Có khi nào chúng ta tự hỏi tại sao một người có sức ăn như một đứa trẻ đang lớn mà vẫn không tăng cân nổi, trong khi một người khác dù chỉ ăn một chút ít thôi cũng thấy lo lắng về cân nặng rồi?
Nguyên nhân là do mỗi người trong chúng ta có những đặc trưng riêng về quá trình chuyển hóa trong cơ thể, về khối lượng cơ bắp, lượng mỡ tích lũy và cả hoạt động thể lực.
Chuyển hóa là quá trình trong đó cơ thể chuyển những thứ mà chúng ta ăn vào thành nguồn năng lượng cung cấp cho cơ thể để thực hiện các chức năng, các hoạt động và duy trì sự tồn tại. Một quá trình chuyển hóa nhanh cũng giống như một cái bếp lò nóng có thể đốt cháy nguyên liệu (calorie) rất nhanh. Trong khi đó, quá trình chuyển hóa chậm lại cần ít năng lượng hơn cho các hoạt động của cơ thể.
Do vậy chúng ta có thể dễ dàng đổ lỗi cho việc chuyển hóa chậm là nguyên nhân gây nên các vấn đề về cân nặng. tuy nhiên vẫn có những phương pháp hữu hiệu để hỗ trợ cho quá trình chuyển hóa và duy trì một cân nặng hợp lý.
.jpg)
Được cho rằng: Tốc độ chuyển hóa của mỗi người là không thể thay đổi.
Sự thật là: Mặc dù sự thật là gien di truyền là yếu tố quyết định tốc độ chuyển hóa của mỗi người nhưng chúng ta vẫn có thể thúc đẩy quá trình chuyển hóa bằng cách tăng khối lượng cơ bắp. Cơ bắp đốt cháy lượng calorie nhiều hơn là mỡ, điều đó có nghĩa là một người có một cơ thể nhiều cơ và săn chắc sẽ cần nhiều năng lượng để hoạt động hơn là những người có lượng mỡ nhiều.
Khối lượng cơ bắp sẽ giảm khi chúng ta già đi, và việc này cũng kèm theo giảm tốc độ chuyển hóa. Tuy nhiên, bạn có thể đối phó với quá trình này bằng cách tăng cân hơn một chút để giúp làm hạn chế sự suy giảm này.
Được cho rằng: Một chế độ ăn có bổ sung trà xanh và hạt tiêu sẽ giúp tăng cường chuyển hóa.
Sự thật là: Không có một thực phẩm thần kỳ nào có thể giúp thúc đẩy quá trình chuyển hóa cả. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng trà xanh và hạt tiêu chỉ giúp làm tăng tốc độ chuyển hóa một cách tạm thời, tuy nhiên sự gia tăng này là không đủ để bù đắp cho việc nạp quá nhiều calorie cho cơ thể.
Phương pháp giảm cân đúng đắn phải dựa vào việc kiểm soát các thành phần và một chế độ ăn uống cân bằng với các thực phẩm giàu dinh dưỡng chứ không phải thông qua việc thêm thật nhiều hạt tiêu và ớt vào đồ ăn.
Được cho rằng: Ăn muộn vào buổi tối làm quá trình chuyển hóa chậm lại?
Sự thật là: Vấn đề tăng cân là do lượng calorie quá dư thừa chứ không phụ thuộc vào thời điểm bạn ăn uống. Có rất ít bằng chứng cho thấy rằng việc ăn sau 8 p.m sẽ gây tăng cân. Tuy nhiên, bạn có thể thích việc vừa ngồi xem tivi vừa ăn snack vào buổi tối. Chính lượng calorie trong những đồ ăn nhẹ này lại là nguyên nhân gây tăng cân.
Được cho rằng: Chế độ ăn ít calorie và việc bỏ bữa có thể giúp giảm cân?
Sự thật là: Giảm cân là vấn đề thuộc về tạo ra mức năng lượng âm – tức là năng lượng nạp vào phải ít hơn là năng lượng tiêu hao mỗi ngày – tuy nhiên việc nạp vào quá ít năng lượng có thể gây những hậu quả nghiêm trọng. Cơ thể chúng ta là một hệ thống sinh học rất thông minh và đã được lên đầy đủ chương trình để duy trì các nhu cầu và sự tồn tại thiết yếu. Việc hạn chế lượng calorie nạp vào cơ thể đến mức tối thiểu sẽ khiến cơ thể vận hành theo cơ chế để duy trì sự sống trong điều kiện tối thiểu và khắc nghiệt. Cơ thể bạn sẽ phải thích nghi với mức năng lượng hạn chế và sử dụng ít calorie hơn để thực hiện các hoạt động hàng ngày.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
