Xét nghiệm D-dimer là gì?
Xét nghiệm D-dimer là một loại xét nghiệm máu được sử dụng để giúp loại trừ sự hiện diện của cục máu đông nghiêm trọng trong cơ thể. Khi bạn có vết thương, cơ thể sẽ thực hiện nhiều bước để khiến vết thương ngưng chảy máu. Đó là một diễn tiến bình thường của việc chữa lành vết thương - nếu không có nó, bạn sẽ tiếp tục chảy máu và đó hẳn là một vấn đề nghiêm trọng cần giải quyết.
Sau khi máu đã ngừng chảy, cơ thể không cần cục máu đông nữa. Vì vậy, cơ thể của bạn lại tiếp tục thực hiện một loạt các bước khác nhằm tiêu huỷ cục máu đông. Cuối cùng, chỉ còn một số chất sót lại trong máu. Một trong những chất còn sót lại đó là D-dimer. Hay nói cách khác, D-Dimer là sản phẩm của quá trình tiêu huỷ cục máu đông. Thông thường, sau một thời gian ngắn, nó sẽ biến mất. Do đó, kết quả nồng độ D-dimer cao trong máu có thể cảnh báo cơ thể bạn có cục máu đông lớn như huyết khối tĩnh mạch sâu. Với huyết khối tĩnh mạch sâu, bạn có một cục máu đông nằm sâu trong một trong các tĩnh mạch, thường là ở chân và nó có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng.
Bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm này để kiểm tra mức D-dimer trong máu của bạn, để tìm ra liệu bạn có thể có cục máu đông lớn nào hay không.
Khi nào bạn cần thực hiện xét nghiệm này?
Một số xét nghiệm giúp chẩn đoán đúng bệnh, ngược lại, một số xét nghiệm khác lại hữu ích hơn trong việc loại trừ bệnh lý gây ra một tình trạng nào đó. Xét nghiệm D-dimer có thể được sử dụng theo cả hai cách, dựa trên những gì bác sĩ đang tìm kiếm.
Xét nghiệm D-dimer hữu ích nhất khi bác sĩ cho rằng có điều gì khác đang gây ra các triệu chứng của bạn và muốn nhanh chóng loại trừ các nguyên nhân sau:
- Huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới, khiến bạn bị sưng, đau hoặc đỏ ở chân.
- Thuyên tắc phổi, là tình trạng cục máu đông di chuyển đến phổi của bạn có thể dẫn đến khó thở, tim đập nhanh, đau ngực và ho.
Trong trường hợp này, xét nghiệm chỉ hữu ích nếu bạn không có nhiều khả năng bị cục máu đông. Xét nghiệm D-dimer dương tính không có nghĩa là bạn có cục máu đông. Các thử nghiệm khác sẽ cần thiết để kiểm tra điều đó như siêu âm mạch máu chi dưới hay chụp cắt lớp vi tính mạch máu phổi.
Có thể bạn quan tâm: Huyết khối tĩnh mạch sâu
Nguy cơ có cục máu đông cao ở những đối tượng sau:
- Hội chứng kháng phospholipid, một bệnh lý miễn dịch của bạn;
- Một số bệnh lý bẩm sinh đặc biệt;
- Phẫu thuật lớn, chẳng hạn như thay thế đầu gối;
- Chấn thương nặng, chẳng hạn như gãy chân;
- Ngồi hoặc nằm trong thời gian dài, chẳng hạn như đi máy bay dài hoặc nằm viện;
- Mang thai hoặc nếu bạn vừa mới sinh con;
- Một số bệnh ung thư.
D-dimer cũng có thể được sử dụng để kiểm tra tình trạng đông máu nội mạch lan tỏa (DIC), trong đó cục máu đông hình thành trong các mạch máu nhỏ khắp cơ thể bạn đồng thời gây chảy máu. Bệnh cảnh này rất nguy hiểm đến tính mạng. Nó cũng được sử dụng để kiểm tra việc điều trị DIC. Nếu nồng độ D-dimer giảm xuống, đó là dấu hiệu cho thấy điều trị có hiệu quả.
Xét nghiệm D-Dimer diễn ra như thế nào?
Bạn không cần phải làm bất cứ điều gì đặc biệt để sẵn sàng cho xét nghiệm D-dimer. Điều dưỡng sẽ sử dụng một cây kim mỏng để lấy một lượng máu nhỏ để thực hiện xét nghiệm. Xét nghiệm này có kết quả nhanh chóng, do đó, thường được sử dụng trong các phòng cấp cứu.
Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm
Bác sĩ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn ý nghĩa của kết quả. Nếu kết quả của bạn là "âm tính", rất có thể bạn không gặp vấn đề với cục máu đông nghiêm trọng. Nếu kết quả của bạn là "cao", điều đó có nghĩa là bạn sẽ cần xét nghiệm thêm để xem liệu bạn có cục máu đông nghiêm trọng hay không. Kết quả này không khẳng định rằng bạn có huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới hoặc thuyên tắc. Nhưng kết quả âm tính của nó có thể giúp loại trừ chúng.
Một số nguyên nhân khác cũng có thể làm chỉ số D-Dimer cao trong máu như: nhiễm trùng, bệnh lý gan, một số bệnh ung thư…
Xem thêm: Thuyên tắc phổi
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Bệnh viện Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
