Sỏi tiết niệu là một bệnh lý phổ biến, chiếm 30-40% số bệnh nhân tiết niệu. Bệnh thường gặp ở người từ 20-60 tuổi, nam nhiều hơn nữ. Vậy sỏi tiết niệu là gì? Triệu chứng của bệnh như thế nào? Bạn có thể tham khảo những thông tin dưới đây.
Sỏi tiết niệu là sỏi xuất hiện trong đường tiết niệu. Đa số sỏi tiết niệu được hình thành từ thận, sau đó di trú theo dòng nước tiểu tới các vị trí khác của đường niệu. Sỏi đường tiết niệu được chia ra sỏi đường tiết niệu trên gồm sỏi thận và sỏi niệu quản, sỏi đường tiết niệu dưới gồm sỏi bàng quang và sỏi niệu đạo.
Trong nhiều trường hợp sỏi thận, sỏi có thể rất to, thậm chí thành sỏi san hô nhưng bệnh nhân không có triệu chứng gì, hoặc chỉ đau âm ỉ vùng hông lưng bên có sỏi, vì thế nhiều trường hợp bệnh nhân đến bệnh viện khi đã có biến chứng nhiễm trùng hoặc suy thận.
Sỏi không tắc nghẽn thường được phát hiện tình cờ khi bệnh nhân đi khám bệnh tổng quát, hoặc đôi khi người bệnh có dấu hiệu tiểu máu.
Sỏi gây tắc nghẽn thường có triệu chứng đau vùng hông lưng. Trường hợp điển hình sẽ có cơn đau quặn thận do sỏi. Cơn đau có thể lan xuống bẹn, đùi tùy theo vị trí và mức độ tắc nghẽn. Trong lúc đau quặn thận thường có kèm tiểu máu đại thể hoặc vi thể, buồn nôn, nôn, triệu chứng nhiễm trùng.
Sỏi bàng quang thường có biểu hiện lâm sàng là đau ở vùng hạ vị, tiểu ngắt quãng, tiểu khó, bí tiểu hoặc tiểu máu. Người bệnh có thể bị nhiễm trùng tiểu nhiều lần.
Các nguyên tắc chính trong điều trị sỏi đường tiết niệu như sau:
– Điều trị nội khoa (không cần mổ) được áp dụng đối với sỏi không gây bế tắc, không gây triệu chứng, không có nhiễm trùng. Sỏi có kích thước nhỏ hơn 4-5mm, có thể tự ra theo dòng nước tiểu. Đó là lý do người bệnh sỏi tiết niệu được khuyên nên uống nhiều nước. Sỏi niệu quản có kích thước nhỏ hơn 4mm thì 90% sẽ tự tiểu ra. (Tuy nhiên, nếu sỏi lớn hơn 6mm thì khả năng tiểu ra sỏi chỉ khoảng 20%).
– Đối với sỏi đường tiết niệu gây nhiễm trùng hoặc bế tắc có chỉ định can thiệp ngoại khoa càng sớm càng tốt.
– Tùy theo kích thước và vị trí của sỏi trên đường tiết niệu và đặc điểm người bệnh mà có những phương pháp điều trị khác nhau như: mổ mở, tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL), phẫu thuật nội soi lấy sỏi qua da (PCNL), nội soi bàng quang niệu quản tán sỏi, phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi niệu quản.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh