✴️ Tổng quan về dược chất, dược liệu

1. Dược chất là gì?

Dược chất là một chất hoặc hỗn hợp các chất dùng để sản xuất ra thuốc, có tác dụng dược lý hoặc có tác dụng để phòng bệnh, chẩn đoán bệnh, chữa bệnh, điều chỉnh chức năng sinh lý cơ thể người, từ đó giúp giảm nhẹ bệnh.

Thuốc là chất hoặc hỗn hợp các chất dùng cho con người nhằm lí do phòng bệnh, điều trị bệnh, nhận biết bệnh hoặc điều chỉnh hoạt động sinh lý cơ thể gồm có thuốc thành phẩm, nguyên liệu làm thuốc, vắc xin, sinh phẩm y tế, trừ thực phẩm chức năng.

Thuốc từ dược chất là thuốc được sản xuất từ nguyên liệu có nguồn gốc tự nhiên từ động vật, thực vật hoặc khoáng chất.

2. Các thuật ngữ liên quan tới lĩnh vực dược.

• Dược liệu hay còn gọi là hoạt chất, bao gồm chất hoặc các hỗn hợp chất có mục đích để điều trị, được sử dụng trong sản xuất thuốc.
• Nguyên liệu bào chế thuốc là chất tham gia vào thành phần cấu tạo sản phẩm trong quy trình sản xuất thuốc

Thuốc từ dược chất là loại thuốc được sản xuất từ các nguyên liệu có nguồn gốc từ tự nhiên, có thể kể đến như: Động vật, thực vật hoặc khoáng chất. Thuốc có hoạt chất cũng được chiết xuất từ dược liệu. Tuy nhiên, thuốc có sự kết hợp của dược liệu với hoạt chất hóa học tổng hợp không được gọi là thuốc từ dược chất.

Thuốc Phương Đông cũng được gọi là dược chất do tính chất thuốc Phương Đông được bào chế theo phương pháp của y học cổ truyền ở các nước này.

• Thuốc mới là thuốc chứa dược chất mới, thuốc có sự hòa quyện mới của các dược chất đã lưu hành.
• Tiền chất được dùng làm thuốc là hóa chất không thể thiếu trong quá trình điều chế, sinh sản thuốc gây nghiện, thuốc điều trị liên quan tới tâm thần. Tiền chất là thành phần quan trọng tham gia vào công thức điều chế ra chất gây nghiện, chất hướng đến thần kinh.
• Thuốc cần yếu là thuốc phục vụ nhu cầu bồi bổ sức khỏe của mọi người.
• Thuốc ghi toa là thuốc cần được kê đơn bởi bác sĩ. Nếu tự ý mua, sử dụng không theo đúng chỉ dẫn của người kê đơn có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, sức khoẻ. Người bán thuốc phải bán theo đơn thuốc của bác sĩ kê và được quy định bán thuốc ghi toa trong chuyên mục nhóm thuốc kê đơn.
• Thuốc không kê đơn là thuốc khi bán và sử dụng không cần toa thuốc.
• Thuốc gây nghiện là thuốc mà người bệnh sử dụng thuốc trong một thời gian dài sẽ có khả năng bị nghiện.
• Thuốc phóng xạ là thuốc trong thành phần có chứa một hoặc nhiều chất phóng xạ, dùng trong chẩn đoán hoặc chữa bệnh.
• Nguyên liệu để bào chế thuốc là những chất tham gia vào thành phần cấu tạo sản phẩm trong quy trình sản xuất thuốc.
• Phản ứng phụ của thuốc là những tác dụng ngoài ý muốn, có thể xuất hiện ở liều dùng thông thường. Tùy từng người mới xuất hiện phản ứng phụ do thuốc.
• Hạn sử dụng của thuốc là thời gian sử dụng được in rõ trong một lô thuốc mà sau thời gian này không được phép sử dụng thuốc nữa.
• Thuốc giả là những loại thuốc không có tác dụng điều trị, người sản xuất tạo ra với mục đích lừa gạt người sử dụng, bao gồm những trường hợp sau đây:

1. Sản phẩm không có dược chất.
2. Có nguyên liệu, tuy nhiên, dược liệu không đúng so với hàm lượng đã đăng ký.
3. Có dược chất không đúng với thành phần ghi trên bao bì sản phẩm.
4. Giả mạo tên công ty, mẫu mã của loại thuốc đã đăng ký bảo hộ sở hữu của công ty khác.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp