1. Nguyên tắc lựa chọn thực phẩm cho người bị thoái hóa khớp
– Duy trì một cân nặng khỏe mạnh
Khớp gối là khớp chịu lực ở phần trên của cơ thể. Do vậy, thừa cân béo phì sẽ làm gia tăng gánh nặng lên hệ xương khớp nói chung. Cũng như có thể làm tăng thêm áp lực lên khớp gối nói riêng. Duy trì một trọng lượng cơ thể khỏe mạnh có thể làm giảm các biểu hiện và tiến triển của thoái hóa khớp gối.
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc này. Để duy trì cân nặng hợp lý và tránh thừa cân béo phì , cần phải hiểu rõ người bị thoái hóa khớp gối nên ăn gì để có thể xây dựng một thực đơn ăn uống hàng ngày lành mạnh khoa học và nghiêm túc thực hiện.
– Giảm viêm và ngăn ngừa tổn thương tiến triển tại khớp gối
Một số loại thực phẩm được biết là có khả năng chống viêm, chống oxy hóa. Do đó giúp cải thiện triệu chứng của bệnh thoái hóa khớp gối. Chúng bao gồm các acid béo (omega 3, omega 6) và các vitamin như A, C, E… có nhiều trong các loại hạt, rau xanh, hoa quả tươi.
Một nghiên cứu ở những người bị thoái hóa khớp gối được cho ăn quả bơ hay đậu nành trong vòng 6 tháng. Kết quả đạt được là giảm các triệu chứng của thoái hóa khớp rõ rệt. Ngoài ra các gia vị như ớt, hạt tiêu, gừng, lá lốt đều có tác dụng chống viêm, giảm đau cho bệnh nhân. Thậm chí, người ta thấy rằng chất capsain chiết xuất từ ớt có thể bôi chữa sưng đau khớp thoái hóa.
– Bổ sung các thực phẩm giúp tăng lượng chất nhờn trong khớp
Acid hyaluronic là một thành phần có trong dịch khớp. Chất này có tác dụng bôi trơn và che phủ trên bề mặt sụn khớp, giúp bảo vệ khớp khi hoạt động. Thoái hóa khớp làm giảm lượng chất nhờn này khiến các khớp cử động kém trơn tru linh hoạt. Chính vì thế các đầu sụn khớp dễ bị bào mòn và tình trạng thoái hóa khớp diễn ra nhanh chóng và trầm trọng hơn.
Ngoài các chế phẩm thuốc giúp tăng cường lượng dịch khớp cho người bệnh, một số thực phẩm ăn uống cũng có thể cung cấp chất nhờn cho cơ thể. Do vậy cần lưu ý bổ sung các thực phẩm này cho những người mắc bệnh thoái hóa khớp gối.
– Người bị thoái hóa khớp gối nên ăn gì?
- Các loại hải sản như tôm, cua, ghẹ, sò, ốc… chứa nhiều canxi, magie, photpho là những khoáng chất tốt cho xương khớp.
- Trứng, sữa và các chế phẩm từ sữa như sữa chua, pho mai giúp bổ sung canxi và vitamin D.
- Các loại cá biển như cá hồi, cá thu, cá ngừ… giàu omega-3 và omega-6 tốt cho người bị viêm khớp. Các loại hạt và ngũ cốc như đậu nành, đậu đen, đậu Hà Lan, vừng, hạnh nhân… cũng chứa omega-3 tốt cho cơ thể.
- Các loại thịt như thịt lợn, thịt gà, thịt vịt, xương ống, xương sườn, sụn… có nhiều glucosamin và chondroitin giúp cho sụn chắc khỏe.
- Các loại trái cây như táo, lê, đu đủ, cam, dâu, việt quất… Hay rau xanh củ quả như súp lơ, cải xanh, cần tây, cà chua, cà rốt, bí xanh hay nấm… Đây là các thực phẩm có hàm lượng vitamin và khoáng chất dồi dào, có chứa các chất chống oxy hóa kháng viêm. Chúng có vai trò tăng cường sức đề kháng của cơ thể và rất tốt cho người bệnh cơ xương khớp.
- Đặc biệt nấm hương được mệnh danh là “vua của các loại nấm” có tác dụng tốt trong chống viêm, chữa cơ thể suy nhược. Cũng như hỗ trợ điều trị chứng đau mỏi tay chân.
– Người bị thoái hóa khớp gối không nên ăn gì?
-
Thức ăn nhanh chế biến sẵn có chứa nhiều dầu mỡ, muối, chất phụ gia hay chất bảo quản. Như gà rán, khoai tây chiên, pizza, xúc xích, lạp xưởng, thịt muối…
-
Thịt đỏ hay nội tạng động vật. Ví dụ như thịt bò, thịt dê, thịt trâu… không tốt cho người bị thoái hóa khớp và cả những bệnh nhân mắc bệnh gout.
-
Rượu, cà phê, thuốc lá, nước ngọt có ga.
-
Chất đường, chất tạo ngọt nhân tạo trong bánh kẹo, hoa quả sấy khô, mứt… Hay ăn quá nhiều tinh bột đều không tốt.
2. Một vài món ăn tốt cho người bị thoái hóa khớp gối – Câu trả lời cho câu hỏi người bị thoái hóa khớp gối nên ăn gì
2.1. Canh bóng nấu thập cẩm
– Nguyên liệu:
Bóng bì 500g, thịt lợn xay 100 g, xương lợn 300 g, tôm nõn khô 50g, súp lơ xanh 1 cây, đậu Hà Lan 50g, cà rốt 1 củ, nấm hương, gia vị, hành hoa, rau mùi, phèn chua, gừng, rượu trắng.
– Cách làm:
- Bóng bì ngâm vào nước vo gạo 3 giờ. Rửa lại bằng nước phèn chua cho hết nhớt và trắng sạch. Sau đó cắt bóng bì thành những miếng hình quả trám to, cho nước gừng, rượu bóp nhẹ để tẩy hết mùi hôi khét. Rồi rửa sạch vắt khô.
- Tôm khô rửa bằng nước lạnh và luộc chín mềm.
- Cà rốt, súp lơ tỉa hoa thái miếng vừa ăn. Quả đậu nhặt rửa sạch. Trần tất cả với nước sôi rồi vớt ra nhúng ngay vào nước lạnh để giữ màu cho rau củ. Nấm hương băm nhỏ trộn với giò sống nặn thành miếng tròn nhỏ.
- Ninh xương lợn với 1 lít nước, đun sôi hớt bọt rồi để sôi lăn tăn. Tiếp đó, cho gừng nướng, hành khô đập dập cùng chút muối vào nồi nước dùng. Khi thấy nước dùng trong nhiều váng và xương róc thịt thì đem lọc lấy nước trong.
- Lấy nước ninh xương để nấu canh. Khi nước sôi, cho lần lượt giò sống, tôm, quả đậu, súp lơ, cà rốt vào nấu. Cho bóng bì vào sau cùng. Nêm nếm gia vị vừa ăn, thả hành hoa, rau mùi vào và tắt bếp.
– Lưu ý: Khi canh chín vớt hết các loại rau củ, giò, bóng bì ra bát. Đến lúc ăn mới đổ nước dùng vào và rắc thêm rau mùi thưởng thức.
2.2. Cá hồi bọc giấy bạc đút lò – món ăn tốt cho người bệnh thoái hóa khớp gối
– Nguyên liệu: cá hồi phi lê, dầu ô liu, gia vị muối tiêu, chanh
– Cách làm:
- Làm nóng lò nướng ở 200 độ C.
- Đặt cá vào giữa lớp giấy bạc, rưới dầu ô liu và rắc muối, tiêu vào cá. Thêm vài lát chanh lên cá.
- Gấp giấy bạc lại cuộn các mép giấy xung quanh cho kín cá.
- Nướng trong khoảng 13-15 phút hay tới khi cá chín thơm.
- Bày ra đĩa và ăn nóng
2.3. Nấm hương xào rau cải – một đáp án cho câu hỏi thoái hóa khớp gối nên ăn gì
– Nguyên liệu: Cải chíp, nấm hương, gia vị, tỏi khô
– Cách làm:
- Nấm hương ngâm cho nở, rửa sạch lại bằng nước. Tỏi bóc vỏ, đập dập. Rau cải nhặt rửa sạch.
- Cho rau vào luộc sơ qua ở lửa to từ 1 đến 2 phút.
- Trong lúc đợi rau, đổ dầu ăn vào chảo đã làm nóng rồi phi thơm tỏi. Khi rau luộc vừa kịp chín qua, vớt rau ra cho ngay vào chảo nóng, đảo nhanh tay. Cho ít xì dầu vào đảo cùng. Cuối cùng cho nấm hương xào chín tới thì tắt bếp.
- Xếp bày rau ra đĩa đẹp mắt.
Như vậy, ngoài các phương pháp điều trị bệnh thoái hóa khớp thì chế độ ăn uống cũng giúp quản lý và hỗ trợ điều trị. Người bệnh có thế áp dụng các thực phẩm tốt cho bệnh lý của mình trong các bữa ăn hàng ngày.
Xem thêm: Chẩn đoán và điều trị thoái hóa khớp gối
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
facebook.com/BVNTP
youtube.com/bvntp