Nang thận là một bệnh thường gặp ở thận, nang thận bao gồm: nang thận đơn thuần, nang thận mắc phải, đa nang thận.
Nang thận đơn thuần (NTĐT): Là tổn thương dạng nang, hình thành từ nhu mô thận, chỉ có một thùy thận, nằm riêng biệt và không thông thương với đài bể thận. Có thể có một hoặc nhiều nang, ở một hoặc cả hai bên thận.
- Tần suất: thường gặp ở cả nam và nữ, tỉ lệ bệnh tăng dần theo tuổi: 0,22-0,55% ở trẻ em, 20% ở tuổi 40 và 33% (60 tuổi), 36% (> 80 tuổi).
- Nguyên nhân sinh bệnh đến nay chưa sáng tỏ. Có hai luồng giả thuyết như sau:
+ Giả thuyết bẩm sinh: có sự khiếm khuyết của mầm hậu thận (Metanephrogene) với ống Wolff từ trong quá trình phát triển phôi thai học của thận (Hidebrand). Hoặc một phần ống lượn có thể tách ra khỏi ống góp sau đó lớn dần và trở thành nang (Kampmeie).
+ Giả thuyết mắc phải: do viêm nhiễm, do tắc ống thận, do nhiễm độc (nhiễm acid ống lượn xa tiên phát).
- Chẩn đoán thường dựa vào hình ảnh học như: siêu âm, chụp X-Quang, CT-Scanner, MRI…
- Chẩn đoán phân biệt:
+ U thận lành tính, ác tính.
+ Khối tụ dịch (urinome), tụ máu sau chấn thương.
+ Áp xe thận.
+ U nang bào sán.
- Điều trị bao gồm: chọc hút bơm chất tạo xơ, mổ mở cắt chóp nang, mổ nội soi cắt chóp nang, gần đây tại Bệnh viện Nhân dân 115 chúng tôi có thực hiện kỹ thuật chọc hút – dẫn lưu bằng sonde JJ mang lại kết quả tốt, tỉ lệ tái phát nang thấp.
Tuy nhiên, lựa chọn kỹ thuật nào can thiệp cũng dựa trên chỉ định của từng phương pháp, dựa trên: kích thước nang, vị trí nang, các biến chứng của nang gây ra cho thận, tình trạng bệnh nhân…và đặc biệt là phân độ Bosniak của nang trên hình ảnh CT-Scanner vì nguy cơ ung thư tăng dần theo phân độ Bosniak.
- Nguy cơ ung thư khi độ 1 và 2 là 0%, tuy nhiên ở độ 2F là 5% , độ 3 là 50% và độ 4 là 100%.
- Nếu nang thận đơn thuần phân độ Bosniak - 1,2 thì có thể theo dõi định kỳ mỗi 6 tháng – 1 năm mà không cần can thiệp trừ khi nang quá to > 6 cm hoặc có triệu chứng. Nhưng nếu phân độ Bosniak 2F trở lên thì cần can thiệp sớm vì chỉ khi lấy nang đem giải phẫu bệnh chúng ta mới kết luận được là nang lành hay ác tính.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
