ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ.
Entamoeba hartmanni có hình thể giống E.histolytica, vì vậy người ta hay nhầm giữa hai loại này. Thực ra kích thước của E.hartmanni nhỏ hơn, khoảng từ 5 - 10 µm (hình 4.5). Tuy nhiên kích thước của E.histolytica có thể nhỏ hơn E.hartmanni sau khi điều trị hoặc trên bệnh nhân thiếu dinh dưỡng.
Trong thể kén của E.hartmanni có 4 nhân và hai thể nhiễm sắc. Nhân có trung thể gọn nằm ở giữa, nhiễm sắc thể mảnh đều ở xung quanh. Hai thể nhiễm sắc hình điếu xì gà.
Hình: Entamoeba hartmanni
A-Thể hoạt động B-Thể kín
ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC.
E.hartmanni có vòng đời giống như Entamoeba coli, sống hội sinh ở manh tràng của người, không gây bệnh.
VAI TRÒ Y HỌC.
Mặc dù những nghiên cứu gần đây cho thấy E.hartmanni là nguyên nhân gây viêm ruột kết amíp ở chó và mèo. Tuy nhiên kết luận này còn đáng nghi ngờ. Thể hoạt động của E.hartmanni không ăn hồng cầu.
CHẨN ĐOÁN.
Nhuộm lam tìm kí sinh trùng. Tuy nhiên cần phải đo chính xác kích thước của E.hartmanni để phân biệt với E.histolytica.
Cần thận trọng khi bệnh nhân đã điều trị E.histolytica hoặc có cơ địa suy dinh dưỡng. Trong trường hợp nghi ngờ cần phân tích DNA mẫu phân bằng kĩ thuật PCR để có kết luận chính xác.
DỊCH TỄ HỌC.
Entamoeba hartmanni phân bố khắp thế giới. Người có thể bị nhiễm bào nang Entamoeba hartmanni có trong phân qua đường ăn và uống.
Kết quả xét nghiệm phân của quân đội Mĩ đóng tại Ai Cập (1997) cho thấy tỉ lệ nhiễm Entamoeba hartmanni là 5%. Một điều tra của Kobayashi (1995) tại 5 trang trại ở Brazil cho thấy tỉ lệ nhiễm là 2,7%. Việc xác định được Entamoeba hartmanni là rất quan trọng để có thể phân biệt với Entamoeba histolytica nhằm tránh được những liệu trình điều trị và diễn biến bệnh học không cần thiết.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
