1. Tổng quan về u xơ tuyến tiền liệt
Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ, có kích thước khoảng từ 10 – 20g và là một trong các bộ phận quan trọng của hệ sinh dục nam giới. Kích thước của tuyến tiền liệt thường duy trì ổn định ở độ tuổi từ 20-25. Khi bước sang tuổi 40, tuyến tiền liệt bắt đầu phát triển bất thường gây phì đại và được gọi là u xơ tuyến tiền liệt. Khi tuyến này bị phì đại sẽ chèn ép vào niệu đạo và bàng quang gây ra những biểu hiện bất thường khi đi tiểu. Nếu tình trạng này kéo dài, sẽ ảnh hưởng xấu đến bàng quang, thận, chức năng sinh dục và nguy hiểm đến tính mạng.
Hiện nay, vẫn chưa rõ nguyên nhân gây bệnh u xơ tuyến tiền liệt. Tuy nhiên các chuyên gia chỉ ra rằng bệnh thường có liên quan đến độ tuổi, tuổi càng lớn nguy cơ bệnh càng cao. Bên cạnh đó, nam giới có hoạt động tình dục thường xuyên cũng có nguy cơ mắc bệnh nhiều hơn. Ngoài ra, các yếu tố khác như chế độ ăn uống và sinh hoạt (uống nhiều rượu bia, thức ăn cay, nhịn tiểu lâu) hay một số rối loạn gen di truyền cũng có liên quan đến bệnh này.
Khi bước sang độ tuổi 40, tuyến tiền liệt có dấu hiệu phì đại gây uy xơ tuyến tiền liệt
2. Khi nào cần phẫu thuật u xơ tiền liệt tuyến
Phẫu thuật tuyến tiền liệt được chỉ định trong trường hợp điều trị nội khoa không hiệu quả. Hoặc nếu người bệnh xuất hiện những triệu chứng và biến chứng nghiêm trọng. Đó là:
Rối loạn tiểu tiện ở mức độ trung bình đến năng như bí tiểu hoàn toàn không khắc phục được; triệu chứng tiểu ra máu hoặc tiểu ra mủ không thuyên giảm khi điều trị bằng thuốc.
Đường tiết niệu bị viêm nhiễm kéo dài và hay tái phát.
Có các bệnh kết hợp tại bàng quang như sỏi bàng quang kích thước lớn hoặc có nhiều viên, túi thừa bàng quang kết hợp…
Bệnh gây ra các biến chứng ảnh hưởng đến chức năng thận như viêm cầu thận, viêm ống thận hoặc suy thận…
Người bệnh có u xơ tuyến tiền liệt với trọng lượng lớn.
Người bệnh bị ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn có các dấu hiệu u lan toả hoặc đã có di căn.
Ngoài ra còn áp dụng với những người bệnh không có điều kiện chăm sóc và điều trị nội khoa.
3. Phương pháp phẫu thuật u xơ tiền liệt tuyến
Bác sĩ căn cứ vào tình trạng sức khỏe của người bệnh cũng như kích thước của khối u xơ để chỉ định phương pháp phẫu thuật phù hợp là phẫu thuật nội soi hay phẫu thuật mổ mở.
Phẫu thuật u xơ tuyến tiền liệt khi chỉ định nội khoa không hiệu quả hoặc bệnh gây những triệu chứng và biến chứng nghiêm trọng
3.1. Phẫu thuật u xơ tuyến tiền liệt bằng phương pháp nội soi
Đây là phương pháp xâm lấn tối thiểu và là phương pháp được áp dụng rộng rãi nhất. Để thực hiện phương pháp này, người bệnh được gây tê tủy sống. Sau đó bác sĩ sẽ tiến hành đưa ống nội soi vào tuyến tiền liệt qua niệu đạo để cắt các khối u xơ thành những mảnh nhỏ rồi hút ra ngoài qua ống nội soi.
Phẫu thuật nội soi cắt u xơ tiền liệt tuyến có nhiều ưu điểm như không để lại sẹo, ít đau, giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng. Thời gian nằm viện ngắn. Thời gian phục hồi sức khỏe nhanh. Người bệnh có thể nhanh chóng đi tiểu theo đường tự nhiên và có thể xuất viện sớm.
3.2. Phẫu thuật u xơ tuyến tiền liệt bằng phương pháp mở
Phẫu thuật mở là phương pháp truyền thống, thường áp dụng khi khối u xơ quá to. Bác sĩ sẽ tạo ra vết cắt theo đường sau xương mu (hoặc ở giữa trực tràng và bìu) để loại bỏ tuyến tiền liệt và các mô xung quanh.
Sau khi mổ u xơ tuyến tiền, người bệnh vẫn phải tiếp tục dùng thuốc để hạn chế và phòng triệu chứng bệnh.
4. Biến chứng sau phẫu thuật
Hai phương pháp phẫu thuật trên có thể có thể gây biến chứng sau khi mổ cho người bệnh với mức độ nặng nhẹ khác nhau.
Chảy máu sau mổ: chảy máu nguyên phát hoặc chảy máu thứ phát.
Bí tiểu cấp tính: khi thực hiện phẫu thuật, người bệnh được luồn ống thông tiểu qua dương vật để dẫn nước tiểu ra ngoài. Do đó người bệnh sẽ cảm thấy khó khăn khi đi tiểu.
Nhiễm trùng đường tiết niệu: có thể xảy ra do vi khuẩn xâm nhập vào đường niệu khi mổ. Hoặc việc đặt ống thông tiểu quá lâu cũng tăng nguy cơ gây nhiễm trùng.
Nhiễm trùng vết thương sau mổ.
Buồn nôn và nôn do tác dụng phụ của thuốc gây tê hoặc gây mê.
Rò bàng quang, rò niệu đạo gây tình trạng tiểu không tự chủ
Phóng tinh ngược chiều: tinh dịch quay ngược trở lại bàng quang và thoát ra ngoài theo đường tiểu.
Rối loạn chức năng cương dương và bất lực do tổn thương dây thần kinh hang dương vật.
5. Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật
Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật cẩn thận, chu đáo để giúp nhanh hồi phục sức khỏe cũng như ngăn các biến chứng xảy ra.
Chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học giúp người bệnh phục hồi nhanh sau phẫu thuật u xơ tuyến tiền liệt.
5.1. Chế độ nghỉ ngơi:
Người bệnh cần được nghỉ ngơi tại giường liên tục tối thiểu 6 giờ sau mổ. Sau tiếng sau đó không nên đi lại nhiều và tránh vận động mạnh.
Vệ sinh vết mổ hàng ngày sạch sẽ đúng cách tránh viêm nhiễm và nhiễm trùng sau mổ.
Nên tránh quan hệ tình dục trong 2 tháng đầu sau phẫu thuật.
5.2. Chế độ dinh dưỡng:
Uống nhiều nước sau phẫu thuật để giúp đào thải độc tố, cặn bã ra ngoài.
Bổ sung rau xanh, hoa quả tươi và các loại rau củ nhằm cung cấp chất xơ, chất chống oxy hóa, các vitamin và khoáng chất giúp tăng nền tảng sức khỏe chung và ức chế quá trình tăng sinh của tế bào u xơ tuyến tiền liệt.
Bổ sung thực phẩm giàu Omega 3 có khả năng kháng viêm tốt, giúp bệnh nhân u xơ tuyến tiền liệt sau mổ nhanh chóng hồi phục.
Nên tránh các đồ ăn cay nóng, quá ngọt hoặc quá mặn; các loại thức ăn giàu chất béo, các loại thực phẩm giàu protein vì có thể dẫn đến tình trạng viêm tấy của tuyến tiền liệt.
Không sử dụng đồ uống có chứa cồn, gas và chất kích thích khác.
5.3. Những lưu ý quan trọng:
Tuân thủ đúng theo chỉ định nội khoa của bác sĩ điều trị. Sử dụng đúng loại thuốc, đúng liều lượng và đủ thời gian.
Thông báo ngay cho bác sĩ nếu nếu có hiện tượng bí tiểu, tiểu khó hoặc tiểu ra máu…
Tái khám định kỳ theo chỉ định nhằm theo dõi hiện tượng thể trạng. Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào có thể can thiệp kịp thời.
Phẫu thuật u xơ tuyến tiền liệt là một trong những phương pháp điều trị u xơ tuyến tiền liệt hiệu quả. Người bệnh cần tìm đến bệnh viện uy tín có độ ngũ bác sĩ chuyên khoa giỏi cùng trang thiết bị hiện đại để việc chẩn đoán và điều trị đạt hiệu quả cao.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh