✴️ Chế độ dinh dưỡng giúp vết thương hở nhanh lành
Để đảm bảo vết thương hở nhanh lành thì bên cạnh vệ sinh đúng cách, chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng. Dưới đây là chế độ dinh dưỡng giúp vết thương hở nhanh lành mà người bị thương cần lưu ý!
Vết thương hở là gì?
Vết thương hở là chấn thương có thể thấy được như da bị rách, cắt, đâm thủng… Các dấu hiệu của vết thương hở là chảy máu, tấy đỏ, sưng xung quanh vết thương. Người bệnh sẽ cảm thấy đau, khó chịu trên bề mặt da.
Với các vết thương hở nhỏ, người bị thương có thể tự chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên với một số loại vết thương lớn, tổn thương sâu, rộng, chảy máu nhiều thì nên đến bệnh viện để xử lý đúng cách, tránh nguy cơ nhiễm trùng.
Quá trình liền vết thương hở
Các giai đoạn chữa lành vết thương thông thường bao gồm:
– Giai đoạn viêm: Các mạch máu tại vị trí vết thương sẽ thắt chặt lại để ngăn ngừa mất máu. Tiểu cầu tập hợp lại để tạo thành cục máu đông. Sau khi cục máu đông được hình thành, các mạch máu mở rộng, cho phép lưu lượng máu tối đa đến vết thương. Các tế bào bạch cầu chuyển đến vị trí tổn thương để tiêu diệt vi khuẩn và thành phần dị loài khác. Các tế bào da nhân lên và phát triển trên khắp vết thương.
Với các vết thương hở nhỏ, người bị thương có thể tự chăm sóc tại nhà
– Giai đoạn nguyên bào sợi: Collagen, sợi protein mang bắt đầu phát triển bên trong vết thương. Sự tăng trưởng của collagen kích thích các cạnh của vết thương co vào và đóng lại. Các mạch máu nhỏ hình thành tại vị trí vết thương nhằm cấp máu cho các tế bào da mới được tạo nên.
– Giai đoạn tái tạo: Cơ thể liên tục bổ sung collagen và tinh chỉnh vùng bị thương. Đây là lý do tại sao vết sẹo có xu hướng mờ dần theo thời gian.
Các bước chăm sóc vết thương hở nhanh lành
Bước 1: Rửa tay
Trước khi sơ cứu vết thương hở cần rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn giúp ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng. Nếu có găng tay cao su một lần thì nên sử dụng để hạn chế tiếp xúc trực tiếp với máu và dịch từ cơ thể nạn nhân.
Trước khi sơ cứu vết thương hở cần rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn giúp ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng
Bước 2: Cầm máu
Dùng một miếng băng hoặc vải sạch đắp lên vết thương, tiếp đó dùng lực ép trực tiếp để cầm máu. Nếu không có sẵn băng gạc, người sơ cứu có thể dùng bàn tay để ép vết thương. Lưu ý: Nâng cao vùng bị tổn thương hơn tim để giảm áp lực máu tới khu vực này.
Bước 3: Làm sạch vết thương
Rửa vết thương bằng nước sạch hoặc nước muối trong 5 – 10 phút, dùng khăn sạch lau lại nhẹ nhàng. Nếu vết hương do dị vật đâm sâu thì không nên tự rút dị vật ra, hãy quấn khăn vải xung quanh dị vật rồi chuyển người bị thương tới ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử lí theo đúng chuyên môn y tế.
Rửa vết thương bằng nước sạch hoặc nước muối trong 5 – 10 phút, dùng khăn sạch lau lại nhẹ nhàng
Lưu ý: Không rửa vết thương hở với cồn hay oxy già. Tuy oxy già giúp tiêu diệt các vi khuẩn kỵ khí; cồn giúp thủy phân các protein, chất béo cấu tạo vi khuẩn. nhưng đồng thời chúng cũng tiêu diệt luôn các bạch cầu, tiểu cầu và thậm chí là các mô mới lành. Điều này sẽ khiến vết thương lâu lành hơn và tạo ra nguy cơ nhiễm trùng vết thương. Do đó, chỉ cần một ít nước sạch hay nước muối là đủ để làm sạch vết thương.
Bước 4: Thoa thuốc kháng sinh
Đối với những vết thương nhỏ, có thể thoa một lớp kem kháng sinh hoặc thuốc mỡ (Neosporin, Polysporin) mỏng lên. Tuy nhiên, một số loại thuốc mỡ có thể chứa thành phần gây phát ban nhẹ tùy vào cơ địa người sử dụng. Do đó nếu phát ban xuất hiện, cần ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Đối với những vết thương nhỏ, có thể thoa một lớp kem kháng sinh hoặc thuốc mỡ mỏng lên
Lưu ý: Không rắc bột kháng sinh lên vết thương hở bởi những nguy cơ như dễ gây dị ứng, sốc phản vệ; làm vết thương lâu khỏi, chậm lên da non bởi bột kháng sinh khi rắc sẽ tạo lớp vỏ khô bên ngoài, cản trở sự thâm nhập của các yếu tố bảo vệ cơ thể đi tới vết thương nên vết thương sẽ chậm lành.
Ngoài ra, sau khi rắc một vài giờ, bột thuốc kháng sinh sẽ khô lại, nồng độ kháng sinh thẩm thấu vào mô bị tổn thương là không đáng kể nên không phòng, chống nhiễm khuẩn nhiều.
Bước 5: Băng kín vết thương
Sau khi vết thương được cầm máu, cần băng bó cẩn thận để giữ sạch vết thương, tuy nhiên không buộc quá chặt bởi sẽ gây cản trở lưu thông máu.
Sau khi vết thương được cầm máu, cần băng bó cẩn thận để giữ sạch vết thương
Bước 6: Thay băng
Bất cứ khi nào băng bị ướt hay bẩn thì bạn nên thay ngay. Trong 2 ngày đầu sau bị thương, rửa và bôi lại thuốc kháng sinh lên vết thương trong mỗi lần thay băng.
Bước 7: Theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng
Trong trường hợp tự chăm sóc tại nhà, nếu có các dấu hiệu như: vết thương không lành, vùng bị thương sưng đỏ lan rộng, đau nhức, có mủ hoặc xuất hiện sốt… thì bạn cần đến ngay bệnh viện để được điều trị kịp thời bới rất có thể vết thương đã nhiễm trùng.
Bị vết thương hở nên ăn gì nhanh lành?
Với những người bị vết thương hở cần bổ sung thực phẩm chứa nhiều đạm như thịt, cá, tép, trứng, lươn… và các loại đậu. Đây chính là nguyên liệu chính để tạo các tế bào mới, có liên quan đến quá trình lành vết thương.
Bên cạnh đó, cần bổ sung thực phẩm giàu sắt, acid folic, vitamin B12… như gan, trứng, sữa, các loại rau xanh đậm… giúp đẩy nhanh quá trình tạo máu. Vì máu sẽ chuyển protein, vitamin, khoáng chất và ôxy đến mô đang bị tổn thương; mang ế bào bạch cầu, đại thực bào đến tiêu diệt các vi khuẩn xâm nhập vào vết thương, đồng thời dọn dẹp các xác vi trùng chết, xác tế bào đã chết.
Cần bổ sung thực phẩm giàu sắt, acid folic, vitamin B12… như gan, trứng, sữa, các loại rau xanh đậm… giúp đẩy nhanh quá trình tạo máu
Tăng cường thực phẩm chứa vitamin B, A, E giúp tạo mô mới và làm vết thương mau lành. Đặc biệt, vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc làm lành vết thương, giúp tăng sức đề kháng của cơ thể chống lại hiện tượng nhiễm trùng, mưng mủ. Các loại rau có màu xanh đậm và quả tươi như đu đủ, thanh long, quít, cam, bưởi… chứa nhiều các vitamin kể trên.
Ngoài ra, bạn cũng ăn đa dạng thêm cá, thịt gia cầm, trứng, nghêu, sò, ốc, thận, gan, ngũ cốc… giàu kẽm và selen cũng giúp mau lành vết thương, chống nhiễm khuẩn, giúp vết thương hở nhanh lành.
Chăm sóc vết thương hở nên kiêng gì?
– Không vận động quá mạnh có thể gây rách miệng vết thương, khiến vết thương nặng hơn và lâu lành.
– Che vết thương khi tắm, tránh để bị ngâm nước bởi tình trạng nhiễm khuẩn do nước rất cao và có nguy cơ bị mưng mủ lâu lành.
– Không ăn thịt gà, đồ nếp vì có thể gây mưng mủ, ngứa ngáy và có thể để lại sẹo lồi. Cần đặc biệt tránh khi vết thương đang trong thời kì mọc da non.
– Không ăn rau muống ở vì có thể gây sẹo lồi.
– Thịt bò nên hạn chế vì có thể để lại sẹo thâm.
Người có vết thương hở không nên ăn thịt gà vì có thể gây mưng mủ, ngứa ngáy và có thể để lại sẹo lồi
– Hạn chế hải sản bởi có thể gây dị ứng với người có vết thương hở.
– Không tự mua, tự điều chế các loại thuốc dân gian đắp lên vết thương hở bởi có thể gây viêm và nhiễm trùng cho vết thương, khiến vết thương nặng hơn và khó kiểm soát.
– Không dùng tay bẩn để động vào vết thương hở bởi vi khuẩn có thể xâm nhập vào vết thương.
– Khi vết thương bắt đầu đóng vảy không nên bóc lớp vảy này, tránh dẫn đến vết thương chảy máu, lâu lành và để lại sẹo.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
