Hỗ trợ người bệnh di chuyển (P1)

GIỚI THIỆU

Sự vận động của cơ thể là sự phối hợp của hệ cơ xương và hệ thần kinh nhằm duy trì sự cân bằng của cơ thể khi nâng, gập, di chuyển, thực hiện các hoạt động hàng ngày và cho phép con người có khả năng thực hiện các hoạt động mà không cần có sự gắng sức của các cơ.

Mức độ vận động có ảnh hưởng rất lớn tới tâm sinh lý và quá trình phát triển của mỗi cá nhân. Khi mức độ vận động hạn chế thì nhiều hệ chức năng trong cơ thể sẽ có nguy cơ bị suy yếu. Khả năng vận động kém có thể dẫn đến sự thay đổi về chức năng của hệ tim mạch, giảm chức năng trao đổi chất thông thường, làm tăng nguy cơ dẫn đến những biến chứng ở phổi, sự phát triển của các khối u và những thay đổi ở hệ tiết niệu. Mức độ nghiêm trọng của sự suy giảm vận động phụ thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe, chế độ dinh dưỡng và mức độ bất động mà người bệnh đã trải qua trước đó. Những tác động xấu đó ảnh hưởng nhiều hơn ở người bệnh cao tuổi, bị mắc bệnh mãn tính so với người bệnh trẻ tuổi hơn.

Điều dưỡng viên thường xuyên chăm sóc người bệnh trong tình trạng bất động hoặc bị hạn chế vận động, do vậy có vai trò quan trọng trong việc chăm sóc tư thế và di chuyển người bệnh một cách an toàn và giảm thiểu các nguy cơ do sự bất động hoặc hạn chế vận động. Duy trì tư thế cơ năng, áp dụng kỹ thuật xoay trở và di chuyển người bệnh an toàn sẽ giúp cho người bệnh chủ động trong vận động và cũng không gây tổn thương cho điều dưỡng viên khi chăm sóc.

Nhóm kỹ năng hỗ trợ người bệnh di chuyển bao gồm:

Dìu người bệnh

Chuyển người bệnh từ giường sang cáng và ngược lại

Vận chuyển người bệnh bằng xe lăn, cáng hoặc xe cáng

Chuyển cáng người bệnh lên/xuống xe ô tô.

NGUYÊN TẮC CHUNG KHI DI CHUYỂN NGƯỜI BỆNH

Chỉ được di chuyển người bệnh khi có chỉ định và phải ghi rõ giờ, ngày, tháng di chuyển. Phải mang đầy đủ hồ sơ, bệnh án để bàn giao người bệnh cho nơi nhận.

Khi di chuyển phải đảm bảo nhẹ nhàng, cẩn thận, nhất là đối với những người bệnh nặng như: bệnh tim mạch, người bệnh mới mổ, người bệnh bị gãy cột sống, gãy xương đùi… để người bệnh khỏi bị đau đớn, khó chịu thêm.

Chuyển người bệnh từ khoa phòng này sang khoa phòng khác, đưa đi làm xét nghiệm, chiếu chụp X quang… phải chuẩn bị hồ sơ trước. Trường hợp di chuyển sang phòng khác phải báo cho khoa phòng định chuyển người bệnh đến để chuẩn bị sẵn sàng giường nằm cho người bệnh.

Khi di chuyển người bệnh phải đắp chăn hoặc vải cho người bệnh, không để mưa, nắng ảnh hưởng đến người bệnh.

Di chuyển người bệnh bằng cáng khiêng, xe đẩy… phải có đệm lót cho người bệnh.

TRƯỜNG HỢP ÁP DỤNG

Tất cả những người bệnh nặng không tự di chuyển được (người bệnh chuyển từ khoa này sang khoa khác, người già, người tàn tật…) theo chỉ định của bác sĩ.

KỸ THUẬT HỖ TRỢ NGƯỜI BỆNH DI CHUYỂN

Nhận định

Toàn trạng người bệnh: tri giác, dấu hiệu sinh tồn (sự ổn định về mạch, huyết áp).

Sức cơ (hai chân, hai cánh tay).

Hoạt động khớp và hệ thống cơ.

Tình trạng bệnh lý:

Chóng mặt, hoa mắt, tụt huyết áp tư thế…

Chứng liệt hoặc không cử động được (co cứng hoặc yếu liệt cơ).

Trường hợp gãy xương hoặc cắt cụt chi.

Bệnh cấp hay mạn tính.

Mức độ chịu đựng: đau, khó chịu.

Mức độ mệt mỏi trong di chuyển