Điều trị ong đốt có thể được chia thành hai bước: loại bỏ ngòi đốt và xử lý da. Người bị ong đốt, hoặc người hỗ trợ họ, trước tiên nên loại bỏ ngòi càng nhanh và cẩn thận càng tốt. Trong hầu hết các trường hợp, có thể sử dụng thuốc không kê đơn và các biện pháp khắc phục tại nhà để điều trị vết thương. Tuy nhiên, nếu ai đó có phản ứng dị ứng với vết đốt, thì nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Nọc độc của ong gây ra các phản ứng khác nhau ở những người khác nhau. Những phản ứng này có thể từ hơi khó chịu đến cực kỳ đau đớn. Nếu ai đó bị dị ứng do ong đốt, họ có thể bị phản ứng dị ứng đe dọa tính mạng.
Đây là một số yếu tố quan trọng cần lưu ý sau khi bị ong đốt:
Điều quan trọng nhất là làm việc nhanh chóng. Một cái ngòi nằm trong da của một người có thể được gắn vào một túi nọc độc, túi này sẽ tiếp tục tiết ra nọc độc. Nọc độc này gây sưng và đau khi bị ong đốt. Loại bỏ ngòi giúp giảm nhanh chóng lượng nọc độc trong cơ thể người bị ong đốt
Người bệnh rất dễ hoảng sợ sau khi bị chích. Tuy nhiên, mọi người nên cố gắng giữ bình tĩnh, đặc biệt là khi tháo ngòi. Mặc dù hầu hết các loài ong chỉ đốt một lần, nhưng ong bắp cày có thể đốt nhiều lần. Điều này là do, không giống như ong, chúng không để lại ngòi của mình. Mọi người nên bình tĩnh đi lại khỏi khu vực xảy ra vết đốt để tránh bị tấn công thêm.
Có ba bước khuyến nghị mà một người nên thực hiện khi tháo ngòi.
Có hai cách chính để loại bỏ ngòi: cạo bằng vật cùn (như thẻ tín dụng) hoặc nắm lấy ngòi và kéo nó ra. Một số người thích phương pháp nạo vì họ tin rằng việc ngoáy ngòi sẽ tiết ra nhiều nọc độc hơn. Tuy nhiên, một đánh giá năm 2020 đã không ủng hộ ý tưởng này. Không có bằng chứng nào cho thấy việc nắm và kéo sẽ giải phóng nọc độc nhiều hơn đáng kể, và hầu hết các nhà nghiên cứu cho biết mọi người nên loại bỏ ngòi bằng bất cứ cách nào nhanh nhất và dễ dàng nhất cho họ.
Ong để lại một chiếc ngòi gai sau khi đốt, cùng với một phần hệ thống tiêu hóa và thần kinh của chúng. Tuy nhiên, ong bắp cày có ngòi trơn. Điều này có nghĩa là chúng không mất nó khi đốt ai đó. Nếu bị ong bắp cày đốt, hãy kiểm tra vị trí vết đốt để đảm bảo không còn gì trên da. Sau đó, rửa kỹ khu vực bằng xà phòng và nước. Sau khi loại bỏ ngòi và làm sạch khu vực này, da có thể sẽ đỏ và sưng húp. Các phương pháp điều trị tại nhà bao gồm:
Hầu hết mọi người có các triệu chứng vừa phải, ngắn hạn sau khi bị ong đốt và có thể điều trị chúng bằng các phương pháp đơn giản. Thông thường, không cần phải chăm sóc y tế. Tuy nhiên, nếu ai đó bị dị ứng do ong đốt, họ có thể có phản ứng miễn dịch cực đoan. Tình trạng này cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Vết đốt của ong ở người bị dị ứng có thể gây ra sốc phản vệ, làm cho hệ thống miễn dịch giải phóng một lượng lớn hóa chất, khiến người bệnh bị sốc. Trong cơn sốc phản vệ, huyết áp giảm đột ngột, đường thở bị thu hẹp gây hạn chế hô hấp. Sốc phản vệ là một trường hợp cấp cứu y tế có thể gây tử vong. Các dấu hiệu của phản ứng dị ứng bao gồm:
Cách ngăn ngừa ong đốt
Mọi người có thể thực hiện các bước để tránh bị ong đốt. Các biện pháp ngăn ngừa ong đốt bao gồm:
Ong đốt là hiện tượng phổ biến và hầu hết mọi người sẽ gặp phải vào một lúc nào đó. Điều quan trọng nhất cần nhớ là giữ bình tĩnh và tránh xa nơi có ong đốt. Điều này làm giảm khả năng bị nhiều vết đốt. Hãy loại bỏ ngòi càng sớm càng tốt ngay sau khi bị ong đốt bằng cách cạo da bằng một vật cùn (như thẻ atm) hoặc bằng cách nắm và kéo ngòi ra ngoài. Chọn bất kỳ phương pháp nào nhanh hơn và dễ dàng hơn –– tốc độ là điều cần thiết. Rửa kỹ khu vực bị đốt bằng xà phòng và nước, sau đó xử lý khu vực bị đốt bằng nước đá. Uống thuốc giảm đau không kê đơn nếu cần thiết. Lưu ý các dấu hiệu của phản ứng dị ứng, bao gồm khó thở, buồn nôn và nổi mề đay. Nếu những triệu chứng này phát sinh, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế khẩn cấp ngay lập tức. Những người bị dị ứng do ong đốt nên có thêm các biện pháp phòng ngừa để tránh bị đốt.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh