✴️ “Đánh bay” sỏi tiết niệu với phương pháp tán sỏi laser ngược dòng

1. Phương pháp tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser

Sỏi tiết niệu là tình trạng một hoặc nhiều viên sỏi có kích thước khác nhau xuất hiện trong hệ thống đường niệu. Chúng có thể nằm ở nhiều vị trí như thận ,niệu quản, bàng quang và niệu đạo.

Trong trường hợp sỏi có kích thước nhỏ có thể tự đào thải ra ngoài theo đường tiểu. Hoặc người bệnh chỉ cần điều trị nội khoa kết hợp với việc điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống để từ từ đẩy sỏi ra ngoài. Tuy nhiên khi sỏi kích thước lớn có thể bị mắc kẹt ở bất kỳ vị trí nào trên đường niệu. Chúng làm tắc nghẽn dòng chảy của đường tiểu. Việc ứ đọng nước tiểu gây tình trạng viêm nhiễm, thận ứ nước, thận hư… Lúc này, người bệnh buộc phải can thiệp bằng cách phương pháp ngoại khoa để loại bỏ sỏi.

Hiện nay có nhiều phương pháp tán sỏi hiện đại đã và đang được ứng dụng trong việc điều trị sỏi tiết niệu. Trong đó phương pháp tán sỏi nội soi ngược dòng bằng bằng laser được đánh giá là một cuộc cách mạng trong điều trị sỏi.

Nội soi tán sỏi ngược dòng bằng laser là kỹ thuật sử dụng ống soi niệu quản đi từ vùng niệu đạo đến bàng quang và niệu quản để tiếp cận trực tiếp viên sỏi. Sau đó sử dụng nguồn năng lượng laser để phá vỡ viên sỏi thành nhiều mảnh nhỏ, bơm rửa và gắp hết các vụn sỏi ra ngoài.

Tán sỏi laser ngược dòng là kỹ thuật tán sỏi theo đường “tự nhiên” không xâm lấn

2.  Những ưu – nhược điểm của phương pháp tán sỏi nội soi ngược dòng

2.1. Ưu điểm:

Tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser có những ưu điểm vượt trội như:

• Loại bỏ được tất cả các loại sỏi kể cả sỏi có kích thước lớn với tỷ lệ sạch sỏi 100%.
• Không có bất kỳ vết mổ nào trên cơ thể nên hạn chế tối đa các biến chứng sau mổ.
• Thời gian thực hiện tán sỏi nhanh, không quá phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro khi mổ mở.
• Không phải chịu đau đớn như khi phẫu thuật bằng phương pháp truyền thống.
• Nhanh xuất viện ( khoảng 1 ngày), nhanh hồi phục sức khỏe (đi lại và hoạt động sau vài giờ), nhanh quay trở lại học tập và làm việc bình thường.
• Bảo tồn tối đa chức năng thận.

2.2. Nhược điểm:

Phương pháp tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser cũng tồn tại một số hạn chế. Đó là:

• Không thực hiện được cho các trường hợp người bệnh viêm đường tiết niệu, tổn thương hoặc dị dạng niệu đạo.
• Có thể gặp một số biến chứng sau phẫu thuật như tổn thương niệu quản/bàng quang hoặc bị thủng niệu quản/bàng quang do tia laser bắn nhầm, tiểu lẫn máu.

3. Chỉ định và chống chỉ định khi áp dụng tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser

3.1. Chỉ định:

• Sỏi niệu quản ở vị trí 1/3 giữa và vị trí 1/3 dưới.
• Sỏi bàng quang kích thước > 10mm hoặc sỏi kích thước < 10mm nhưng không thể tự thoát ra ngoài theo đường tiểu.
• Mảnh sỏi sót khi thực hiện phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể hoặc tán sỏi qua da.

3.2. Chống chỉ định:

Tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser không thực hiện được cho người bệnh có những đặc điểm sau:

• Nhiễm trùng đường tiết niệu đang được điều trị hoặc điều trị chưa dứt điểm.
• Niệu quản dị dạng như hẹp hoặc gấp khúc không đặt được máy nội soi.
• Niệu quản bị tổn thương.
• Thận ứ nước độ III và VI, thận hư.
• Chống chỉ định với gây mê nội khí quản hoặc gây tê tủy sống.
• Rối loạn chức năng đông máu và đang dùng thuốc chống đông.

4. Quy trình tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser

Một ca tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser cơ bản được thực hiện theo các bước sau:

• Người bệnh được xét nghiệm lâm sàng và cận lâm sàng (chụp X-quang, siêu âm, chụp cắt lớp vi tính…) để xác định chính xác số lượng, vị trí và kích thước của sỏi. Ngoài ra, người bệnh được chỉ định làm một số xét nghiệm khác để kiểm tra chức năng đông máu và tình trạng đường niệu.
• Sau khi xác định đủ điều kiện, người bệnh được đưa vào phòng mổ vô khuẩn một chiều khép kín để tiến hành tán sỏi.
• Người bệnh được gây tê tủy sống hoặc gây mê nội khí quản và đặt ở tư thế sản khoa.
• Ống soi niệu quản được đưa từ niệu đạo vào bàng quang, niệu quản để tiếp cận trực tiếp với viên sỏi.
• Thông qua màn hình nội soi, sỏi niệu quản hoặc sỏi bàng quang sẽ được tán thành nhiều mảnh vụn nhỏ bằng năng lượng laser.
• Sau khi đã tán vụn sỏi, các mảnh sỏi nhỏ sẽ được gắp ra ngoài bằng rọ hoặc kìm gắp sỏi.
• Kết thúc tán sỏi, người bệnh được đặt ống thông niệu đạo. Ống thông này sẽ được rút ra sau 2 tuần..

Một ca tán sỏi thông thường sẽ diễn ra trong khoảng thời gian từ 30-60 phút. Người bệnh có thể ăn nhẹ sau phẫu thuật 3-6 tiếng và nằm viện 1 ngày để theo dõi thêm. Sau đó được ra viện trở về nhà và sinh hoạt như bình thường.

5. Chăm sóc cho người bệnh sau khi tán sỏi nội soi bằng laser.

Kết quả điều trị tán sỏi nội soi ngược dòng bằng laser phụ thuộc rất lớn vào quá trình hậu phẫu. Chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ vừa tốt cho hệ niệu -tiêu hóa vừa giúp bài tiết nhanh sỏi ra bên ngoài và hạn chế nguy cơ tái phát sỏi. Cụ thể:

Chế độ dinh dưỡng khoa học giúp người bệnh nhanh hồi phục sau tán sỏi laser ngược dòng

• Uống đủ nước để tăng cường đường bài tiết nước tiểu. Đồng thời những cặn sỏi còn sót lại sau tán sỏi có thể tự đào thải ra ngoài.
• Ăn những loại thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa để cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt.
• Bổ sung những loại thực phẩm có chứa tính chất kháng khuẩn để ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm.
• Không ăn những thức ăn cứng khó tiêu, đồ ăn mặn, đồ nhiều dầu mỡ hay những thực phẩm giàu chất oxalat.
• Hạn chế hút thuốc lá, sử dụng rượu, bia và đồ uống có chứa các chất kích thích khác.
• Thông báo ngay cho bác sĩ nếu xuất hiệu các triệu chứng bất thường sau tán sỏi như đau, sốt, tiểu ra máu…
• Tái khám đúng hẹn (thường là 1 tháng kể từ khi tán sỏi) để đảm bảo toàn bộ sỏi đã được loại bỏ hoàn toàn.

Tán sỏi laser ngược dòng là một phương pháp điều trị sỏi hiện đại với nhiều ưu điểm vượt trội nhưng cũng tồn tại một số rủi ro nhất định. Vì vậy người bệnh cần lựa chọn bệnh viện uy tín có đội bác sĩ chuyên môn cao cùng hệ thống máy tán sỏi hiện đại để hạn chế tối đa những biến chứng có thể xảy ra.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp