✴️ Kỹ thuật làm nẹp bàn chân (F0)
ĐẠI CƯƠNG
Nẹp bàn chân (FO-Foot Orthosis) là vật tư y tế dùng trong điều trị, phục hồi chức năng các vấn đề về bàn chân và có tác dụng:
Lấy lại tư thế đúng của các khớp vùng bàn, cổ chân và có tác động lên các khớp gối, hông và vùng cột sống thắt lưng.
Phòng ngừa biến dạng của khối xương cổ bàn chân.
Hỗ trợ các cơ, nhóm cơ bị yếu do các vấn đề thần kinh cơ.
Phân bổ lại các điểm chịu lực bàn chân.
Kéo giãn nhóm cơ bàn chân.
Hỗ trợ, phục hồi và cải thiện các dáng đi bệnh lý
Nẹp bàn chân được làm từ vật liệu cứng (nhựa, carbon, kim loại) hoặc mềm (vải, da) tùy thuộc trường hợp cụ thể.
Tiêu chuẩn chất lượng
Thẩm mỹ:
Trọng lượng nhẹ
Gọn gàng, đường viền nhẵn
Kỹ thuật:
Hỗ trợ cung trong bàn chân
Cân bằng chiều cao
Dễ đi vào giày dép
Điểm nắn chỉnh phù hợp
Kiểm soát khớp mắt cá trong ngoài
Độ bền của nguyên vật liệu:
Nhựa tối đa 3 năm
Da tối đa 3 năm
Thoải mái:
Không đau
Dáng đi tự nhiên
Nẹp bàn chân
CHỈ ĐỊNH
Nẹp bàn chân dùng điều trị, phục hồi chức năng cho các trường hợp sau:
Bàn chân bẹt.
Bàn chân có nguy cơ tổn thương hoặc loét do bệnh tiểu đường, mất cảm giác giúp giảm áp lực tỳ đè lên 1 phần hoặc nhiều phần của bàn chân.
Khớp cổ chân vẹo trong hoặc vẹo ngoài.
Các biến dạng bàn chân khác do bẩm sinh hoặc mắc phải
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Dị ứng với nguyên vật liệu
Viêm tắc tĩnh mạch giai đoạn cấp
Các trường hợp có tổn thương viêm cấp gây phù nề, sưng, nóng, đỏ, đau
Người bệnh không hợp tác dẫn đến nguy hiểm khi sử dụng
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
Bác sĩ Phục hồi chức năng
Kỹ thuật viên Vật lý trị liệu
Kỹ thuật viên Chỉnh hình
Người bệnh
Được giải thích, hướng dẫn và người bệnh hợp tác trong quá trình điều trị và thực hiện theo các quy định hiện hành
Phương tiện thực hiện
Máy móc và dụng cụ chuyên dụng như:
Máy khoan
Máy mài
Hệ thống máy hút bụi
Hệ thống máy hút chân không
Lò nung nhựa
Máy khác như máy may, máy dóng, vân vân…
Dụng cụ cầm tay chuyên dụng:
Máy khoan cầm tay
Máy cưa lọng
Máy khò
Dụng cụ cầm tay khác
Nguyên vật liệu như:
Nhựa, da, carbon, vải, kim loại, băng bột thạch cao, bột thạch cao
Những phụ gia và vật tư tiêu hao khác
Hồ sơ bệnh án
Hồ sơ, bệnh án đầy đủ, có chẩn đoán rõ ràng
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Bước 1. Thăm khám, lượng giá và tư vấn cho người bệnh
Lượng giá các yếu tố như: Bậc cơ, tầm vận động khớp, thần kinh, môi trường sống và làm việc.
Đánh giá dáng đi bệnh lý
Xác định mục đích, tiêu chí trợ giúp của nẹp bàn chân
Chỉ định nẹp bàn chân phù hợp với mục đích và yêu cầu sử dụng cho từng trường hợp cụ thể.
Bước 2. Bó bột tạo khuôn
Đánh dấu các điểm mốc xương giải phẫu, ghi lại kích thước và số đo trên người bệnh trước khi bó.
Bó bột trên người bệnh để lấy khuôn mẫu phần chi thể cần hỗ trợ của nẹp.
Bước 3. Đổ bột vào cốt âm - Tạo cốt dương
Đánh dấu lại các điểm mốc, hàn kín cốt và gia cố bằng băng bột trước khi đổ bột. Cách ly cốt bột bằng nước xà phòng
Pha bột và đổ bột
Bước 4. Sửa chỉnh cốt dương
Gỡ bỏ băng bột khỏi cốt dương, đánh dấu lại các điểm mốc
Sửa chỉnh cốt dương: Dóng dựng và lấy đường dóng cho cốt bột dương, chỉnh sửa cốt theo người bệnh (phụ thuộc vào từng người bệnh trên từng trường hợp cụ thể).
Bước 5. Hút nhựa
Kiểm tra tủ, nhiệt độ.
Cắt nhựa, cho nhựa vào lò
Hút nhựa
Bước 6. Cắt nhựa khỏi cốt bột
Vẽ và xác định đường cắt
Cắt nhựa khỏi cốt dương bằng cưa rung
Bước 7. Chuẩn bị cho thử nẹp trên người bệnh
Xác định đường cắt nẹp
Mài và làm nhẵn trước khi thử
Thử nẹp trên người bệnh
Sửa chỉnh nếu cần thiết trước khi hoàn thiện nẹp (kiểm tra đường cắt, điểm tỳ đè…)
Bước 8. Hoàn thiện nẹp
Cắt, mài, đánh bóng và loe đường viền nẹp
Thử nẹp lần hai (lần cuối), đánh giá hiệu quả và chức năng của nẹp, hướng dẫn người bệnh cách sử dụng và bảo quản nẹp.
Bước 9. Kiểm tra nẹp, đánh giá lại lần cuối trước khi giao nẹp
Kiểm tra nẹp lần cuối
Giao nẹp cho người bệnh
THEO DÕI, TÁI KHÁM
Theo dõi: theo dõi người bệnh trong quá trình làm nẹp
Tái khám
Định kỳ 3-6 tháng/lần
Đánh giá kết quả sử dụng của nẹp bàn chân với tiêu chí và yêu cầu đặt ra ban đầu cho người bệnh.
Đánh giá mức độ hài lòng của người bệnh với nẹp bàn chân được cung cấp.
Kiểm tra độ vừa vặn của nẹp.
Kiểm tra tình trạng nẹp nếu dây đai, khóa, đệm lót hỏng do quá trình sử dụng: thay dây đai, khóa, đệm lót, sửa chỉnh cho vừa vặn, phù hợp.
Chỉ định làm mới trong các trường hợp sau:
Hết thời gian sử dụng của nguyên vật liệu
Thay đổi thiết kế để phù hợp với tiến trình điều trị, phục hồi chức năng của người bệnh.
Thay đổi thiết kế để phù hợp với thay đổi về thể chất của người bệnh.
TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
Tổn thương da bệnh nhân trong quá trình bó bột và tháo khuôn bột: xử trí theo phác đồ, tùy theo mức độ tổn thương của người bệnh.
Đau hoặc trầy da, da đổi màu, chai do tỳ đè quá mức tại các điểm cần nắn chỉnh và điểm chịu lực do quá trình sử dụng nẹp: điều chỉnh, thay thế, thay đổi hoặc làm mới nhằm đảm bảo duy trì tốt chức năng hỗ trợ của nẹp.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
