Giảm thiểu thiệt hại do các gốc oxy hóa bằng socola

Gốc tự do và các chất chống oxy hóa

Những tổn thương do gốc tự do từ lâu đã được cho là một yếu tố nguy cơ của rất nhiều bệnh mạn tính đi kèm với tuổi tác, bao gồm bệnh tim mạch, thoái hóa mắt, suy giảm trí nhớ, tổn thương do ánh sáng từ tia cực tím và ung thư.Vì vậy, việc hồi phục lại các tổn thương do các gốc tự do gây ra rất quan trọng, cho dù là với những người đã mắc bệnh hay vẫn còn khỏe mạnh.

Mỗi lần bạn ăn uống, hít thở hay di chuyển, cơ thể đều cần sử dụng nguồn năng lượng được tạo thành từ những loại thực phẩm bạn ăn hàng ngày.Nhưng, cũng giống như một chiếc ô tô dùng xăng để chạy thì cũng sẽ thải ra khí độc hại ra môi trường như một sản phẩm phụ của quá trình sử dụng xăng, cơ thể cũng hoạt động với cơ chế tương tự. Khi cơ thể cố gắng sử dụng nguồn năng lượng từ thực phẩm thì cũng sẽ sản sinh ra một loại sản phẩm phụ nguy hiểm: gốc tự do.

Gốc tự do là một hình thức khí oxy dễ phản ứng bởi bị mất đi một điện tử. Khi các gốc tự do tiếp xúc với một phân tử thông thường, chúng sẽ cố gắng “lấy cắp” một điện tử để bù vào phần thiếu của mình, gây ra tổn thương cho các tế bào khỏe mạnh và DNA. Một số nghiên cứu cho thấy, mỗi ngày, mỗi tế bào trong cơ thể phải chịu khoảng 10.000 lượt tấn công của các chất oxy hóa – gốc tự do lên hệ DNA của tế bào!

May mắn thay, các chất chống oxy hóa sẽ “tiêu diệt” rất nhiều các gốc tự do bằng cách ngừng kích hoạt các gốc tự do này, ngăn chặn từ sớm các gốc tự do làm tổn thương tế bào.

Sôcôla đen có khả năng chống oxy hóa hữu hiệu

Các nhà nghiên cứu tại Anh, Thụy Điển và Úc đã nghiên cứu tác dụng của Sôcôla đen lên các tổn thương do gốc tự do gây ra. Nếu bạn cho rằng tác dụng chống oxy hóa của Sôcôla rất mong manh thì hãy nghĩ lại đi nhé! Sôcôla có chỉ số ORAC là 13.120/100g (Chỉ số ORAC là một phương pháp đã được chấp nhận dùng để đánh giá khả năng chống oxy hóa của một loại thực phẩm), cao hơn 4 lần so với trà xanh và cao hơn 2 lần so với rượu vang đỏ - vốn đã là những chất chống oxy hóa rất mạnh và nổi tiếng.

Và trong khi flavonoid (đặc biệt là flavanol) là chất chống oxy hóa chính khiến Sôcôla đem lại rất nhiều tác dụng có lợi cho cơ thể, thì Sôcôla cũng rất giàu các chất chống oxy hóa khác, bao gồm quercetin và epicatechin, cũng như các loại amino axit như phenylethylamine và tryptophan – những chất giúp cải thiện cảm xúc và tâm trạng của bạn.

Vì vậy, các nhà nghiên cứu khẳng định rằng Sôcôla đen chính là một nguồn cung cấp chất chống oxy hóa rất hiệu quả.

Giảm tình trạng oxy hóa với Sôcôla

Các nhà nghiên cứu đã làm việc với 14 nam giới khỏe mạnh, tuổi từ 21-23 và yêu cầu họ đạp xe trong 2,5 giờ với khoảng 60% sức lực. Đây là loại bài tập thường được sử dụng trong các nghiên cứu để bắt chước tình trạng stress oxy hóa. Stress oxy hóa là hậu quả của sự phá hủy của các gốc tự do, cũng như các chất độc hại từ môi trường, ví dụ như hút thuốc lá, tia phóng xạ…

14 người tham gia nghiên cứu sẽ thực hiện 3 thử nghiệm khác nhau khoảng 2 tiếng trước khi bắt đầu đạp xe. Trong thử nghiệm đầu tiên, họ nhịn ăn. Thử nghiệm thứ 2, họ ăn một loại đồ ăn nhẹ cung cấp năng lượng. Và trong thử nghiệm cuối cùng, họ ăn một thanh Sôcôla đen chứa 70% cacao. Hàm lượng calo, chất béo và carbohydrate của món đồ ăn nhẹ trong thử nghiệm thứ 2 và của thanh Sôcôla đen trong thử nghiệm thứ 3 là tương tự nhau. Mỗi thử nghiệm sẽ diễn ra cách nhau 1 tuần.

Trong mỗi cuộc thử nghiệm, mẫu máu sẽ được lấy 4 lần: trước khi ăn, ngay trước khi đạp xe (cũng là thời điểm sau khi ăn nhẹ 2 giờ), ngay sau khi đạp xe và 1 giờ sau khi việc đạp xe kết thúc.

Các nhà nghiên cứu thấy rằng, Sôcôla đen có thể làm tăng đáng kể khả năng chống oxy hóa, so sánh với thử nghiệm khi nhịn ăn và khi ăn đồ ăn nhẹ. Đặc biệt, lượng F2 – isoprostane tự do sau khi đạp xetăng lên (so với trước khi đạp xe) trong thử nghiệm nhịn ăn và ăn đồ ăn nhẹ, nhưng lượng chất này không thay đổi sau khi đạp xe ở thử nghiệm ăn Sôcôla đen. Điều này có nghĩa là gì? F2 – isoprostane tự do là một gốc tự do xuất hiện trong cơ thể khi chất béo và cholesterol bị oxy hóa. Đây là một chất có hại cho cơ thể, do vậy, việc lượng chất này không thay đổi sau khi ăn Sôcôla đen là một điều rất tốt.

Một nghiên cứu độc lập khác, cũng ủng hộ kết quả này. Một nhóm các nhà nghiên cứu khác tại Anh đã kiểm tra tác dụng của việc tiêu thụ Sôcôla lên các vận động viên nam đạp xe. Họ yêu cầu 20 nam vận động viên trẻ ăn 40g Sôcôla đen 2 lần/ngày trong vòng 2 tuần, và ăn trước khi đạp xe 2 giờ. Sau đó, 20 vận động viên này sẽ được yêu cầu đạp xe với khoảng 60% sức lực. Các nhà nghiên cứu cũng thấy rằng, Sôcôla đen có thể làm giảm đáng kể lượng F2 – isoprostane tự do và cũng làm giảm lượng cholesterol LDL đã bị oxy hóa (cholesterol xấu). Nghĩa là, thường xuyên tiêu thụ Sôcôla đen có liên quan đến việc giảm chất chỉ điểm stress oxy hóa (oxidative-stress markers).

Bao nhiêu Sôcôla đen là đủ?

Rõ ràng, các nghiên cứu này chứng minh rằng, Sôcôla đen có thể là một món ăn vừa ngon vừa tốt cho sức khỏe. Nhưng, Sôcôla cũng như ánh nắng mặt trời và rượu vang, một lượng vừa phải sẽ tốt nhưng quá nhiều sẽ gây hại cho cơ thể. Sôcôla có thể sẽ gây ra tác dụng tiêu cực với cơ thể khi bạn ăn loại Sôcôla nhiều đường, hoặc nhiều chất béo.

Khi lựa chọn Sôcôla, tốt nhất, bạn nên chọn loại Sôcôla đen chứa từ 70% cacao trở lên, đắng hơn một chút và sẽ chứa nhiều cacao hơn. Bạn cũng nên lựa chọn những loại Sôcôla chứa dưới 10g đường/1 khẩu phẩn (1 khẩu phần tương đương khoảng 30g).

Cuối cùng, bạn nên ăn khoảng 60-100g mỗi ngày và cố gắng lựa chọn loại Sôcôla được làm từ hạt cacao được trồng hữu cơ.

Gốc tự do và các chất chống oxy hóa