✴️ Vi khuẩn HP lây theo đường nào và phòng tránh ra sao?
Nhiễm vi khuẩn HP dạ dày là một trong những loại nhiễm khuẩn phổ biến nhất thế giới. Chúng chính là tác nhân dẫn đến các bệnh lý dạ dày – tá tràng như viêm, loét, thậm chí ung thư dạ dày. Vậy vi khuẩn HP lây theo đường nào và cách phòng tránh ra sao?
1. Sơ lược về vi khuẩn HP dạ dày
HP (viết tắt của Helicobacter Pylori) là loại vi khuẩn sinh sống và phát triển trong dạ dày người. Khả năng tiết ra enzyme Urease giúp chúng trung hòa acid dạ dày.
Vi khuẩn HP là tác nhân chính làm tổn thương niêm mạc dạ dày, gây viêm loét dạ dày – tá tràng, thúc đẩy ung thư dạ dày. Số liệu thống kê cho thấy, khoảng 90% trường hợp ung thư biểu mô dạ dày có liên quan đến vi khuẩn HP.
Vi khuẩn HP lây theo đường nào là thắc mắc của rất nhiều người
2. Vi khuẩn HP lây theo đường nào?
Có khoảng 50% dân số thế giới nhiễm vi khuẩn HP dạ dày. Ở Việt Nam, số người mắc bệnh lên đến 70%. Sự phổ biến của tình trạng nhiễm khuẩn này đến từ khả năng lây nhiễm dễ dàng từ người bệnh sang người lành.
Vi khuẩn HP lây theo 3 con đường chính như sau:
2.1. Vi khuẩn HP lây theo đường nào: Đường miệng – miệng
Khuẩn HP tồn tại trên mạc dạ dày, nước bọt, khoang miệng và mảng bám trên răng của người bệnh. Đường lây truyền chủ yếu của chúng là qua tiếp xúc nước bọt hay dịch tiết tiêu hóa.
Vi khuẩn HP có thể lây từ người bệnh sang người lành khi dùng dùng vật dụng vệ sinh răng miệng, bát, đũa, hôn trực tiếp,… Do đó, khi trong gia đình có người nhiễm HP thì những thành viên còn lại có nguy cơ bị lây nhiễm rất cao.
2.2. Vi khuẩn HP lây theo đường nào: Phân – miệng
Phân người bệnh chứa vi khuẩn HP. Thực phẩm có thể nhiễm khuẩn nếu tiếp xúc với các con vật trung gian (như ruồi, gián, chuột…) hoặc tay người (do không rửa tay sau khi đi vệ sinh). Những thực phẩm này không được làm sạch, nấu chín sẽ khiến người ăn phải nhiễm vi khuẩn HP.
Ngoài ra, phân người bệnh có vi khuẩn HP bị đào thải xuống sông, hồ có thể làm nhiễm khuẩn nguồn nước. Từ đó bệnh lây lan rộng trong cộng đồng.
2.3. Đường khác
Đây là câu trả lời thứ 3 cho câu hỏi “vi khuẩn HP lây theo đường nào?”. Vi khuẩn HP có thể lây nhiễm chéo do dùng chung các thiết bị y tế như dây nội soi dạ dày, soi tai mũi họng, dụng cụ nha khoa…
Nếu các dụng cụ này được sử dụng cho người nhiễm vi khuẩn HP và không được vệ sinh sạch khuẩn, chúng sẽ lây truyền vi khuẩn cho những người thực hiện sau đó. Chính vì vậy, việc vệ sinh tiệt trùng các thiết bị, dụng cụ y tế sau mỗi lần sử dụng là việc làm cần thiết và bắt buộc nhằm ngăn ngừa lây nhiễm HP dạ dày.
Vi khuẩn HP dễ dàng lây nhiễm qua nhiều con đường, phổ biến nhất là đường miệng – miệng
3. Những ai có nguy cơ cao nhiễm vi khuẩn HP?
Bất kỳ đối tượng nào cũng có nguy cơ nhiễm vi khuẩn HP dạ dày. Một người nhiễm bệnh có thể lây cho nhiều người có tiếp xúc gần với họ. Những đối tượng có nguy cơ nhiễm HP dạ dày cao nhất có thể kể đến như:
– Những người có thói quen ăn đồ tái, sống, không được nấu chín kỹ.
– Người thường xuyên ăn uống tại hàng quán vỉa hè, sử dụng các thực phẩm không rõ nguồn gốc.
– Người có thành viên trong gia đình nhiễm vi khuẩn HP.
– Trẻ nhỏ cũng là đối tượng có nguy cơ nhiễm khuẩn cao do thói quen hôn môi, nhai mớm thức ăn của bố mẹ và người thân.
Khi được chẩn đoán nhiễm khuẩn HP, người bệnh cần tiến hành điều trị càng sớm càng tốt theo đúng chỉ định của bác sĩ. Điều này giúp phòng tránh nguy cơ lây nhiễm bệnh sang người khác, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
4. Cách xác định mình có nhiễm vi khuẩn HP hay không
Người nhiễm vi khuẩn HP thường không có các triệu chứng cảnh báo rõ ràng. Thông thường HP dạ dày có thể khiến người bệnh bị đau vùng thượng vị, đầy bụng, khó tiêu, rối loạn phân,… Khi có bất cứ triệu chứng nghi ngờ nào, hãy nhanh chóng đến bệnh viện thăm khám để được chẩn đoán chính xác.
Để phát hiện vi khuẩn HP, các phương pháp y học thường dùng bao gồm:
4.1. Phương pháp xâm lấn
Người bệnh được chỉ định thực hiện nội soi dạ dày – tá tràng. Kìm sinh thiết được đưa qua ống nội soi để lấy mẫu mô niêm mạc dạ dày. Mẫu sinh thiết sau đó sẽ được test urease nhanh, xác định sự có mặt của vi khuẩn HP chỉ sau 15 phút.
Ngoài ra, bác sĩ có thể tiến hành nuôi cấy, kháng sinh đồ nhằm kiểm tra vi khuẩn HP nhạy với loại kháng sinh nào. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả, phù hợp với từng người bệnh.
4.2. Phương pháp không xâm lấn
Phổ biến nhất trong phương pháp này là 3 xét nghiệm:
– Test hơi thở;
– Xét tìm HP trong phân;
– Xét nghiệm tìm kháng thể HP trong máu.
5. Biện pháp hiệu quả phòng tránh lây nhiễm vi khuẩn HP
Sau khi biết được vi khuẩn HP lây theo đường nào, chúng ta có thể thực hiện một số biện pháp phòng chống lây nhiễm sau đây:
– Có ý thức vệ sinh cá nhân sạch sẽ; luôn rửa tay đúng cách bằng xà phòng diệt khuẩn trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
– Thường xuyên vệ sinh nhà cửa và môi trường xung quanh, đảm bảo không gian sống sạch sẽ.
– Lựa chọn nguồn nước sạch để sử dụng trong sinh hoạt.
– Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn chín uống sôi; sử dụng thực phẩm sạch, an toàn, rõ ràng xuất xứ; không sử dụng các thực phẩm ôi thiu, ẩm mốc…
– Thiết lập lối sống điều độ, tập luyện thể dục – thể thao mỗi ngày để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
– Nâng cao ý thức phòng tránh lây nhiễm vi khuẩn HP, đặc biệt nếu trong gia đình có người nhiễm bệnh. Cụ thể cần lưu ý: không dùng chung vật dụng sinh hoạt cá nhân (bàn chải đánh răng, cốc…), bát, đũa, thìa với người bệnh,…
– Lựa chọn cơ sở y tế uy tín để nội soi dạ dày – tá tràng và các dịch vụ thăm khám khác (soi tai mũi họng, khám nha khoa). Cơ sở y tế cần đảm bảo khu vực nội soi – thăm khám sạch sẽ, dụng cụ được khử khuẩn. Điều này giúp ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn HP cũng như các bệnh truyền nhiễm khác.
Bài viết đã chỉ rõ những con đường lây nhiễm của vi khuẩn HP và cách phòng tránh. Hy vọng bạn đọc nắm được biện pháp ngăn ngừa lây nhiễm loại vi khuẩn này, đảm bảo sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
