✅ Trứng cá đỏ: Phân loại, nguyên nhân và các biện pháp kiểm soát triệu chứng

Trứng cá đỏ là tình trạng gì?

Trứng cá đỏ là tình trạng khá thường gặp. Nguyên nhân của bệnh hiện giờ vẫn còn chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Mặc dù cho đến hiện nay vẫn chưa có điều trị triệt để nhưng các phương pháp trị liệu cũng có thể hạn chế tối đa các triệu chứng và cải thiện diện mạo cho bệnh nhân.

Trứng cá đỏ có nhiều loại và biểu hiện bệnh khá đa dạng. Hình ảnh đặc trưng của trứng cá đỏ là những mụn viêm đỏ, có mủ xuất hiện trong những đợt bùng phát. Bệnh phân bố chủ yếu ở vùng mũi, trán và hai bên má. Một số phụ nữ ghi nhận những đợt bùng phát thường xảy ra khi có kinh nguyệt, do đó, các triệu chứng có thể “đến” rồi “đi” theo quy luật thời gian đều đặn.

Phân loại và biểu hiện của các dạng trứng cá đỏ

Có 4 dạng biểu hiện của trứng cá đỏ và mỗi dạng như vậy lại có những đặc điểm riêng về thời điểm khởi phát bệnh và biểu hiện trên da.

• Trứng cá đỏ dạng giãn mạch (erythematotelangiectatic rosacea): thường biểu hiện là da mặt đỏ, dãn các mạch máu, đỏ bừng mặt, da nhạy cảm hơn, cảm giác da châm chích, khô, ráp và tróc vảy;
• Trứng cá đỏ sẩn, mụn mủ papulopustular (or acne) rosacea: loại này khá giống mụn trứng cá và có thể bị chẩn đoán nhầm, thường xảy ra ở phụ nữ trung niên. Da nhờn, nhạy cảm, những mạch máu nhìn rõ dưới da và da rất đỏ;
• Trứng cá đỏ mũi to (rhinophyma): là dạng hiếm gặp, biểu hiện là dày da và sần vùng mũi, lỗ chân lông to, da đỏ và các mạch máu dãn rộng, thường hay gặp ở nam giới và có thể kết hợp với các thể khác của trứng cá đỏ;
• Trứng cá đỏ có biểu hiện mắt (ocular rosacea): triệu chứng thể hiện chủ yếu là ở mắt với biểu hiện mắt đỏ, có chấm xuất huyết, mắt luôn thấy khô, nóng, châm chích, nhạy cảm ánh sáng, giảm thị lực.

Nguyên nhân nào gây ra trứng cá đỏ?

Nguyên nhân chính xác gây ra trứng cá đỏ hiện chưa được xác định rõ, có thể đó là hậu quả tương tác của yếu tố di truyền và môi trường. Tuy nhiên, có một số yếu tố được ghi nhận là làm nặng hơn triệu chứng của trứng cá đỏ như sau:

• Đồ ăn cay;
• Đồ ăn có chứa cinnamaldehyde, ví dụ như quế, socola, cà chua, chanh;
• Cà phê hay trà nóng;
• Có nhiễm vi trùng Helicobacter pylori;
• Nhiễm con mạt kí sinh trên da (demodex) và vi trùng Bacillus oleronicus.

Những ai là có nguy cơ bị trứng cá đỏ?

Trứng cá đỏ thường xuất hiện ở khoảng tuổi 30-50, thường gặp ở những đối tượng có da sáng màu, tóc vàng, mắt xanh.

Có một số mối liên hệ di truyền trong bệnh trứng cá đỏ và những người mà tiền căn gia đình có người mắc trứng cá đỏ thì có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Nữ giới thường có tỉ lệ bệnh cao hơn nam nhưng bệnh lại có khuynh hướng nặng hơn ở nam giới.

Trứng cá đỏ được chẩn đoán như thế nào?

Trứng cá đỏ là tình trạng cần được chẩn đoán và điều trị sớm. Việc chẩn đoán trứng cá đỏ có thể được xác định dựa vào thăm khám lâm sàng từ các bác sĩ chuyên khoa.

Cần làm gì để kiểm soát các triệu chứng của trứng cá đỏ?

Dù trứng cá đỏ chưa có phương pháp điều trị triệt để, tuy nhiên cũng có một vài lưu ý quan trọng trong việc chăm sóc da để giúp kiểm soát tốt các triệu chứng và cải thiện diện mạo như sau:

• Tránh dùng các chất gây kích ứng như rượu bia, bạc hà;
• Tránh nắng đúng cách, khuyến cáo sử dụng kem chống nắng hàng ngày;
• Sử dụng sản phẩm chăm sóc và làm sạch da dịu nhẹ, không chứa dầu và chủ yếu chất nền là nước (oil-free, water-based product), tuyệt đối tránh các sản phẩm tẩy rửa mạnh;
• Sử dụng thuốc và các sản phẩm chăm sóc da theo khuyến cáo của bác sĩ;
• Các can thiệp điều trị chuyên sâu như laser, IPL, mài mòn da, v.v.. cần được tư vấn, chỉ định và thực hiện từ các bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm.

Kết luận

Trứng cá đỏ là một bệnh da mạn tính cần được quan tâm đúng mức để cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc được thăm khám, điều trị và theo dõi sớm bởi các bác sĩ chuyên khoa da liễu giàu kinh nghiệm sẽ giúp quản lý lâu dài và nâng cao hiệu quả điều trị bệnh.

TS.BS.Nguyễn Thị Hồng Chuyên