PATCH  TEST

Patch test - Test áp là gì?

Patch test là xét nghiệm được thực hiện để tìm và xác định các chất gây viêm da tiếp xúc dị ứng. Patch test được thực hiện bằng cách áp các chất gây dị ứng được pha loãng ở nồng độ thích hợp lên da, thường ở vùng lưng trong 48 giờ. Các kết quả patch test được đọc sau 96 giờ vì các phản ứng thường mất 48 - 96 giờ để phát triển. Các phản ứng dương tính tạo ra một mảng viêm tại vị trí áp của chất gây dị ứng, xuất hiện dưới dạng vùng da màu đỏ, có thể nổi mụn nước và thậm chí phồng rộp.

Viêm da có thể do nguyên nhân bên ngoài (ví dụ: chất kích thích, chất gây dị ứng và đôi khi cả ánh sáng ) hoặc bên trong. Trên thực tế, viêm da có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Test áp phần lớn có giá trị trong việc xác định nguyên nhân gây viêm da tiếp xúc dịứng và không hữu ích trong việc xác định viêm da kích ứng. Test áp có giá trị hạn chế trong việc xác định dị ứng thuốc. Một loại test áp chuyên dụng khác để xác định dị ứng tiếp xúc với ánh sáng gọi là thử nghiệm photopatch.

Test áp mở lặp lại đôi khi có thể giúp xác định một yếu tố nghi ngờ(thường là sản phẩm chăm sóc cá nhân) khi không thể thực hiện test áp. Sản phẩm nghi ngờ được thoa hai lần một ngày lên vùng da cẳng tay có đường kính 5 cm trong 5 - 10 ngày. Không nổi mẩn đỏhoặc sưng có nghĩa là khó xảy ra dịứng tiếp xúc với sản phẩm đó. Một số sản phẩm có khả năng gây kích ứng cao không thể được lặp lại một cách an toàn khi thử nghiệm test áp mở hoặc bịt kín, khi đó chúng có thể cần được pha loãng thích hợp.

Test áp không giống như test lẫy da (Prick test) - test thường được sử dụng để chẩn đoán dị ứng phấn hoa.

Patch test thực hiện như thếnào?

Một loạt các chất gây dị ứng được áp lên da, thường là ở lưng, trên các băng đặc biệt có gắn các đĩa nhôm nhỏ(buồng Finn) giữ các chất gây dị ứng riêng lẻ (từ10 đến 12 chất). Có thể áp từ 30 đến hơn một trăm chất gây dị ứng cùng một lúc. Lý tưởng nhất là patch test được thực hiện khi không có tình trạng viêm da; nhưng nếu da lưng bịviêm, khi đó có thểthực hiện ởcánh tay hoặc da bụng . Sau khi đánh dấu cẩn thận vịtrí của các bảng test áp, chúng sẽ được gỡ bỏ sau 48 giờ và da được theo dõi đọc kết quả 48 giờ sau đó.

Trong quá trình đọc kết quả test áp, tốt nhất nên:

• Không dùng hoặc dùng ít hơn 10 mg prednisolone uống mỗi ngày
• Không dùng thuốc ức chế miễn dịch sẽ làm giảm phản ứng
• Tránh bôi steroid mạnh vào vị trí áp trong ba ngày trước khi bắt đầu patch test
• Tránh ngâm tắm hoặc tắm vòi hoa sen trên vùng da test áp vì sẽ làm trôi các bảng hoặc dấu hiệu nhận dạng
• Tránh vận động quá sức có thể làm bong các miếng băng gây dịứng.
• Thuốc kháng histamine có thể được dùng như bình thường vì chúng không can thiệp vào phản ứng quá mẫn loại IV.

Các dị nguyên được lựa chọn như thếnào?

Có hàng nghìn chất gây dị ứng tiếp xúc tiềm ẩn, nhưng một số chất phổ biến hơn nhiều so với những chất khác. Một series chất gây dịứng tiêu chuẩn thường được sử dụng. Các thành phần tiêu chuẩn này thay đổi theo thời gian và khác nhau giữa các quốc gia. Các chất tiêu chuẩn này chiếm khoảng 70% trường hợp viêm da tiếp xúc dịứng.

Một loạt các chất gây dị ứng khác có thể thêm vào liên quan đến:

• Nghề nghiệp, ví dụ: thợ làm tóc, thợ làm bánh, nha sĩ
• Vị trí viêm da như mặt, cẳng chân, âm hộ, quanh hậu môn, bàn chân
• Nghi ngờ tiếp xúc với chất gây dị ứng, ví dụ: acrylate, nhựa epoxy, nhựa và keo, thuốc nhuộm và nhựa dệt, thuốc, steroid tại chỗ
• Các sản phẩm bệnh nhân hay dùng như mỹ phẩm, kem dưỡng ẩm, sơn móng tay, thuốc bôi, găng tay; các chất này có thể cần phải được pha loãng đến nồng độ phù hợp để tăng độ chính xác khi tiến hành patch test.

Tại buổi tư vấn trước khi làm patch test, một loạt các chất gây dịứng cần thiết sẽ được chọn. Điều này rất quan trọng để không bỏ sót các chất gây dị ứng tiềm ẩn nào.

Nên mang theo các giấy tờ về sức khỏe cũng như bao bì sản phẩm (có thể liệt kê các thành phần gây dịứng riêng lẻ). Nếu có một sản phẩm nghi ngờ là nguyên nhân gây viêm da, cần mang sản phẩm này đến đểtrao đổi cùng bác sĩ. Test áp có thể được tiến hành và bao bì của sản phẩm cho biết chi tiết các thành phần có thể dị ứng.

Ý nghĩa của kết quả Patch test

Phản ứng được xếp theo mức độ:

• Âm tính
• Kích ứng
• +/- nghi ngờ
• + dương tính yếu
• ++ phản ứng vừa phải
• +++ phản ứng mạnh.

Một số chất gây dị ứng có màu và làm ố da tạm thời (PPD có màu đen, màu xanh phân tán có màu xanh lam, chất nhuộm dệt có nhiều màu khác nhau. Có thể loại bỏ màu bằng tăm bông tẩm cồn và không nên nhầm lẫn những chất này với các phản ứng dương tính thực sự.

Phản ứng kích ứng có thể xảy ra ởnhững người bị viêm da cơ địa, đặc biệt là với kim loại (niken, crôm và coban), nước hoa và một số chất xúc tác cao su.

Kết quả âm tính có thể hiểu viêm da do nguyên nhân nội sinh hoặc gây kích ứng, hoặc có thể chất gây dị ứng đã bị bỏ sót

Các phản ứng dương tính, nếu có được hiểu là:

• Liên quan hiện tại : giải thích tình trạng viêm da hiện đang có
• Liên quan quá khứ: tiền sử tiết lộ tình trạng viêm da dịứng trong quá khứ nhưng không giải thích được giai đoạn hiện tại
• Liên quan đến tương lai : chất gây dịứng có thể gặp phải trong tương lai
• Mức độ liên quan không chắc chắn : điều này có thể thay đổi khi bệnh nhân tìm thấy chất gây dị ứng đã được xác định sau khi xem xét kỹ lưỡng các sản phẩm chăm sóc cá nhân hoặc nghề nghiệp của họ
• Phản ứng chéo tiềm ẩn : ví dụ phản ứng dương tính với chất gây dị ứng thuốc nhuộm tóc PPD có thể khiến một số người phản ứng với paraben (trong mỹ phẩm và kem chống nắng) hoặc thuốc nhuộm vải.

Test photopatch

Một số người dung nạp được sản phẩm bôi lên vùng da khi được che chắn, nhưng lại phản ứng với sản phẩm khi tiếp xúc với ánh sáng (viêm da tiếp xúc với ánh sáng). Điều này có thể được xác định bằng thử nghiệm photopatch. Phản ứng này thường liên quan đến một số loại nước hoa, chất khử trùng, chất gây dị ứng thực vật và phản ứng khi dùng kem chống nắng.

Hai tấm chứa chất gây dịứng photopatch giống hệt nhau được áp vào lưng và sau 48 giờ, chỉ một trong hai tấm tiếp xúc với tia cực tím. Kết quả được đọc sau 96 giờ. Viêm da tiếp xúc với ánh sáng được chẩn đoán khi chất gây dịứng tiếp xúc tạo ra phản ứng dương tính.

Phản ứng bất lợi khi tiến hành test áp

Phản ứng dương tính tạo ra các mảng chàm nhỏ ngứa. Sau khi làm xong patch test, có thể điều trị bằng steroid tại chỗ.

Các phản ứng bất lợi khác bao gồm:

• Phản ứng tại chỗnghiêm trọng với phồng rộp da - hay gặp nhất khi thửnghiệm với thuốc nhuộm tóc PPD. Nếu nghi ngờ điều này, có thể sử dụng thử nghiệm test áp ban đầu với nồng độPPD thấp hơn.
• Tăng sắc tốsau viêm.
• Sự bùng phát của bệnh chàm ban đầu ở những vị trí cách xa vùng miếng dán.
• Phản ứng với băng keo - sử dụng băng keo ít hoặc không gây dị ứng nhưng hiếm khi mọi người phản ứng với điều này.
• Nhạy cảm - hiếm khi việc áp những dị nguyên dẫn đến mẫn cảm trong quá trình thực hiện patch test; điều này có thể gây ra phản ứng dương tính trong khoảng 10 đến 14 ngày sau khi thử nghiệm patch test được áp dụng
• Phản ứng dội “angry back” - nếu viêm da đang tiến triển mạnh tại thời điểm làm patch test, có thể gây ra phản ứng dương tính; điều này khiến kết quả xét nghiệm khó được chấp nhận và việc tiến hành lại test áp thường được yêu cầu khi phản ứng chàm ổn định hơn.

Nguồn: https://dermnetnz.org/topics/patch-tests

Người dịch: Đơn vị Da liễu - Thẩm mỹ da 

Giới thiệu Đơn vị Da liễu - Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương

Đơn vị Da liễu - Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương được triển khai dịch vụ thăm khám, chăm sóc và điều trị các tình trạng về da như mụn, sẹo, nám, tàn nhang… với tiêu chí đem lại sự thay đổi tích cực về diện mạo cũng như sự hài lòng của khách hàng sau khi sử dụng dịch vụ.

Với nguồn nhân lực chất lượng có chuyên môn cao là các Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ đến từ Bộ môn Da liễu - Đại học Y Dược TPHCM & Bệnh viện Nguyễn Tri Phương có kinh nghiệm nhiều năm trong giảng dạy, nghiên cứu và điều trị Da liễu – Thẩm mỹ da; sẽ trực tiếp thăm khám, lên phác đồ điều trị và trực tiếp trị liệu cho bệnh nhân, đảm bảo hiệu quả cao nhất.

Thông tin liên hệ

• Đơn vị da liễu – Thẩm mỹ da Bệnh viện Nguyễn Tri Phương. 

• Số 468 Nguyễn Trãi, Phường 8, Quận 5, Tp.Hồ Chí Minh.

• Số điện thoại liên lạc (Trả lời trong ngày) : 0899777709 / Zalo/Viber