Bệnh trĩ: Triệu chứng nhận biết và biện pháp phòng ngừa

✴️ Bệnh trĩ: Triệu chứng nhận biết và biện pháp phòng ngừa

1. Triệu chứng thường gặp của bệnh trĩ

Bệnh trĩ (hemorrhoids) là tình trạng giãn tĩnh mạch tại vùng hậu môn – trực tràng, gây sưng phồng và viêm, ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng sống. Các triệu chứng lâm sàng phổ biến bao gồm:

Chảy máu khi đại tiện: Máu tươi chảy nhỏ giọt hoặc dính trên giấy vệ sinh sau khi đi ngoài.
Đau hoặc rát khi đại tiện, có thể tăng lên nếu táo bón kéo dài.
Sưng hoặc cộm vùng hậu môn, đôi khi kèm cảm giác nặng tức vùng chậu.
Ngứa hậu môn, thường do dịch nhầy và tình trạng viêm kích thích da quanh hậu môn.
Tiết dịch nhầy tại hậu môn.
Xuất hiện khối lồi (cục thịt) vùng hậu môn, có thể là búi trĩ nội sa ra ngoài hoặc trĩ ngoại.

Phân loại bệnh trĩ:

Trĩ nội: Hình thành trong ống hậu môn, thường không đau nhưng dễ gây chảy máu.
Trĩ ngoại: Xuất hiện dưới da quanh hậu môn, dễ gây đau và ngứa rát.

Bệnh trĩ có thể tiến triển qua nhiều mức độ và gây biến chứng nếu không được điều trị kịp thời.

Bệnh trĩ có thể gặp ở cả nam và nữ, gây ảnh hưởng tới sức khỏe, khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày

2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây bệnh trĩ

Bệnh trĩ chủ yếu do tăng áp lực tĩnh mạch hậu môn trực tràng, từ các nguyên nhân sau:

Táo bón mãn tính: Rặn nhiều làm tăng áp lực trong lòng ống hậu môn.
Thói quen ngồi lâu trong nhà vệ sinh.
Ít vận động, ngồi hoặc đứng lâu.
Chế độ ăn thiếu chất xơ, ít uống nước.
Mang thai, béo phì.
Tiền sử gia đình có người mắc bệnh trĩ.

Để phòng ngừa bệnh trĩ cần áp dụng chế độ ăn uống khoa học, nhiều chất xơ

3. Biện pháp phòng ngừa bệnh trĩ

3.1. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh

Tăng cường chất xơ: Hỗ trợ làm mềm phân, giảm táo bón.
- Nguồn thực phẩm: ngũ cốc nguyên cám, rau xanh, đậu lăng, đậu xanh, yến mạch, chuối, khoai lang...
Uống đủ nước: 1.5 – 2 lít mỗi ngày giúp giữ ẩm niêm mạc ruột và hỗ trợ tiêu hóa.
Hạn chế thực phẩm gây táo bón hoặc kích thích: đồ chiên rán, rượu, cà phê, thực phẩm cay nóng.

Thường xuyên vận động cũng giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt, ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh trĩ

3.2. Tăng cường vận động thể chất

Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện nhu động ruột, hỗ trợ đào thải phân dễ dàng.
Các bài tập khuyến nghị: đi bộ nhanh, chạy bộ nhẹ, yoga, bơi lội.
Duy trì vận động ít nhất 30 phút/ngày, tránh ngồi hoặc đứng quá lâu liên tục.

3.3. Thói quen đại tiện khoa học

Đi ngoài đúng giờ, không nhịn khi có nhu cầu.
Không rặn mạnh, không ngồi lâu trên bồn cầu.
Tập thói quen đại tiện đều đặn mỗi ngày, tốt nhất vào buổi sáng.

4. Khuyến nghị y tế

Thăm khám chuyên khoa tiêu hóa – hậu môn trực tràng khi có dấu hiệu như chảy máu, đau khi đi ngoài, khối lồi hậu môn, đại tiện không hết...
Bệnh trĩ ở giai đoạn sớm có thể điều trị bằng thuốc và thay đổi lối sống. Những trường hợp nặng hơn có thể cần can thiệp ngoại khoa (thắt trĩ, chích xơ, phẫu thuật).

5. Kết luận

Bệnh trĩ là bệnh lý phổ biến nhưng có thể phòng ngừa hiệu quả thông qua chế độ ăn uống hợp lý, vận động đều đặn và thói quen đại tiện khoa học. Việc phát hiện và điều trị sớm giúp hạn chế biến chứng, cải thiện chất lượng sống và giảm nguy cơ phải can thiệp ngoại khoa.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP