✴️ Vị thuốc Hoa sói
Tên tiếng việt: Hoa sói, Sói gié
Tên khoa học: Chloranthus spicatus (Thunb.) Makino
Tên đồng nghĩa: Nigrina spicatus Thunb.
Họ: Chloranthaceae (Hoa sói)
Công dụng: Hoa hãm uống chữa ho. Cả cây (bỏ rễ) chữa vết thương do dao chém, gãy xương, thiên đầu thống, phong thấp, đau nhức khớp xương, đòn ngã tổn thương, động kinh. Lá chữa ho do lao lực.
A. Mô tả
- Cây nhỏ dạng bụi, sống lâu năm, cao 0,5-1m. Thân cành hơi tròn, nhẵn. Lá mọc đối, hình bầu dục, dài 4-10cm, rộng 2-5cm, gốc thuôn tròn, đầu nhọn, mép khía răng nhọn, hai mặt nhẵn gần như cùng màu, có gân nổi rõ; cuống lá dài 1-2cm; lá kèm nhỏ và mỏng.
- Cụm hoa mọc ở ngọn thành bông phân nhánh; hoa màu vàng, rất thơm, được bao bọc bởi một lá băc nhỏ; Hoa nhị 3, bao phấn của nhị ở giữa có 4 túi phấn, bao phấn của nhị ở bên chỉ có 2 túi phấn; bầu hình trứng, 1 ô.
- Quả hình trứng; hạt hình trái xoan, đính ở gần đầu quả.
- Mùa hoa: tháng 5-7
B. Phân bố sinh thái
- Chi Chloranthus Sw có 3 loài ở Việt Nam, trong đó Hoa sói là cây trồng, còn 2 loài kia mọc tự nhiên.
- Hoa sói là cây rất quen thuộc trong nhân dân, được trồng lâu đời trong vườn các gia đình để vừa làm cảnh, vừa lấy hoa ướp trà. Ở Trung Quốc cũng trồng.
- Hoa sói là cây ưa ẩm, hơi chịu bóng, thường được trồng trong chậu hoặc gần nơi có bể nước sinh hoạt để cây trồng luôn có môi trường ẩm. Hoa sói ra hoa hằng năm trên các nhánh thân mọc từ vụ chồi của năm trước.
C. Bộ phận dùng
Toàn cây
D. Thành phần hóa học
Rễ hoa sói có 11monoterpen, 11 sesquiterpen, 7 hợp chất có oxy.
Hoa và rễ có tinh dầu, có thành phần là cis-methyljasmonat.
E. Tính vị, công năng
Toàn cây hoa sói có vị cay ngọt, hơi chát, tính ẩm, có độc, có tác dụng khu phong, tiếp gân, hoạt huyết, tán ứ, sát trùng, trừ ngứa, kích thích.
F. Công dụng
- Toàn thân hoa sói được dùng trị sốt, cảm mạo,thiên đầu thống, động kinh. Ngày 10-20g, sắc uống. Dùng liều cao dễ bị ngộ độc.
- Dùng ngoài, cây tươi giã đắp hoặc ngâm rượu xoa bóp chữa phong thấp, đau nhức xương, đòn ngã tổn thương, gãy xương. Rễ nghiền nát làm thuốc đắp chữa mụn nhọt, lở ngứa.
- Hoa tươi dùng để ướp chè (ở Trung Quốc người ta gọi chè ướp hoa sói là “Châu lan trà”), ướp thuốc lá và hãm chữa ho.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
