✴️ Hội chứng sau cắt túi mật

Vai trò của túi mật trong cơ thể

Túi mật là một bộ phận của đường dẫn mật ngoài gan, nằm trong hố túi mật. Nó có nhiệm vụ dự trữ, cô đặc và điều tiết dòng chảy của dịch mật xuống tá tràng để giúp tiêu hóa chất béo sao cho phù hợp với nhịp độ bữa ăn.

Túi mật thường bị cắt bỏ khi bị viêm nhiễm cấp hoặc mạn tính, có sỏi quá to gây đau hoặc tắc đường mật, viêm teo túi mật, ung thư túi mật… nhưng nguyên nhân chủ yếu phải cắt túi mật là do sỏi túi mật. Sau khi bị cắt túi mật, dịch mật tiết ra từ gan được đưa thẳng xuống tá tràng, không được cô đặc và dự trữ ở túi mật nên có thể ảnh hưởng tới quá trình tiêu hóa và có thể gây ra một số biến chứng trong đó có hội chứng sau cắt túi mật.    

Hội chứng sau cắt túi mật là gì? (Postcholecystectomy- PCS)

Bao gồm những dấu hiệu, triệu chứng xảy ra ngay sau phẫu thuật cắt bỏ túi mật hoặc bị dai dẳng kéo dài nhiều năm. Một trong những triệu chứng phổ biến nhất của PCS là đau, chẳng hạn như đau nhói hay âm ỉ ở vùng bụng dưới. Ngoài ra, còn có thể có các triệu chứng khác như viêm dạ dày, sốt, buồn nôn, đầy hơi, tiêu chảy, hay vàng da.

Thông thường, hội chứng sau cắt túi mật không kéo dài quá lâu mà khi cơ thể thích nghi thì nó sẽ giảm dần và biến mất. Nhưng ngược lại, cũng có nhiều trường hợp bị kéo dài gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống sau này của người bệnh.

Nguyên nhân của hội chứng sau cắt túi mật

Có nhiều nguyên nhân được cho là gây nên hội chứng này, bao gồm:

• Tổn thương đường mật sau phẫu thuật

• Hẹp lòng ống mật

• Rò rỉ dịch mật sau phẫu thuật

• Nhiễm khuẩn đường mật, vết mổ hoặc ổ bụng

• Sự bất thường trong quá trình lưu thông dịch mật xuống đường tiêu hóa sau cắt bỏ túi mật

• Sót sỏi trong đường mật hoặc ống tụy

• Rối loạn hoạt động cơ vòng Oddi

• Khối u đường mật trong gan

• Viêm dạ dày; trào ngược dạ dày, thực quản

• Hội chứng ruột kích thích

• Căng thẳng, stress và các yếu tố tâm lý liên quan

Đặc biệt những người phải cắt túi mật nhưng không do sỏi, cắt túi mật trong những trường hợp cấp cứu, người trẻ hoặc người có tiền sử mắc hội chứng ruột kích thích có nguy cơ gặp phải hội chứng này cao hơn bình thường.

Cách điều trị khi mắc hội chứng sau cắt túi mật

Thông thường sau khi chẩn đoán và xác định chính xác nguyên nhân gây nên triệu chứng và biến chứng của PCS, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp có thể là điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa tùy theo từng trường hợp nhất định.

Điều trị nội khoa

Thay đổi chế độ ăn uống, dùng thuốc để điều trị và cải thiện triệu chứng. Nếu người bệnh gặp hội chứng ruột kích thích sẽ cần điều chỉnh chế độ ăn tăng cường chất xơ, kết hợp dùng thuốc giảm co thắt cơ. Thuốc giúp loại bỏ bớt acid mật trong đường tiêu hóa để kiểm soát tình trạng tiêu chảy.

Với những người gặp phải tình trạng trào ngược dạ dày thực quản sẽ được chỉ định dùng thuốc kháng acid, thuốc ức chế bơm proton hoặc kháng histamin để điều trị hạn chế hiện tượng trào ngược.

Đặc biệt, người bị cắt túi mật nên ăn uống những thực phẩm dễ tiêu, hạn chế mỡ và những đồ ăn chiên rán; vừa ăn vừa thăm dò với lượng thức ăn từ ít đến nhiều, nếu không thấy xuất hiện những khó chịu nào đáng kể thì có thể trở lại ăn uống bình thường.

Can thiệp ngoại khoa

Thường chỉ được chỉ định khi xác định chính xác nguyên nhân gây PCS cần thiết phải can thiệp ngoại khoa (thường là sót sỏi trong ống mật hoặc rối loạn hoạt động cơ vòng Oddi). Phương pháp nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) thường được chỉ định vừa để thăm dò, đồng thời vừa để lấy sỏi còn lại trong đường mật.

Những nguyên nhân liên quan đến mật - tụy, rối loạn hoạt động cơ vòng Oddi có thể được chỉ định phẫu thuật tái tạo cơ vòng Oddi qua tá tràng.

Cơ thể chúng ta thực sự là một cỗ máy sinh học kỳ diệu, sau phẫu thuật cắt túi mật, cơ thể cần một thời gian thích nghi với việc thiếu vắng túi mật, chức năng tiêu hóa trở lại bình thường thì sẽ không lo lắng vì “hội chứng sau cắt túi mật” nữa. Tuy nhiên, nếu vẫn còn gặp phải các dấu hiệu như đau bụng, chậm tiêu, tiêu chảy hoặc vàng da… trong thời gian dài tốt nhất cần sớm đến cơ sở y tế để thăm khám và xử trí kịp thời.

Xem thêm: Tư vấn về biến chứng sỏi túi mật và cắt túi mật nội soi

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp