Hội chứng là gì?
Hội chứng là tập hợp nhiều dấu hiệu bệnh, triệu chứng của cơ thể, các triệu chứng và dấu hiệu bệnh này thường có mối tương quan với nhau và có liên hệ đến một bệnh lý cụ thể. Hội chứng xuất hiện có thể do yếu tố bệnh lý, sinh lý, di truyền hoặc do các tác nhân có hại từ bên ngoài cơ thể.
Trong y học, triệu chứng được định nghĩa là một biểu hiện lâm sàng của bệnh lý. Triệu chứng cũng được chia làm 2 loại là triệu chứng cơ năng và triệu chứng thực thể. Triệu chứng cơ năng là những cảm giác mà chỉ có người bệnh mới cảm nhân được, như mệt mỏi, buồn nôn, nhức đầu, đau bụng. Triệu chứng thực thể là các triệu chứng có thể ghi nhận một cách khách quan, các triệu chứng này có thể được phát hiện bởi người nhà bệnh nhân, bác sĩ, như nổi ban đỏ, phù chân.
Đối với một bệnh lý cụ thể, có thể có một hoặc nhiều triệu chứng khác nhau, nhưng đôi khi cũng không có bất kỳ triệu chứng nào. Mặt khác, một triệu chứng hay các triệu chứng tương tự nhau có thể là biểu hiện của các bệnh lý khác nhau: Do đó không thể một triệu chứng là do một bệnh cụ thể. Như triệu chứng đau họng, không thể kết luận rằng bệnh nhân bị đau họng là do cảm cúm. Sự ngộ nhận trong chẩn đoán sẽ dẫn đến các sai lầm trong điều trị bệnh. Muốn đưa ra một kết luận chính xác, phải đánh giá các triệu chứng của người bệnh với nhau và với bối cảnh lâm sàng cụ thể.
Tương tự, một hội chứng cũng không đặc hiệu để chỉ một bệnh cụ thể. Như hội chứng sốc nhiễm độc có thể là do nhiều loại chất độc khác nhau, hội chứng tiền kinh nguyệt không liên quan đến một bệnh cụ thể mà đơn giản đó là tập hợp của các triệu chứng, hay hội chứng tiền vận động có thể là hậu quả của nhiều dạng tổn thương não.
Hội chứng và bệnh lý khác nhau như thế nào?
Khái niệm về hội chứng và bệnh thường hay bị nhầm lẫn với nhau, việc này dẫn đến một số sai lệch trong việc ghi nhận và truyền đạt thông tin. Nếu hội chứng là tập hợp nhiều dấu hiệu bệnh, triệu chứng của cơ thể, các triệu chứng và dấu hiệu bệnh này thường có mối tương quan với nhau và có liên hệ đến một bệnh lý cụ thể, thì bệnh lại là những bất thường xảy ra ở trong cơ thể của con người hay sinh vật.
Nguyên nhân gây bệnh cho con người có thể do:
- Bệnh do bản thân người đó có khiếm khuyết như: Các bệnh di truyền, rối loạn sinh lý.
- Bệnh do môi trường sống quá khắc nghiệt: Quá nóng, quá lạnh, bị ngộ độc, thiếu chất dinh dưỡng.
- Bệnh gây nên bởi các sinh vật khác: Vi khuẩn, virus, ký sinh trùng.
Tuy nhiên trong một số trường hợp, một hội chứng có mối quan hệ vô cùng chặt chẽ với một bệnh lý như: Hội chứng Down, hội chứng Andersen-Tawil, hội chứng Wolf-Hirschhorn. Trong các trường hợp này, thuật ngữ bệnh và hội chứng có thể được dùng để thay thế lẫn nhau.
Các hội chứng thường gặp
Sau khi đã hiểu được hội chứng là gì, chắc hẳn bạn sẽ thắc mắc không biết liệu có hội chứng nào cần phải đặc biệt chú ý hay không. Vì thế, ngay sau đây hãy cùng điểm qua một số hội chứng nguy hiểm với tần suất xuất hiện nhiều nhất nhé!
Hội chứng suy hô hấp cấp
Đây là hội chứng lâm sàng với biểu hiện nặng, khởi phát nhanh. Hội chứng sẽ xuất hiện nếu có sự gián đoạn trong quá trình trao đổi O2 và CO2 tại phổi, làm lượng O2 cung cấp cho các cơ quan bị thiếu hụt, đặc biệt là tim và não. Các triệu chứng của hội chứng suy hô hấp cấp bao gồm: Khó thở, vã mồ hôi, da xanh tím. Đây là một hội chứng nguy hiểm, nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ dễ dẫn tới tử vong.
Các nguyên nhân gây hội chứng suy hô hấp cấp:
- Những bệnh phổi nhiễm trùng: Thường xảy ra muộn, khi ổ nhiễm trùng đã lan rộng ra nhiều thùy của phổi.
- Phù phổi cấp: Có nhiều dạng phù phổi cấp như phù phổi cấp do tim, phù phổi tổn thương. Nguyên tắc chung trong các trường hợp này là làm cảm trở phổi thực hiện chức năng sinh lý.
- Suy hô hấp cấp do hen phế quản nặng: Đây thường là bệnh do cơ địa, nếu không được phát hiện, theo dõi kịp thời dễ làm bệnh trở nặng.
- Tắc nghẽn phế quản cấp: Là nguyên nhân hiếm gặp, có thể do dị vật đường thở, xẹp phổi, u hoặc do đặt nội khí quản.
- Tràn dịch, tràn khí màng phổi.
- Chấn thương lồng ngực: Các mảnh xương gãy có thể làm tổn thương phổi và màng phổi.
- Tổn thương cơ hô hấp: Do uốn ván, rắn cắn, ngộ độc thuốc trừ sâu, viêm đa cơ, viêm sừng trước tủy sống hoặc do bệnh nhược cơ.
- Tổn thương thần kinh trung ương: Điển hình là tai biến mạch máu não và chấn thương sọ não.
Hội chứng nhiễm trùng
Là hội chứng xuất hiện ở hầu hết các bệnh nhiễm khuẩn với các triệu chứng điển hình:
- Sốt: Là triệu chứng thường gặp nhất và là phản ứng có lợi của cơ thể để chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn, virus. Tuy nhiên ở trẻ nhỏ, hệ thần kinh chưa hoàn thiện thì tình trạng sốt cao, kéo dài dễ dẫn đến co giật, hôn mê và tổn thương hệ thần kinh, gây mất khả năng thải nhiệt, mất nước gây giảm sức đề kháng của cơ thể. Có thể để lại những di chứng vĩnh viễn cho cơ thể.
- Choáng nhiễm trùng: Là một cấp cứu truyền nhiễm. Do nhiễm trùng nặng gây ra, biểu hiện là suy tuần hoàn cấp, giảm tưới máu, gây thiếu oxy tổ chức. Hay xảy ra sau các cơn sốt cao trong bệnh nhiễm trùng nặng.
Hội chứng Parkinson
Là khái niệm chung để chỉ các bất thường vận động thường gặp trong bệnh Parkinson. Hội chứng này có thể gặp trong nhiều bệnh lý khác nhau. Trong giai đoạn khởi phát, rất khó để phân biệt giữa bệnh Parkinson và các bệnh giống Parkinson. Các triệu chứng của hội chứng Parkinson bao gồm:
- Run khi yên tĩnh, tăng phản xạ.
- Tay không ve vẩy, cổ cứng khi hoạt động.
- Đi lại chậm chạp, khó khăn.
