✴️ Sỏi túi mật: bệnh thường gặp – biết để chủ động phòng ngừa

1. Sỏi túi mật là gì? Có nguy hiểm không?

1.1. Khái niệm

Sỏi túi mật là tình trạng hình thành các tinh thể rắn trong túi mật do sự kết tụ của các thành phần có trong dịch mật như cholesterol, muối mật, canxi. Dựa trên thành phần, sỏi túi mật chia làm hai loại:

• Sỏi cholesterol (phổ biến hơn).

• Sỏi sắc tố (liên quan đến nhiễm khuẩn, tan máu…).

1.2. Triệu chứng nhận biết

Khoảng 70% người bị sỏi túi mật không có triệu chứng rõ ràng và thường chỉ phát hiện tình cờ qua siêu âm. Khi có biểu hiện, triệu chứng thường gặp gồm:

• Đau quặn mật: Đau vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải, có thể lan ra sau lưng hoặc vai phải, xảy ra sau ăn, đặc biệt là sau bữa ăn nhiều dầu mỡ.

• Buồn nôn, đầy bụng, chậm tiêu.

• Sốt, vàng da (trong trường hợp có biến chứng viêm đường mật).

1.3. Các biến chứng nguy hiểm

Nếu không được điều trị đúng, sỏi túi mật có thể gây:

• Viêm túi mật cấp hoặc mạn tính.

• Viêm đường mật do sỏi rơi vào ống mật chủ.

• Viêm tụy cấp, nếu sỏi làm tắc đoạn cuối ống mật chủ.

• Ung thư túi mật (hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm).

Sỏi túi mật âm thầm phát triển, tuyệt đối không thể chủ quan với bệnh.

2. Có bắt buộc phải cắt túi mật khi có sỏi không?

Không phải tất cả người bệnh đều cần phẫu thuật.

• Sỏi không triệu chứng: Có thể theo dõi định kỳ, chưa cần can thiệp nếu không có yếu tố nguy cơ.

• Sỏi có triệu chứng hoặc biến chứng: Thường phải cắt túi mật, không phụ thuộc vào kích thước hay số lượng sỏi.

Sỏi túi mật có thể gây ra những cơn đau quặn mật kéo dài cùng nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

3. Các phương pháp điều trị sỏi túi mật

3.1. Điều trị nội khoa (dùng thuốc)

Áp dụng với:

• Sỏi cholesterol kích thước nhỏ, túi mật còn chức năng co bóp.

• Thuốc thường dùng là acid mật (ursodeoxycholic acid...) có tác dụng hòa tan sỏi.

Lưu ý: Điều trị cần kéo dài (6 tháng – 2 năm), hiệu quả không cao, và phải có chỉ định chuyên khoa.

3.2. Điều trị ngoại khoa (cắt túi mật)

Chỉ định cắt túi mật khi:

• Sỏi gây đau quặn mật tái diễn.

• Sỏi chiếm hơn 2/3 thể tích túi mật.

• Sỏi kẹt ở cổ túi mật, gây viêm.

• Có polyp túi mật đi kèm.

Phương pháp phẫu thuật:

• Nội soi cắt túi mật (thường dùng nhất): Ít xâm lấn, hồi phục nhanh, nằm viện ngắn.

• Mổ mở: Dành cho các trường hợp đặc biệt (béo phì, từng mổ bụng, rối loạn đông máu...).

Người bệnh có sỏi túi mật không bắt buộc phải thực hiện phẫu thuật cắt bỏ mà còn tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

4. Lời khuyên cho người bệnh sỏi túi mật

• Không tự ý dùng thuốc tan sỏi khi chưa có chỉ định.

• Duy trì chế độ ăn ít chất béo bão hòa, ăn nhiều rau xanh, chia nhỏ bữa ăn.

• Tập thể dục đều đặn để kích thích lưu thông mật.

• Khám định kỳ để theo dõi sỏi nếu không có chỉ định phẫu thuật ngay.

Tóm tắt

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp