✴️ Chụp cộng hưởng từ tuyến yên có tiêm thuốc đối quang từ

ĐẠI CƯƠNG

Chụp cộng hưởng tử sọ não – tuyến yên có tiêm chất thuốc đối quang từ là một kỹ thuật hình ảnh tiến tiến, áp dụng rộng rãi trong chẩn đoán bệnh lý tuyến yên với độ chính xác cao, phát hiện được những khối u tuyến yên rất nhỏ <3mm, những khối u không phải tuyến yên nhưng nẰm trong hố yên như nang Rathke. Ngoài ra nó còn có giá trị chẩn đoán xác định và phân biệt các tổn thương trong hố yên và vùng trên yên (trong trường hợp macroadenoma phát triển lên vùng trên yên).

CHỈ ĐỊNH VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Chỉ định

Các trường hợp nghi ngờ u tuyến yên như tăng prolactin máu, tăng tiết sữa bất thường

Các trường hợp lùn tuyến yên

Các trường hợp u vùng yên như u sọ hầu, nang Rathke, lạc chỗ tuyến yên, lạc chỗ thùy sau tuyến yên…

Các trường hợp rối loạn điện giải nghi ngờ có bất thường thùy sau tuyên yên, ví dụ đái tháo nhạt…

Các trường hợp giảm thị lực do tổn thương giao thoa nghi ngờ có khối u chèn ép…

Theo dõi lại sau điều trị…

Chống chỉ định

Người bệnh có trong người máy tạo nhịp tim (chống chỉ định tuyệt đối)

Trong người có kim loại có từ tính (chống chỉ định tương đối)

Người sợ ánh sáng, sợ nằm một mình

Không có khả năng nằm yên.

CHUẨN BỊ

Người thực hiện

Bác sỹ chuyên khoa 

Kỹ thuật viên điện quang

Điều dưỡng

Phương tiện

Máy chụp mạch cộng hưởng từ (nên dùng máy 1Testla trở lên)

Phim, máy in phim, hệ thống lưu trữ hình ảnh

Thuốc

Thuốc an thần

Thuốc đối quang từ

Thuốc sát trùng da, niêm mạc.

Vật tư y tế thông thường

Kim luồn chọc tĩnh mạch 18G

Bơm tiêm 10ml

Nước cất hoặc nước muối sinh lý 

Găng tay, bông, gạc, băng dính vô trùng.

Hộp thuốc và dụng cụ cấp cứu tai biến thuốc đối quang.

Người bệnh

Không cần nhịn ăn.

Người bệnh được giải thích kỹ về thủ thuật để phổi hợp tốt với thầy thuốc.

Kiểm tra các chống chỉ định

Hướng dẫn người bệnh thay quần áo của phòng chụp CHT và tháo bỏ các vật dụng  chống chỉ định.

Có giấy yêu cầu chụp của bác sỹ lâm sàng với chẩn đoán rõ ràng hoặc có hồ sơ bệnh án đầy đủ (nếu cần)

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Tư thế người bệnh

Người bệnh được nằm ngửa trên bàn chụp

Di chuyển bàn chụp vào khoang máy

Kỹ thuật

Chụp định vị

Lựa chọn các chuỗi xung chẩn đoán tổng thể nhu mô não phù hợp với mục đích thăm khám: T1, T2, Flair cho tất cả đối tượng. Hướng cắt bao gồm cắt ngang (cắt ngang), đứng ngang (đứng ngang) và đứng dọc (đứng dọc) (hướng cắt dựa trên đường CA-CP (mép trắng trước- mép trắng sau).

Thì tiêm thuốc: tiêm thuốc đối quang từ bằng máy bơm tiêm, lựa chọn chuỗi xung khảo sát động học (dynamic), đặt ô định vị vào vùng tuyến yên với hướng cắt đứng ngang là chính, có thể đặt cắt ngang và đứng dọc kèm theo. Sau đó đặt chương trình tiêm thuốc, bơm thuốc qua bơm tiêm điện và cho chạy xung.

Tiến hành xử trí hình ảnh thu được trên màn hình trạm làm việc, lựa chọn các ảnh cần thiết bộc lộ bệnh lý để in film.

Bác sỹ đọc tổn thương, mô tả trên máy tính kết nối nội bộ và in kết quả.

NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ

Hình ảnh hiển thị được rõ các cấu trúc giải phẫu của tuyến yên trong vùng thăm khám

Phát hiện được tổn thương nếu có

TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ

Sợ hãi, kích động: động viên, an ủi người bệnh

Quá lo lắng, sợ hãi: có thể cho thuốc an thần với sự theo dõi của bác sỹ gây mê.

Tai biến liên quan đến thuốc đối quang từ: xem thêm quy trình Chẩn đoán và xử trí tai biến thuốc đối quang.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp