Thoát vị đĩa đệm L4 L5

THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM L4 L5 LÀ GÌ?

Đốt sống thắt lưng được chia thành 5 đốt từ L1-L5 thì đốt sống L4 L5 là hai đốt sống có vị trí thấp nhất trong cột sống thắt lưng. Chúng có vai trò rất quan trọng trong việc nâng đỡ cho phần trên của cơ thể, giúp cho cở thể có thể cử động theo nhiều hướng khác nhau, chính vì thế mà đây cũng là vị trí chịu ảnh hưởng nhiều nhất khi có những tác động mạnh vào cột sống. Tại đây đốt sống L4 L5 kết hợp cùng với đĩa đệm, dây thân kinh và các mô mềm thành một vai trò vô cùng quan trọng trong việc trong cơ thể hoạt động hay chuyển động.

Thoát vị đĩa đệm L4 L5 là tình trạng nhân nhầy tràn ra ngoài địa đệm, gây chèn ép vào cột sống, rễ thần kinh khiến cho lưng đau thắt và có nguy cơ để lại biến chứng rất cao. Căn bệnh này thường gặp ở người có độ tuổi khoảng từ 35-55.

BIỂU HIỆN CỦA THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM L4 L5 

• Đau từ thắt lưng xuống tới mông
• Cảm giác đau hơn khi đứng/ngồi lâu, hoặc khi di chuyển.
• Đau dọc theo dây thần kinh
• Tê bì chân, khiến chân mất cảm giác, đau nhức mu bàn chân, vận động ít.
• Đĩa đệm chèn lên dây thần kinh khiến cơ bắp bị yếu
• Cảm giác nóng lạnh bất bình thường, rối loạn xúc giác 
• Có hiện tượng không đi tiểu được và không kiểm soát được.

Nguyên nhân gây ra thoát vị đĩa đệm L4 L5

Thoát vị đĩa đệm thường là kết quả của quá trình thoái hóa đĩa đệm. Bình thường, đĩa đệm cột sống có sự dẻo dai và khả năng đàn hồi tốt nhờ chứa hàm lượng nước cao. Theo thời gian, song song với quá trình lão hóa, đĩa đệm giảm khả năng giữ nước trong nhân nhầy dẫn đến sự mất nước, xẹp đĩa đệm. Khi đó, bao xơ của đĩa đệm trở nên yếu, dễ bị nứt, rách bởi những tác động làm tăng áp lực lên bao xơ dù chỉ với một lực nhẹ.

Bên cạnh đó, một nguyên nhân khác gây thoát vị đĩa đệm L4 L5 cần kể đến là chấn thương mạnh lên vùng đĩa đệm. Dù ít gặp hơn nhưng những chấn thương đó thường dẫn đến những triệu chứng cấp tính nghiêm trọng hơn.

Ngoài ra, các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L4 L5 có thể kể đến như:

• Vấn đề tuổi tác: Bệnh phổ biến ở những người trong độ tuổi lao động từ 35-50 tuổi và hiếm gây ra các triệu chứng sau 80 tuổi
• Giới tính: Đàn ông có nguy cơ thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng cao gấp đôi so với phụ nữ.
• Yếu tố nghề nghiệp: Những người phải thường xuyên mang vác nặng hoặc thực hiện lặp đi lặp lại các động tác kéo, đẩy, vặn sẽ có nguy cơ thoát vị đĩa đệm cao hơn.
• Tình trạng thừa cân, béo phì: Người có cân nặng quá mức bình thường sẽ gây tăng áp lực lên cột sống, khiến nguy cơ thoát vị đĩa đệm thắt lưng tăng lên gấp 12 lần.
• Hút thuốc: Chất Nicotin có trong thuốc lá làm hạn chế lưu lượng máu đến các đĩa đệm làm tăng tốc độ thoái hóa, khiến đĩa đệm kém đàn hồi, dễ bị rách, nứt gây thoát vị.
• Do yếu tố di truyền: Tiền sử gia đình có người bị thoát vị đĩa đệm sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh trong tương lai.

Biến chứng nguy hiểm khi bị thoát vị đĩa đệm thắt lưng

Thoát vị đĩa đệm thắt lưng gây đau đớn, hạn chế vận động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và lao động. Ngoài ra, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, khối thoát vị có thể chèn ép vào rễ dây thần kinh gây nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:

• Rối loạn cảm giác: Khi rễ thần kinh thắt lưng bị chèn ép không được giải phóng bằng các can thiệp, các cơn đau và tê bì tăng dần, kéo dài, thậm chí mất cảm giác vùng da do thần kinh chi phối.
• Yếu hoặc liệt vĩnh viễn: Các cơ vùng mông, đùi, cẳng chân mất sự chi phối của các dây thần kinh do khối thoát vị chèn ép, dẫn đến mất khả năng vận động, đi lại. Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của thoát vị đĩa đệm thắt lưng.
• Teo cơ: Khối thoát vị đĩa đệm có thể làm cản trở lưu thông dòng máu đến các cơ, lâu dần dẫn đến teo cơ tại các chi, giảm khả năng vận động gây khó khăn cho người bệnh trong sinh hoạt, lao động.
• Rối loạn đại tiểu tiện: Đám rối thần kinh thắt lưng cùng, cụt có vai trò chi phối cơ tròn ở bàng quang và hậu môn, giúp người bệnh đại tiểu tiện có kiểm soát. Khi đám rối thần kinh bị ảnh hưởng sẽ gây rối loạn cơ tròn, khiến người bệnh đại tiểu tiện không tự chủ.

Biện pháp chữa thoát vị đĩa đệm thắt lưng L4 L5

Có hơn 85% người bệnh có các triệu chứng liên quan đến thoát vị đĩa đệm cấp tính sẽ khỏi trong vòng 8 – 12 tuần mà không cần bất kỳ phương pháp điều trị cụ thể nào. Tuy nhiên, với những bệnh nhân có mức độ đau nhiều hoặc có biểu hiện của tổn thương thần kinh thì cần được thăm khám, đánh giá kĩ hơn và điều trị sớm. Các biện pháp điều trị thoát vị đĩa đệm thắt lưng L4 L5 hiện nay bao gồm:

Điều trị nội khoa

Các nhóm thuốc thường được chỉ định đối với các trường hợp thoát vị đĩa đệm L4 L5 bao gồm:

• Thuốc chống viêm không steroid: Thuốc có tác dụng giảm các cơn đau vừa hiệu quả. Thuốc thường được dùng với liều thấp nhất trong thời gian ngắn nhất đủ để khống chế đợt đau, do có nhiều tác dụng phụ trên đường tiêu hóa, tim mạch. Một số thuốc nhóm này có thể kể đến như: Diclofenac, Meloxicam, Celecoxib,…
• Thuốc giảm đau thông thường Paracetamol: Thường được chỉ định trong các cơn đau nhẹ.
• Thuốc giảm đau trung ương như codein, tramadol: Chỉ sử dụng nhóm thuốc giảm đau này khi cơ thể không đáp ứng được với những loại giảm đau trên.
• Thuốc giãn cơ: Tolperisone, Eperisone là những thuốc có tác dụng giảm co cứng cơ, cải thiện tuần hoàn và giảm phản xạ đau. Tuy nhiên, khi sử dụng các thuốc này, người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ như chóng mặt, buồn ngủ.
• Tiêm Corticoid trực tiếp vào mô mềm bị đau, rễ thần kinh hoặc khoang màng cứng giúp giảm đau, chống viêm nhanh chóng. Phương pháp này được chỉ định trong những trường hợp thoát vị đĩa đệm thắt lưng có đau rễ thần kinh.

*Lưu ý: Khi sử dụng thuốc người bệnh cần tuân thủ quy định của bác sĩ và không tự ý sử dụng để tránh các tác dụng phụ không mong muốn ảnh hưởng tới sức khỏe!

Vật lý trị liệu hỗ trợ điều trị

Nhiều phương pháp vật lý trị liệu an toàn, có hiệu quả trong giảm đau thắt lưng và giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng. Cụ thể:

• Liệu pháp nóng – lạnh: Chườm nóng hay nhiệt trị liệu sẽ giúp tăng lưu thông tuần hoàn đến các cơ quan, hệ xương khớp, thư giãn cơ, từ đó giảm đau hiệu quả. Trong khi đó, chườm lạnh lại có tác dụng làm giảm co thắt, phù nề, giảm đau nhanh chóng, nên thường được áp dụng trong các trường hợp đau cấp tính.
• Xoa bóp: Giảm sự co cứng cơ, tăng lưu thông máu giúp xương khớp cử động dễ dàng, linh hoạt hơn.
• Thủy liệu pháp: Hỗ trợ phục hồi chức năng vận động ở người bệnh tổn thương khớp nhờ sự luân chuyển của dòng nước trên bề mặt cơ thể, kích thích cảm thụ thần kinh, tăng tuần hoàn máu.
• Kéo giãn giảm áp cột sống: Giúp đĩa đệm phục hồi tốt, hỗ trợ cân bằng, giải phóng dây thần kinh, dây chằng, gân cơ, ngăn ngừa biến chứng, di chứng.
• Kích thích thần kinh bằng điện qua da: Hỗ trợ giảm đau do thần kinh, giảm trương lực cơ co thắt và thư giãn cơ.

Phục hồi chức năng

Người bệnh cần nghỉ ngơi hoàn toàn (nằm trên giường) trong 2-3 ngày và nghỉ tương đối sau đó. Thông thường sau 5-10 ngày điều trị nội khoa bệnh nhân sẽ đỡ đau và lúc này có thể bắt đầu các động tác phục hồi chức năng như: Bài tập kéo giãn mạnh cơ, Thể dục nhịp điệu,…

Đồng thời, người bệnh cần thực hiện các động tác sinh hoạt hằng ngày phù hợp với tình trạng đau cột sống thắt lưng. Điều chỉnh tư thế làm việc, vận động bất thường đột ngột, các yếu tố làm mất cân bằng tư thế cột sống như vặn mình, nghiêng người quá mức, … nhằm tránh tái phát.

Tập luyện các môn thể thao như đi bộ, đạp xe thay cho các bộ môn cần sự vận động mạnh như golf, bóng chuyền, tennis, trượt tuyết,…

Phẫu thuật điều trị

Các trường hợp có chèn ép rễ thần kinh hoặc không đáp ứng với các phác đồ điều trị ở trên, bác sĩ sẽ xem xét chỉ định phẫu thuật. Các phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng trong thoát vị đĩa đệm thắt lưng:

• Phẫu thuật nội soi: Phương pháp ít xâm lấn, ít tàn phá cơ, phần mềm, hiệu quả nhanh.
• Phẫu thuật thay đĩa đệm nhân tạo: Đây là phương pháp điều trị hiệu quả bệnh lý thoát vị đĩa đệm mới, tiên tiến nhất hiện nay. Các đĩa đệm bị tổn thương sẽ được thay thế bằng các đĩa đệm nhân tạo có chức năng tương tự nhằm cải thiện triệu chứng và phục hồi vận động.
• Phẫu thuật hợp nhất cột sống: Người bệnh được lấy bỏ đĩa đệm bị thoát vị để kết hợp đốt sống, cố định cột sống. Phương pháp này thường chỉ được thực hiện khi không áp dụng được phương pháp thay đĩa đệm nhân tạo.