✴️ Những thực phẩm tốt cho bệnh nhân bệnh xơ nang (Cystic Fibrosis)

Người mắc bệnh xơ nang cần nhu cầu dinh dưỡng gấp đôi người bình thường vì phải liên tục chống chọi với tính trạng nhiễm trùng mạn tính.

Bệnh có thể ảnh hưởng lên tuyến tụy gây kém hấp thu dinh dưỡng dẫn đến sụt cân hoặc tăng cân rất kém, tăng nguy cơ suy dinh dưỡng.

Người mắc bệnh phải thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh, bổ dưỡng bao gồm các loại thực phẩm từ  đường, đạm, béo. 10 loại thực phẩm sau đây được xem là có lợi trong chế độ dinh dưỡng cho người bệnh.

Trái cây

Trái cây giàu chất chống oxi hóa và chất xơ. Trái cây và các loại thực phẩm giàu chất xơ giúp làm giảm táo bón, trong khi chất chống oxy hóa giúp chống lại nhiễm trùng.  Một số loại trái cây có chứa vitamin C, là một chất chống oxy hóa cần thiết. Một số loại trái cây gợi ý:

• Quả mơ;
• Chuối;
• Việt quất, dâu tây;
• Bưởi, xoài, cam;
• Quả đào;

Trái cây là một món ăn nhẹ rất dễ ăn, ngon và có nhiều cách để pha chế . Bạn có thể kết hợp với ngũ cốc ăn sáng, bột yến mạch, sữa chua, và nhiều món ăn khác.

Rau

Giống như trái cây, rau quả mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Rau cũng rất giàu chất chống oxy hóa và chất xơ, đồng thời chứa các vitamin và khoáng chất thiết yếu. Các loại rau có lá màu xanh đậm là lựa chọn tốt nhất vì chúng là nguồn cung cấp các chất dinh dưỡng sau:

• Sắt: Thành phần có trong hồng cầu – giúp mang oxy đi khắp cơ thể và giúp chống lại sự nhiễm trùng;

• Vitamin A: Giúp tăng cường miễn dịch, hỗ trợ chức năng của mắt và đường ruột;

• Vitamin K: Có vai trò trong quá trình đông máu;

Vitamin K có hàm lượng cao trong các loại rau sau:

• Rau xà lách;
• Cải thìa;
• Bông cải xanh;
• Bắp cải;
• Mù tạt xanh;
• Rau chân vịt;

Các loại rau củ như cà rốt và khoai lang là nguồn cung cấp vitamin A dồi dào, trong khi tỏi có đặc tính kháng khuẩn chống nhiễm trùng.

Tất cả các chất bổ sung vitamin tổng hợp dành cho người bị xơ hóa nang đều chứa vitamin K. Việc bổ sung vitamin K rất quan trọng vì người bệnh phải dùng thuốc kháng sinh rất thường xuyên do đó khiến việc hấp thu vitamin K từ ruột rất kém

Trứng

Thực phẩm giàu protein hỗ trợ duy trì cơ và thể chất. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh protein ngăn ngừa mất cơ và cải thiện hình thể cho những người bị xơ hóa nang.

Trứng là một nguồn cung cấp protein dồi dào, với một quả trứng luộc lớn có chứa hơn 6 grams protein. Trứng chứa vitamin B-12 là dinh dưỡng cần thiết cho sự hình thành tế bào hồng cầu và chức năng thần kinh.

Trứng thường là món ăn khoái khẩu của trẻ em, đặc biệt là trứng rán.

Cá và hải sản

Cá và hải sản là nguồn tuyệt vời cung cấp protein, sắt, và vitamin D. Các loại cá giàu chất bép như cá hồi, cá trích giúp tăng lượng calo và chất béo có lợi cho sức khỏe.

Vitamin D để xương chắc khỏe và hỗ trợ hấp thụ canxi. Người mắc xơ hóa nang phải luôn giữ cho xương chắc khỏe vì họ có nguy cơ mắc các bệnh về xương như loãng xương.

Các loại hản sản như cua, ghẹ, ốc chứa hàm lượng kẽm cao và khoáng chất cần thiết hỗ trợ sự tăng trưởng, phát triển bình thường ở trẻ em và thanh thiếu niên. Kẽm cũng hỗ trợ miễn dịch tốt.

Sự thiếu hụt kẽm có thể ảnh hưởng đến vị giác và khứu giác khiến người bệnh chán ăn. Hàu là một trong những nguồn giàu kẽm và sắt.

Các loại hạt

Các loại hạt chứa nhiều calo và chất béo có lợi cho sức khỏe, đồng thời chứa nhiều protein và chất xơ.

Chúng cũng chứa một số vitamin và khoáng chất. Hạnh nhân có chứa nhiều vitamin E chống oxy hóa. Các loại hạt khá dễ ăn và cũng có thể kết hợp chế biến chung trong các món salad, sữa chua, ngũ cốc, sinh tố và bánh nướng.

Cần tránh cho trẻ em dưới 4 tuổi ăn cả hạt vì nguy cơ hít sặc gây ngạt thở. Trẻ nhỏ có thể ăn bơ hạt phết lên bánh quy, bánh mì hoặc lát trái cây và rau để tạo thành một món ăn nhẹ ngon miệng. Bột hạt cũng có hàm lượng và giá trị dinh dưỡng cao lại an toàn cho trẻ nhỏ.

Các sản phẩm từ sữa

Sữa cung cấp canxi cần thiết cho tất cả mọi người, đặc biệt quan trọng đối với người bị xơ hóa nang là những người có nguy cơ mắc bệnh xương cao hơn bình thường.

Cơ thể không tự sản xuất được canxi  nên mọi người có thể bổ sung qua các sản phẩm viên uống hoặc hấp thu thông qua ăn uống các sản phẩm có chứa nó.

Các sản phẩm sữa nguyên chất cung cấp một lượng đáng kể chất béo và calo có lợi cho sức khỏe. Mọi người có thể tăng lượng sữa của họ bằng cách:

• Kết hợp trái cây hoặc rau với phô mai kem;

• Thêm phô mai vào bánh mì;

• Trộn sữa vào khoai tây, súp và trứng;

• Trộn sữa chua hoặc sữa béo để làm sinh tố;

• Sử dụng phô mai sợi trong các món mì ống, rau và salad;

• Chọn latte thay vì Americano khi uống cà phê;

Dầu ô liu

Nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ em mắc xơ hóa nang tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa và không đủ axit béo không bão hòa (PUFAs). Việc hấp thụ nhiều chất béo không có lợi này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.

Để tăng số lượng PUFA trong chế độ ăn uống là sử dụng dầu ô liu, một thành phần thiết yếu chống viêm. Thêm loại dầu này cũng giúp bổ sung thêm calo và chất béo khi cảm thấy thèm ăn.

Thêm dầu ô liu vào bánh mì, salad, các món rau, nước sốt mì ống, súp và thịt hầm.

Các nguồn chất béo không bão hòa tốt khác bao gồm:

• Trái bơ;
• Một số loại hạt;
• Dầu từ một số loại hạt;

Sô cô la đen

Sô cô la đen là một món ăn nhẹ ngon miệng và là nguồn cung cấp calo  ,chất béo tốt. Ca cao cũng là một nguồn chứa chất chống oxy hóa đáng kể và có đặc tính chống viêm.

Người mắc xơ hóa nang có thể dùng sô cô la đen như một phần của chế độ ăn uống. Một khẩu phần cho 1 Oz (~28gram) chứa 170 calo, 12,1 g chất béo và 64,6mg magie.

Magiê đóng vai trò trong hơn 300 phản ứng hóa học trong cơ thể cần thiết cho xương và cơ. Hầu hết mọi người trưởng thành nên nhận được 310- 420mg  mỗi ngày.

Để đạt được những lợi ích của sô cô la, tốt nhất nên chọn sản phẩm có chứa ít nhất 70% ca cao.

Protein và thức uống nhiều calo

Khi người bệnh chán ăn, protein và các chất bổ sung dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì tình trạng dinh dưỡng tốt và ngăn ngừa giảm cân.

Những món này có nhiều hương vị khác nhau và nhiều hình thức, bao gồm:

• Bột với nhiều hương vị;

• Sữa;

• Đồ uống nhiều calo;

• Nước trái cây giàu protein;

Tuy nhiên không nên thường xuyên thay thế bữa ăn bằng các thực phẩm bổ sung dinh dưỡng. Cần tham vấn từ các chuyên gia dinh dưỡng để tìm ra một kế hoạch phù hợp để chống lại chứng chán ăn.

Muối

Người bị xơ hóa nang cần tăng lượng muối hấp thu vào cơ thể để thay thế lượng muối mà họ bị mất qua mồ hôi. Một số người cần thêm muối khi thời tiết nóng và khi tập thể dục.

Các cách đơn giản để tăng lượng muối:

• Ăn snacks như các loại hạt muối, dưa chua hoặc bánh quy giòn;

• Thêm muối vào thực phẩm khi nấu ăn;

• Nước tương;

• Luộc rau trong nước dùng thay vì bỏ đi;

• Uống đồ uống bổ sung muối và các chất điện giải;

Các thực phẩm cần tránh

Hầu hết các loại thực phẩm đều thích hợp cho người bị xơ hóa nang. Tuy nhiên cần tránh các loại thực được dán nhãn là chế độ ăn kiêng, ít chất béo, không có chất béo hoặc giảm calo.

Tổng kết

Những người bị xơ nang nên cố gắng tiêu thụ một chế độ ăn uống cân bằng có chứa thêm calo và chất béo. Ăn uống lành mạnh có thể giúp giảm bớt các triệu chứng của bệnh và ngăn ngừa các biến chứng.

Uống nhiều nước để làm loãng chất nhầy trong phổi cũng rất cần thiết. Hầu cần tăng cường ăn uống và bổ sung men tiêu hóa.

Nên tham khảo ý kiến tư vấn từ chuyên gia dinh dưỡng để có một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh.