ĐẠI CƯƠNG
Catheter Swan-Ganz là phương tiện quan trọng cần thiết trong công tác chẩn đoán và điều trị bệnh. Chính vì vậy mà chăm sóc catheter hàng ngày làm nhiệm vụ cơ bản của điều dưỡng duy trì sự lưu thông của catheter.
CHỈ ĐỊNH
Bệnh nhân có Catheter Swan-Ganz.
CHUẨN BỊ
Nhân viên y tế:
01 Điều Dưỡng, rửa tay, đội mũ, đeo khẩu trang,
Chuẩn bị dụng cụ và thuốc:
Bộ dụng cụ chăm sóc (Hộp chữ nhật gồm có 4 kẹp phẫu tích, 1 panh, 1 kéo, bát kền), gạc cầu, gạc miếng, săng vô khuẩn, bơm tiêm 5ml, bơm tiêm 10ml, kim lấy thuốc, đầu nắp ba chạc, găng tay sạch ,găng tay vô khuẩn, túi nilon, băng dính, optiskine hoặc băng dính (3M), mũ, khẩu trang.
Thuốc: Thuốc sát khuẩn betadine hoặc povidine, nước muối NaCL0,9%, heparin, xà phòng Savonduox, dung dịch sát khuẩn tay nhanh Aniosgel.
Chuẩn bị bệnh nhân:
Thông báo giải thích động viên. đặt bênh nhân ở tư thế thích hợp.
Hồ sơ bệnh án: phiếu chăm sóc.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Điều dưỡng rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước, đội mũ, đeo khẩu trang.
Mở bộ dụng cụ, rót dung dịch betadine(povidine) vào bát, đặt túi nilon ở vị trí thích hợp, sát khuẩn tay nhanh bằng Aniosgel và đi găng tay sạch.
Bóc băng dính ,tháo bỏ băng cũ bộc lộ vùng catheter quan sát đánh giá chân catheter, vị trí catheter ở mức bao nhiêu đúng với mức cũ không. Các nốt chỉ khâu có tấy đỏ, chỉ có bị tuột không. có dịch hoặc có máu bám ở quanh chân catheter không, có chảy máu ra không.
Nếu chân catheter có mủ, sưng tấy, đỏ,báo Bác sỹ để rút catheter.
Tháo găng cũ, sát khuẩn tay nhanh thay găng vô khuẩn.
Dùng kẹp phẫu tích gắp gạc củ ấu tẩm nước muối vệ sinh sạch chân và thân catheter.
Dùng kẹp gắp gạc củ ấu tẩm betadine (povidine) sát khuẩn chân catheter, từ trong ra ngoài đường kính rộng > 5cm, sát khuẩn chân chỉ và thân catheter.
Kiểm tra catheter có bị tắc không: sát khuẩn các điểm nối, nút khóa, mở khóa cho dịch chảy.
Nếu dịch không chảy catheter bị tắc phải dùng bơm tiêm hút máu đông ra. Tuyệt đối không được bơm vào. Nếu vẫn tắc, bỏ không dùng nữa.
Nếu dịch chảy chậm catheter có thể bán tắc: lúc đầu hút bỏ máu và dịch bằng bơm tiêm sau đó bơm nước muối NaCL0,9% vào caheter để thông.
Sát trùng lại nắp khoá các đầu của catheter.
Đắp gạc (đắp gạc tẩm betadine) phủ lên chân một phần thân catheter rồi băng băng optiskin flim hoặc băng dính 3M lên chân và một phần thân catheter.
Thay săng mới đậy kín catheter và toàn bộ các đầu nối ba chạc.
Để bệnh nhân về tư thế thoải mái.
Thu dọn dụng cụ, kiểm tra M, HA của người bệnh
Điều dưỡng tháo găng, rửa tay.
Ghi phiếu chăm sóc.
YÊU CẦU
Đảm bảo quy trình chăm sóc catheter vô trùng.
Dùng gạc tẩm cồn 700 vệ sinh sạch phần thân phía ngoài catheter và các điểm nối, khớp nối ba chạc và dây truyền. Bỏ ba chạc dây truyền thừa, thay ba chạc mới nếu cần.
Các điểm nối luôn khít tạo thành hệ thống kín.
Duy trì sự thông suốt của catheter:
Catheter ( được ghi ngày trên băng dính,tờ theo dõi bệnh nhân)
Phát hiện chân catheter có biểu hiện đỏ, nhiễm trùng.
Không để tụt, gập, gẫy thân catheter.
Catheter đặt ngày thứ bao nhiêu.
Thời gian lưu catheter (theo y lệnh).
CHÚ Ý
Bệnh nhân có catheter Swan-ganz trong người khi cần chụp MRI phải chú ý dây nhiệt gây bỏng sâu.
Bóng chèn: chỉ dùng khi cần bơm, sau mỗi lần xong cần phải tháo bóng ngay (nếu không dễ gây tắc mạch phổi).
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
