Nhiều loại thực phẩm, bao gồm trái cây, rau quả, chất béo lành mạnh và các nguồn protein, đã được chứng minh là có tác dụng giảm viêm, cải thiện chức năng miễn dịch, thúc đẩy quá trình chữa bệnh và cung cấp năng lượng cần thiết cho bạn để chữa bệnh. Dưới đây là 10 loại thực phẩm chữa bệnh có thể giúp cơ thể bạn phục hồi nhanh hơn.
Các loại rau lá xanh như cải xoăn, rau bina, cải bẹ xanh và cải Thụy Sĩ chứa nhiều chất dinh dưỡng giúp giảm viêm, tăng cường chức năng miễn dịch và cải thiện quá trình chữa lành vết thương, khiến chúng trở thành lựa chọn hoàn hảo để thúc đẩy quá trình phục hồi. Các loại rau xanh có nhiều vitamin C, mangan, magiê, folate và provitamin A, tất cả đều cần thiết cho chức năng miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Chúng cũng giàu chất chống oxy hóa polyphenol có đặc tính chống viêm và hỗ trợ miễn dịch mạnh mẽ. Trên thực tế, nghiên cứu cho thấy một số polyphenol nhất định, bao gồm chất chống oxy hóa quercetin, tập trung trong các loại rau lá xanh, có thể giúp ngăn chặn việc sản xuất các protein gây viêm như TNF-alpha. Hơn nữa, vitamin C cần thiết cho việc chữa lành vết thương, làm cho rau xanh trở thành một lựa chọn tốt khi phục hồi sức khỏe sau phẫu thuật.
Sau khi phẫu thuật, cơ thể bạn cần nhiều protein hơn đáng kể so với mức khuyến nghị được đề xuất (RDA) hiện tại là 0,8 gam mỗi kg trọng lượng cơ thể. Hiệp hội Phục hồi Nâng cao Hoa Kỳ khuyến nghị 0,7–0,9 gam protein cho mỗi pound (1,5–2 gam mỗi kg) trọng lượng cơ thể sau khi phẫu thuật. Điều đó tương đương với 105–135 gram cho một người nặng 68kg.
Trứng không chỉ là một nguồn tuyệt vời của protein có khả năng hấp thụ cao, mỗi quả trứng nặng 50g cung cấp đến 6g protein, mà còn là các chất dinh dưỡng hỗ trợ sức khỏe miễn dịch và chữa lành vết thương. Toàn bộ trứng chứa vitamin A và B12, cũng như kẽm, sắt và selen, tất cả đều đóng vai trò miễn dịch quan trọng.
Cá hồi chứa nhiều protein, vitamin B, selen, sắt, kẽm và chất béo omega-3. Hơn nữa, các nghiên cứu cho thấy chất béo omega-3 của nó có thể thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương, tăng cường phản ứng miễn dịch và giảm viêm khi được dùng ở dạng bổ sung. Thêm vào đó, chỉ 85 gram cá hồi đánh bắt tự nhiên cung cấp hơn 70% nhu cầu selen hàng ngày của bạn, một khoáng chất điều chỉnh phản ứng viêm và miễn dịch. Mặc dù ăn cá hồi có thể an toàn, nhưng bạn nên nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của mình trước khi bổ sung dầu cá trước hoặc sau khi phẫu thuật. Nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng những chất bổ sung này không làm tăng nguy cơ chảy máu, nhưng một số bác sĩ phẫu thuật khuyên bạn không nên dùng dầu cá.
Quả mọng chứa nhiều chất dinh dưỡng và các hợp chất thực vật có thể giúp hỗ trợ quá trình phục hồi của cơ thể bạn. Ví dụ, các loại quả mọng cung cấp lượng vitamin C dồi dào, giúp thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương bằng cách kích thích sản xuất collagen - loại protein dồi dào nhất trong cơ thể bạn. Chúng cũng chứa các chất chống oxy hóa như anthocyanins, là sắc tố thực vật mang lại màu sắc rực rỡ cho quả mọng, ngoài việc cung cấp các tác dụng chống viêm, kháng virus và hỗ trợ miễn dịch.
Các loại hạt như hạnh nhân, hồ đào, quả óc chó, hạt hướng dương và hạt cây gai dầu là sự lựa chọn tuyệt vời để cung cấp năng lượng cho cơ thể bạn trong quá trình phục hồi. Những thực phẩm này cung cấp protein từ thực vật, chất béo lành mạnh và vitamin và khoáng chất hỗ trợ chữa bệnh. Ví dụ, các loại hạt là một nguồn cung cấp kẽm, vitamin E, mangan và magiê. Vitamin E hoạt động như một chất chống oxy hóa trong cơ thể bạn, bảo vệ chống lại các tổn thương tế bào. Nó cũng rất quan trọng đối với sức khỏe miễn dịch. Một số nghiên cứu lưu ý rằng mức vitamin E khỏe mạnh có thể cải thiện chức năng của các tế bào miễn dịch bảo vệ, chẳng hạn như tế bào tiêu diệt tự nhiên (tế bào NK), giúp chống lại nhiễm trùng và bệnh tật.
Các axit amin cụ thể, là thành phần cấu tạo của protein, đóng vai trò quan trọng trong việc chữa lành vết thương và chức năng miễn dịch. Gia cầm, bao gồm cả gà và gà tây, chứa glutamine và arginine, hai axit amin có thể hỗ trợ phục hồi và chữa bệnh. Glutamine cung cấp khả năng bảo vệ tế bào trong thời gian căng thẳng, chẳng hạn như bệnh tật và thương tích, trong khi arginine hỗ trợ sản xuất collagen và chữa lành vết thương. Hơn nữa, arginine nhanh chóng bị cạn kiệt trong thời gian căng thẳng, chấn thương và bệnh tật, khiến cho việc hấp thụ đầy đủ axit amin này càng trở nên quan trọng hơn.
Nội tạng là một trong số các loại thực phẩm bổ dưỡng nhất mà bạn có thể ăn. Chúng có nhiều chất dinh dưỡng hỗ trợ miễn dịch, bao gồm vitamin A, sắt, kẽm, vitamin B và đồng, cần thiết cho việc sản xuất mô liên kết và collagen. Vitamin A, cần thiết cho phản ứng tế bào miễn dịch thích hợp, giúp ức chế các tế bào viêm và rất quan trọng đối với sức khỏe của da và chữa lành vết thương. Ngoài ra, nội tạng là một nguồn protein tuyệt vời, cần thiết cho quá trình phục hồi sau phẫu thuật và bệnh tật.
Các loại rau họ cải như súp lơ, bông cải xanh, cải Brussels, và cải xoăn nổi tiếng với những lợi ích sức khỏe ấn tượng của chúng. Chúng có thể hỗ trợ phục hồi nhờ chứa nhiều loại vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Rau họ cải có chứa glucosinolate, là những hợp chất mà cơ thể bạn chuyển đổi thành isothiocyanates. Isothiocyanates đã được chứng minh là tăng cường sức khỏe miễn dịch bằng cách ức chế viêm, kích hoạt hệ thống phòng thủ miễn dịch và gây chết các tế bào bị nhiễm bệnh. Thêm vào đó, những loại rau này cung cấp một loạt các chất dinh dưỡng mà cơ thể bạn thèm muốn trong quá trình phục hồi, chẳng hạn như vitamin C và vitamin B.
Động vật có vỏ như hàu, trai, sò, ốc, hến,... chứa nhiều chất dinh dưỡng - đặc biệt là kẽm - có thể thúc đẩy quá trình hồi phục. Kẽm rất quan trọng cho chức năng miễn dịch khỏe mạnh. Khoáng chất này cũng có thể giúp tăng tốc độ phục hồi và thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương, làm cho động vật có vỏ trở nên tuyệt vời để phục hồi sức khỏe sau phẫu thuật. Chỉ cần 6 con hàu trung bình (59 gram) cung cấp hơn 300% giá trị hàng ngày (DV) của kẽm.
Ăn thực phẩm giàu carb lành mạnh, chẳng hạn như khoai lang, rất quan trọng để phục hồi. Carbs không chỉ cung cấp năng lượng mà tế bào của bạn cần để chữa bệnh mà còn cung cấp các enzym như hexokinase và citrate synthase, giúp phục hồi vết thương. Trên thực tế, lượng carb không đủ có thể làm giảm quá trình chữa lành vết thương và làm chậm quá trình hồi phục. Khoai lang là nguồn carb bổ dưỡng chứa nhiều hợp chất thực vật chống viêm, vitamin và khoáng chất - bao gồm vitamin C, carotenoid và mangan - có thể tối ưu hóa phản ứng miễn dịch và giúp cơ thể bạn phục hồi.
Ngoài việc tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh với đầy đủ các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, các thay đổi lối sống khác có thể hỗ trợ việc chữa bệnh. Nghỉ ngơi là điều cần thiết khi hồi phục sau bệnh tật, chấn thương hoặc phẫu thuật. Ngoài ra, ngủ đủ giấc sẽ thúc đẩy quá trình sửa chữa cơ thể của bạn. Trên thực tế, thiếu ngủ có thể gây hại cho chức năng miễn dịch và làm chậm quá trình phục hồi. Hydrat hóa cũng rất quan trọng đối với mọi khía cạnh của việc chữa lành và phục hồi, đặc biệt là chăm sóc vết thương đúng cách. Thêm vào đó, các bệnh liên quan đến sốt và tiêu chảy có thể làm tăng nhu cầu hydrat hóa của bạn. Ngoài ra, bạn nên tránh xa thuốc lá và rượu khi đang hồi phục sau bệnh tật hoặc chấn thương. Hút thuốc và uống rượu có thể làm chậm quá trình hồi phục, làm suy giảm quá trình chữa lành vết thương và ức chế hệ thống miễn dịch của bạn. Sự thiếu hụt kẽm và vitamin B12 và A cũng có thể cản trở quá trình phục hồi. Nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn nếu bạn lo lắng về sự thiếu hụt chất dinh dưỡng.
Khi hồi phục sau bệnh tật hoặc phẫu thuật, bạn nên cung cấp năng lượng cho cơ thể bằng các loại thực phẩm có nhiều chất dinh dưỡng và các hợp chất giúp thúc đẩy quá trình chữa bệnh. Cá hồi, các loại hạt, rau họ cải và một số loại thực phẩm khác có thể giúp tối ưu hóa quá trình phục hồi. Nghỉ ngơi nhiều, đủ nước, tránh hút thuốc và rượu cũng thúc đẩy quá trình chữa bệnh tối ưu.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh