Các lợi ích của ánh nắng mặt trời

Ánh nắng mặt trời và bóng tối có thể là nguyên nhân của việc tiết ra một số hormone trong não. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời được cho là làm tăng lương hormone serotonin do não tiết ra. Loại hormone này có tác dụng cải thiện tâm trạng, giúp chúng ta bình tĩnh và tập trung hơn. Vào buổi tối, ánh sáng tối hơn sẽ làm não tiết ra một loại hormone khác tên là melatonin. Loại hormone này làm cho chúng ta cảm thấy buồn ngủ và muốn đi ngủ hơn.

Nếu không có đủ ánh nắng mặt trời, lượng hormone serotonin trong cơ thể sẽ giảm đi. Suy giảm serotonin liên quan đến việc tăng nguy cơ bị rối loạn tình cảm theo mùa (seasonal affetive disorder – SAD). Rối loạn tình cảm theo mùa là một dạng trầm cảm có nguyên nhân là do thay đổi các mùa trong năm.

Cải thiện tâm trạng không phải là lợi ích duy nhất của ánh nắng mặt trời. Có rất nhiều lợi ích về sức khỏe khác liên quan đến việc tiếp xúc với một lượng vừa phải ánh nắng mặt trời.

Ánh nắng mặt trời và sức khỏe tinh thần

Theo phòng khám Mayo, giảm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời liên quan đến việc giảm hormone serotonin và có thể dẫn đến rối loạn tình cảm theo mùa. Bạn sẽ dễ mắc rối loạn này vào mùa đông hơn do vào mùa đông, ban ngày thường ngắn hơn ban đêm,

Một trong số các cách điều trị rối loạn tình cảm theo mùa là trị liệu bằng ánh sáng. Bác sỹ sẽ yêu cầu bạn sử dụng một hộp ánh sáng đặc biệt, được thiết kế để kích thích não bộ sản sinh ra serotonin và giảm lượng melatonin thừa.

Theo tạp chí Journal of Psychiatry & Neurosciene, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng có rất nhiều lợi ích với những người mắc bệnh trầm cảm không theo mùa, có các rối loạn bồn chồn trước chu kỳ kinh nguyệt và cũng có lợi cho những phụ nữ mang thai bị trầm cảm. Các rối loạn liên quan đến lo âu và hoảng loạn cũng liên quan đến việc thay đổi mùa trong năm và sự suy giảm ánh nắng mặt trời.

Ảnh hưởng của ánh nắng làm suy giảm lượng serotonin đi qua mắt. Ánh nắng có thể tác động nên một số vùng của võng mạc, kích thích giải phóng serotonin.

Các lợi ích khác của ánh nắng mặt trời

Ánh nắng mặt trời còn có nhiều lợi ích khác, ngoài việc chống căng thẳng. Mặc dù các nhà nghiên cứu không đo được chính xác khoảng thời gian bạn nên ở ngoài nắng là bao lâu để có được những lợi ích này, nhưng những thông tin dưới đây có thể cho bạn thêm lý do để ra ngoài và tiếp xúc với ánh nắng:

Giúp xương chắc khỏe

Tiếp xúc với tia UVB có trong ánh nắng mặt trời có thể làm da của chúng ta sản xuất ra vitamin D. Theo một nghiên cứu, nếu một người mặc đồ bơi và tiếp xúc với ánh nắng trong 30 phút, cơ thể họ sẽ sản xuất ra lượng vitamin D như sau:

- 50.000 đơn vị ở người da trắng

- 20.000 đến 30.000 đơn vị ở những người nhuộm da

- 8000 đến 10.000 đơn vị ở những người có làn da sẫm màu

Vitamin D được tạo ra nhờ ánh nắng đóng một vai trò rất quan trọng trong việc giúp xương chắc khỏe. Thiếu vitami D liên quan đến bệnh còi xương ở trẻ em và các bênh khác liên quan đến xương ở người lớn như loãng xương và chứng nhuyễn xương.

Ngăn chặn ung thư

Mặc dù tiếp xúc quá lâu với ánh nắng mặt trời có thể gây ung thư da, nhưng một lượng vừa phải ánh nắng mặt trời có thể có tác dụng ngăn chặn ung thư. Những người sống ở vùng có thời gian ban ngày ngắn thường mắc một số loại ung thư mà những người sống ở vùng có nhiều ánh nắng ban ngày không mắc phải, bao gồm:

- Ung thư đại trực tràng

- Ung thư bạch huyết dạng Hodgkin

- Ung thư buồng trứng

- Ung thư tụy

- Ung thư tiền liệt tuyến

Chữa lành các vấn đề về da

Theo Tổ chức y tế thế giới, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể điều trị một số tổn thương về da ở một só người. Bác sỹ có thể yêu cầu bệnh nhân tiếp xúc với tia UV để điều trị bênh vẩy nến, eczema, vàng da và mụn trứng cá. Mặc dù trị liệu bằng ánh sáng không phải thích hợp cho tất cả mọi người, nhưng nếu bạn là người phù hợp, các bác sỹ da liễu vẫn có thể khuyên bạn nên thực hiện biện pháp này.

Các bệnh khác

Một số nghiên cứu đã khám phá ra mối liên quan giữa ánh nắng mặt trời và các phương pháp điều trị một số bệnh, bao gồm:

- Viêm khớp dạng thấp

- Lupus ban đỏ hệ thống

- Các bệnh viêm ruột

- Viêm tuyến giáp

Tuy nhiên, cần tiến hành thêm nhiều nghiên cứu nữa trước khi đưa ra kết luận rằng trị liệu bằng ánh sáng có thể là cách điều trị các căn bệnh này.

An toàn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

Trong khi có rất nhiều lý do để tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thì trong ánh nắng mặt trời cũng chứa rất nhiều tia UV (tia cực tím). Ánh sáng mặt trời có thể xâm nhập vào DNA tế bào da và gây ra các tổn thương, từ đó dẫn đến ung thư da.

Để xác định được như thế nào là tiếp xúc với quá nhiều ánh nắng mặt trời, phải phụ thuộc vào từng loại da và hướng của ánh nắng. Những người có da sáng màu thường bị cháy nắng nhanh hơn những người có da tối màu. Chúng ta cũng dễ bị cháy nắng khi đi ra ngoài hơn khi ánh nắng mặt trời chiếu thẳng góc với mặt đất, thường là trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, để bất cứ phần nào của cơ thể (cánh tay, bàn tay, mặt) tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong vòng 5-15 phút  với tần suất khoảng 2-3 lần/tuần là đủ để có được lượng vitamin D cần thiết từ ánh nắng. Chú ý rằng ánh nắng  phải xâm nhập vào da, do vậy, bôi kem chống nắng hoặc mặc quần áo chống nắng sẽ không giúp bạn sản xuất ra vitamin D, cho dù bạn có đi dưới nắng.

Nếu bạn phải ra ngoài lâu hơn 15 phút, thì bạn nên có biện pháp bảo vệ da của mình. Bạn có thể bôi kem chống nắng với độ SPF ít nhất là 15, đội mũ và mặc áo dài tay cũng là một phương pháp tốt.

Kết luận

Tiếp xúc nhiều hơn với ánh nắng bằng việc ra ngoài thường xuyên hơn có thể giúp bạn giảm lo âu và trầm cảm. Ánh nắng có rất nhiều lợi ích, từ việc điều trị một số tổn thương trên da cho đến việc giúp xương chắc khỏe.

Tiếp xúc quá lâu với ánh nắng có thể  liên quan đến việc gia tăng nguy cơ ung thư da, do vậy, bạn nên hạn chết ra ngoài quá lâu mà không dùng kem chống nắng. Nếu bạn phải ra ngoài trong khoảng thời gian nhiều hơn 15 phút, bạn nên bôi kem chống nắng với độ  SPF từ 15 trở lên.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp