MTX là một thuốc nguy cơ cao
Các thuốc nguy cơ cao đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên những thuốc này có thể gây tổn thương nghiêm trọng nếu xảy ra sai sót khi dùng thuốc. Điều này có nghĩa là việc bạn hiểu biết về những thuốc này và sử dụng thuốc theo đúng chỉ dẫn là rất quan trọng.
10 lời khuyên an toàn đối với MTX
MTX là một thuốc điều trị ung thư. Tuy nhiên nó cũng được dùng để điều trị những bệnh khác như viêm khớp dạng thấp và vảy nến. Khi dùng trị viêm khớp dạng thấp hay vảy nến, thuốc uống một đến hai lần một tuần với liều lượng nhỏ hơn. Nhưng nếu uống thuốc mỗi ngày một cách vô tình thì có thể gây tổn hại, một số người thậm chí đã tử vong.
Dưới đây là danh sách 10 lưu ý an toàn hàng đầu giúp tránh sai sót khi uống MTX với tần suất uống thuốc ít hơn hàng ngày.
Chủ đề | Giải đáp nhanh |
Hoạt chất |
methotrexate (phát âm mê-thô-trec-xát) |
Biệt dược gốc phổ biến |
Rheumatrex và Trexall |
Thuốc generic |
Có |
Chỉ định phổ biến |
Ung thư, viêm khớp dạng thấp, vảy nến |
Chỉ định khác |
Bệnh Crohn, thai ngoài tử cung |
Giới hạn liều an toàn |
Không nhiều hơn 3 viên (uống cách nhau 12 tiếng) hoặc một liều 20 đến 25 mg mỗi tuần để điều trị vảy nến và viêm khớp dạng thấp
Liều cao chỉ sử dụng trong điều trị ung thư. |
Chỉ dẫn đặc biệt và thận trọng |
Uống một hoặc hai lần mỗi tuần
Không uống hàng ngày trong hơn một tuần liên tục Tránh rượu Không dùng bất kỳ thuốc mới nào trừ khi được sự chấp thuận của bác sỹ Do sự nhạy cảm với ánh nắng mặt trời, nên cần dùng kem tránh nắng, kính và quần áo bảo hộ Không dùng với các loại thực phẩm giàu sữa |
An toàn trong thời kỳ mang thai/cho con bú |
Không dùng trong thời kỳ mang thai, vì có thể gây dị tật bẩm sinh
Không dùng khi đang cho con bú Tránh mang thai ít nhất 3 tháng sau điều trị |
Không nên dùng thuốc này nếu bạn: |
Bệnh gan hoặc thận, dùng thuốc giảm đau chống viêm không steroid, các rối loạn về máu và tủy xương |
Cũng nên nói với bác sỹ nếu bạn: |
Viêm loét dạ dày-ruột hoặc viêm loét đại tràng |
Bảo quản và xử lý |
Lưu trữ ở nhiệt độ phòng và tránh ánh sáng
Tránh chạm tay vào viên thuốc nhiều nhất có thể Vứt bỏ thuốc một cách an toàn trong thùng rác |
Tác dụng phụ |
Các tác dụng phụ có thể xảy ra ở liều thấp trong điều trị vảy nến và viêm khớp dạng thấp
Các phản ứng phụ có thể xảy ra gồm: buồn nôn, nôn, buồn ngủ |
Các tác dụng phụ cần báo cho bác sỹ ngay lập tức (thường gặp khi dùng liều cao) |
Phát ban, mệt mỏi quá mức, rối loạn tâm thần, sốt, ớn lạnh, loét miệng, thở hổn hển, nhịp nhanh hoặc đánh trống ngực, thâm tím và chảy máu bất thường, phân đen, rối loạn dạ dày dai dẳng, thay đổi tần suất đi tiểu |
Các thuốc không theo toa, thảo dược, vitamin cần tránh khi đang dùng MTX |
Thuốc chống viêm không steroid (như ibuprofen (Motrin, Advil)) hoặc aspirin
Vitamin chứa folate, Echinacea (cúc dại tím) |
Các thuốc theo toa không nên dùng với MTX |
Kiểm tra với bác sỹ một số loại thuốc có thể có vấn đề bao gồm: acitretin, cyclosporine, sulfonamides, trimethoprim, vaccines, clozapine, carbamazepine |
Các xét nghiệm đặc biệt mà bác sỹ có thể chỉ định |
Các xét nghiệm máu có thể được chỉ định mỗi 1 đến 4 tháng để đảm bảo thận và gan hoạt động tốt và cơ thể bạn tạo ra đủ các tế bào máu |
Thông tin này không thay thế các hướng dẫn của bác sỹ và tờ cung cấp thông tin thuốc theo toa.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh