Vai trò của Vitamin K2 đối với xương

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), bổ sung vi chất dinh dưỡng là một giải pháp quan trọng và cần thiết trong phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh bổ sung đa vi chất dinh dưỡng có tác dụng làm tăng tốc độ phát triển cân nặng và chiều cao của cơ thể, đặc biệt ở những trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi.

Vitamin K2 và nghiên cứu tại Việt Nam

Vitamin K2 gần đây đã được xác định là một chất dinh dưỡng quan trọng cho sức khoẻ xương, đặc biệt là trẻ em trong độ tuổi phát triển. Vitamin K2 kích hoạt ít nhất ba protein liên quan đến sức khoẻ xương và bệnh tim mạch. Trong đó, quan trọng nhất là việc kích hoạt osteocalcin, giúp gắn canxi vào xương, giúp xương chắc khỏe, hỗ trợ phát triển chiều cao. Một số nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra rằng mức độ vitamin K2 thấp liên quan đến nguy cơ loãng xương và gãy xương cao hơn ở người trung niên và cao tuổi, bổ sung vitamin K2 làm tăng khối lượng xương và sự khoáng hóa của xương. Bổ sung vitamin K2 cùng với vitamin D có thể giúp tăng cường hấp thu canxi, giúp canxi được gắn nhiều hơn vào xương, làm giảm nguy cơ gãy xương, hỗ trợ phát triển chiều cao.

Tại Việt Nam, rất thiếu các nghiên cứu về hiệu quả của vitamin K2 lên sức khỏe xương và phát triển chiều cao, đặc biệt là ở trẻ em lứa tuổi đi học. Do đó, Viện Y học ứng dụng Việt Nam phối hợp với Đại học Y dược Thái Bình đã tiến hành nghiên cứu can thiệp nhằm đánh giá hiệu quả của công thức bổ sung phối hợp vitamin K2 +canxi+vitamin D3 (gọi tắt là công thức Cao lớn) lên các chỉ số nhân trắc và một số chỉ số hóa sinh ở trẻ 8-11 tuổi tại tỉnh Thái Bình. Những trẻ đủ điều kiện tham gia nghiên cứu được chia ngẫu nhiên thành 2 nhóm:

- Nhóm can thiệp: uống sản phẩm do công ty cổ phần sữa Quốc tế IDP sản xuất, với công thức Cao lớn được bổ sung phối hợp vitamin K2 +canxi+vitamin D3

- Nhóm chứng: uống sản phẩm đối chứng, có hàm lượng dinh dưỡng tương tự nhưng không được bổ sung thêm vitamin K2.

Kết quả nghiên cứu

1. Về tăng trưởng chiều cao, trước khi bắt đầu nghiên cứu, chiều cao trung bình của 2 nhóm trẻ là tương đương nhau. Sau 3 tháng can thiệp, chiều cao trung bình của trẻ nhóm can thiệp tăng lên rõ rệt so với nhóm chứng, cụ thể:

- Chiều cao trung bình của nhóm can thiệp tăng 1,3 cm (từ 122,6cm lên thành 123,9cm)

- Chiều cao trung bình của nhóm chứng tăng 1,1 cm (từ 122,2cm thành 123,2 cm)

Như vậy, bằng việc uống sữa bổ sung công thức Cao Lớn, nhóm can thiệp đã tăng chiều cao nhanh hơn 18,2% so với nhóm chứng. Sự khác biệt này là có ý nghĩa thống kê với p<0,05.

2. Về cân nặng, trước khi tiến hành can thiệp, 2 nhóm trẻ cũng có cân nặng trung bình gần tương tự nhau. Sau 3 tháng sử dụng công thức Cao Lớn, cân nặng của trẻ ở nhóm can thiệp được cải thiện rõ rệt so với nhóm chứng: nhóm can thiệp tăng 0,91kg (từ 22,9kg lên thành 23,9kg) trong khi nhóm chứng chỉ tăng 0,76kg (từ 22,6kg lên thành 23,4kg). Kết quả này cho thấy nhóm can thiệp tăng cân nặng nhanh hơn nhóm chứng 19,7% trong suốt 3 tháng can thiệp. Sự khác biệt này cũng có ý nghĩa thống kê với p <0,05

3. Về mật độ khoáng chất trong xương: Tại thời điểm trước can thiệp, mật độ khoáng chất trung bình trong xương của trẻ ở 2 nhóm là tương đương nhau (0,6g/cm2 với nhóm chứng và 0,65g/cm2) với nhóm can thiệp. Sau khi được bổ sung công thức Cao lớn có chứa vitamin K2, mật độ khoáng chất trong xương của trẻ nhóm can thiệp tăng 0,03g/cm2 lên thành 0,65g/cm2, trong khi đó, mật độ khoáng chất trung bình trong xương ở trẻ nhóm chứng giảm 0,01g/cm2 xuống còn 0,60g/cm2.Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê với p<0,05

4. Về khối lượng xương: Sự khác biệt lớn nhất đến từ khối lượng xương. Sau 3 tháng can thiệp, khối lượng xương của trẻ nhóm can thiệp tăng 1,81g (từ 19,7g lên 21,51g) trong khi đó, chỉ số này ở trẻ nhóm chứng có giảm đi đôi chút (19,9g giảm còn 19,37g).

5. Về chỉ số osteocalcin: Với nhóm can thiệp, chỉ số osteocalcin giảm đi rõ rệt sau khi được bổ sung vitamin K2 (104 ng/mL giảm còn 100,57 ng/mL) trong khi đó chỉ số này lại tăng lên ở nhóm chứng. Osteocalcin là một tế bào giúp gắn canxi tại xương, do vậy, sự suy giảm osteocalcin trong máu đồng nghĩa với việc osteocalcin được huy động vào xương nhiều hơn, từ đó sẽ giúp xương chắc khỏe hơn.

Như vậy, có thể thấy rằng, với hầu hết các chỉ số nhân trắc, hóa sinh và mật độ xương, kết quả của trẻ ở nhóm can thiệp đều cải thiện một cách tích cực hơn so với kết quả ở trẻ nhóm chứng. Điều này cho thấy, bổ sung phối hợp vitamin K2 + canxi + vitamin D3 có thể đã có tác động lên tình trạng dinh dưỡng cũng như tình trạng xương của trẻ. Nếu chỉ bổ sung vitamin D và canxi không thì chưa đủ, cần phải bổ sung thêm vitamin K2 để hoàn thiện chức năng phát triển xương của bộ 3 này, giúp tăng cả chiều dài lẫn đậm độ của xương.

Kết quả này đã được Hội đồng khoa học – Viện Y học ứng dụng Việt Nam thông qua. Kết quả này một lần nữa khẳng định lại vai trò quan trọng của vitamin K2 với sức khỏe xương cũng như sự tăng trưởng và phát triển chiều cao của trẻ nhỏ. Bổ sung phối hợp vitamin K2+canxi+vitamin D nên trở thành một giải pháp can thiệp hiệu quả, lâu dài để cải thiện chiều cao và tầm vóc của trẻ em Việt Nam.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP