CT SỌ KHÔNG CẢN QUANG
Thực hiện sớm ngay khi sau khởi động qui trình cấp cứu đột quị
Phát hiện tốt những ổ máu tụ trong não
Mục đích:
Tìm ổ xuất huyết não
Phát hiện nguyên nhân khác không phải do đột quị thiếu máu não (u, viêm, dị dạng mạch máu não,…)
Tìm những dấu hiệu sớm của đột quị thiếu máu não
Đánh giá mức độ tổn thương não do thiếu máu não cấp theo thang điểm ASPEC
Quét từ vòm sọ đến sàn sọ
Lát cắt đầu tiên là xương vòm sọ
CT acquisition coverage → consequences
Chất lượng hình ảnh
Hình ảnh học CT
Độ suy giảm tia X sau khi đi qua từng loại mô là khác nhau và tương đối hằng định
Hệ số suy giảm của tia X được đo bằng đơn vị Hounsfield (HU) trên hình
Phần mềm hiển thị hình ảnh chuyển đổi giá trị HU thành các mức của thang xám
Cửa sổ trung tâm (C) và độ rộng cửa sổ (W)
Những cửa sổ trung tâm (C) và độ rộng cửa sổ (W) khác nhau thường được dùng cho những phần cơ thể khác nhau
Dấu hiệu cục máu đông (dấu tăng quang động mạch) > 45 HU Dấu hiệu vôi hóa > 100 HU
Vùng phân bố theo động mạch chi phối – lát cắt ngang não thất
Diễn giải CT để quyết định điều trị
LOẠI TRỪ XUẤT HUYẾT
Xuất huyết trong sọ
CT scan bên cạnh cho thấy hình ảnh xuất huyết trong sọ (ICH)
Vùng tăng đậm độ đo trên thang xám từ 60-70 HU
Xuất huyết trong sọ
Máu trong dịch não tủy không được lầm lẫn với vôi hóa, thường chỉ gặp ở trong các não thất
Sử dụng công cụ đo để kiểm tra độ HU
Xuất huyết trong sọ
CT cho thấy ổ xuất huyết nhỏ
Xuất huyết dưới nhện
CT scan bên cạnh cho thấy hình ảnh xuất huyết dưới nhện(SAH)
Xuất huyết dưới nhện có thể khó nhận ra hơn so với xuất huyết trong sọ do vị trí nằm ở khoang dưới nhện, đặc biệt là vị trí gần xương sọ
Xảo ảnh gây ra do tia cứng có thể gây lầm lẫn với máu, đặc biệt ở hố sau
Xuất huyết khoang dưới nhện
Hình ảnh trên CT là chống chỉ định của tiêu sợi huyết
U & Áp xe
HÌNH ẢNH CT thỏa điều kiện rTPA
Không có hình ảnh xuất huyết
Vùng nhồi máu nhỏ hơn 1/3 vùng cấp máu động mạch não giữa, ASPECT >/= 6, không có hiệu ứng choán chỗ
Dấu hiệu nhồi máu sớm:
Dấu tăng quang động mạch
Giảm đậm độ bao trong
Giảm đậm độ hạch nền
Mất dấu ruy băng thùy đảo
Phù não (mất rãnh võ não, đẩy lệch đường giữa)
ĐÁNH GIÁ VÙNG NHỒI MÁU
Vùng nhồi máu não
Khi đột quỵ tiến triển, cả chất xám và chất trắng đều giảm đậm độ (đen hơn) và tiếp tục đen hơn theo thời gian
Vùng giảm đậm độ chính là lõi nhồi máu không thể hồi phục
Tìm các dấu hiệu giảm đậm độ thuộc vùng chi phối của động mạch não giữa
Giảm đậm độ
Xác định vùng giảm đậm độ bằng cách so sánh với bán cầu bình thường đối bên
Nếu vùng giảm đậm độ có vẻ đậm hơn so với thời gian khởi phát đã được bệnh nhân khai, cần phải kiểm tra lại cẩn thận bệnh sử của bệnh nhân
Vùng cấp máu của đm não trước, não giữa, não sau
Giảm đậm độ
Làm rõ hơn vùng giảm đậm độ bằng cách thu hẹp cửa sổ để tăng sự tương phản
Hình CT bên cạnh: điều chỉnh cửa sổ (centre) trung tâm 32HU và độ rộng (width) 20HU
Xem tiếp: Phân tích hình ảnh CT Scan não trong đột qụy thiếu máu não cấp (Phần 2)
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh