Chấn thương đầu ở trẻ em

Chấn thương đầu được chia thành 2 loại:

Tốn thương bên ngoài( thường là da đầu)
Tổn thương bên trong, bao gồm hộp sọ, mạch máu bên trong hộp sọ và não.

May mắn thay, hầu hết trẻ em khi ngã hoặc đập đầu thường chỉ gây tổn thương da dầu, và thường gây sợ hãi nhiều hơn là nguy hại. Tốn thương bên trong thường nghiêm trọng hơn vì nó có thể gây chảy máu hoặc gây tổn thương não.

Tổn thương bên ngoài (da đầu)

Da đầu chứa rất nhiều mạch máu, chính vì thế chỉ một vết cắt nhỏ cũng có thể gây chảy nhiều máu. Đôi khi những tĩnh mạch trên da đầu có thể rò rỉ dịch và máu. Nhìn bề ngoài giống như một vết sưng bầm trên đầu và thường phải mất nhiều ngày thậm chí một tuần thì mới khỏi.

Những việc cần làm:

Gọi ngay cho bác sĩ nếu bé nhà bạn dưới 7 tuổi bị mất nhận thức; hoặc trẻ ở bất kì độ tuổi nào có những triệu chứng sau:

khóc không ngừng
kêu đau đầu và cổ (những đứa trẻ bé hơn hoặc đang bập bẹ có thể quấy khóc nhiều hơn)
nôn nhiều lần
khó tỉnh dậy
khó dỗ dành
không nói chuyện hoặc đi lại bình thường

Nếu bé nhà bạn không phải là trẻ sơ sinh, không bị mất nhận thức và phản ứng nhanh nhẹn, cư xử bình thường sau khi ngã hoặc đập đầu:

Chườm lạnh vết thương khoảng 20 phút mỗi 3-4 giờ.
Khi chườm đá nên bọc trong khăn tắm, đá lạnh được chườm trực tiếp có thể gây tổn thương chỗ da bị trầy xước.
Theo dõi trẻ cẩn thận trong vòng 24 giờ.
Nếu bạn phát hiện dấu hiệu của tổn thương bên trong, hãy lập tức gọi cho bác sĩ.
Nếu sự việc xảy ra bất ngờ gần giờ ngủ trưa hoặc ngủ tối và bé nhà bạn đi ngủ luôn ngay sau đó, hãy kiểm tra một vài lần trong lúc bé đang ngủ.

Nếu sắc mặt và cách thở của bé bình thường, và bạn không thấy có vấn đề gì, cứ để bé ngủ (trừ khi bác sĩ đưa ra những lời khuyên khác). Không nhất thiết phải giữ bé tỉnh ngủ khi bé có chấn thương đầu.
Nếu bạn thấy không yên tâm về tình trạng của bé, đánh thức bé bằng cách cho bé ngồi dậy. Bình thường bé sẽ hét ầm ĩ lên và cố gắng ngồi vững. Nếu bé có biểu hiện thẫn thờ, gật gù, cố gắng đánh thức bé tỉnh hoàn toàn. Nếu bạn không thể đánh thức bé tỉnh ngủ hoặc bé có những dấu hiệu của tốn thương bên trong, ngay lập tức gọi cho bác sĩ hoặc 115 để gọi xe cứu thương.

Tổn thương bên trong

Dịch não tủy là một chất dịch trong suốt làm đệm giúp não không bị tốn thương. Nhưng nếu có một cú đập đầu mạnh có thể khiến não bị đập vào một bên của hộp sọ hoặc gây chảy máu.

Một vài tổn thương bên trong đầu có thể rất nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng. Bao gồm vỡ xương sọ, vỡ mạch máu, hoặc tổn thương não.

Rất khó để biết mức độ nghiêm trọng của một chấn thương đầu, chính vì thế việc cần làm là đưa trẻ đi cấp cứu ngay.

Triệu chứng và những điều cần làm

Gọi 115 nếu bé nhà bạn có những triệu chứng sau sau khi có chấn thương đầu:

không tỉnh táo trong thời gian dài
thở không bình thường
vết thương nghiêm trọng có thể thấy được
chảy máu hoặc dịch trong suốt từ mũi, tai, hoặc miệng
rối loạn thị lực hoặc ngôn ngữ
yếu hoặc liệt
đau cổ hoặc cứng cổ
co giật

Nếu bé nhà bạn không tỉnh táo:

Không di chuyển bé trong trường hợp có tốn thương cổ hoặc cột sống.
Gọi sự giúp đỡ từ người khác
Quay người đứa bé đang nôn hoặc co giật sang một bên trong khi giữ đầu và cổ thẳng hàng. Điều này giúp ngăn tức thở và bảo vệ bé trong trường hợp cổ và đầu có tổn thương.

Nếu trẻ còn tỉnh táo:

Giữ bé bình tĩnh và cố định.
Nếu có chảy máu, dùng băng cứu thương sạch hoặc vô khuẩn băng lại.
Không rửa vết thương sẽ khiến cho máu chảy nhiều và dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trong nếu hộp sọ bị vỡ.
Không ấn trực tiếp vào vết thương nếu bạn nghi ngờ hộp sọ bị vỡ.
Không di chuyển bất kì vật gì bị mắc kẹt trong hộp sọ.

Choáng

Choáng là sự mất tạm thời chức năng bình thường của não do chấn thương - đây cũng là một loại tổn thương bên trong có thể dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn.

Trong nhiều trường hợp, choáng có thể nhẹ và không gây tổn thương về sau. Trẻ bị choáng thường hồi phục trong vòng một hoặc hai tuần mà không để lại vấn đề gì về sức khỏe.

Chơi thể thao là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến choáng. Để bảo vệ trẻ , hãy chắc chắn rằng chúng mang những vật dụng bảo vệ phù hợp, không để trẻ tiếp tục chơi nếu chúng vừa có chấn thương đầu.

Nếu trẻ đang có một tổn thương ở đầu, theo dõi những dấu hiệu có thể có của choáng như:

"nhìn thấy sao" và cảm thấy mơ màng, chóng mặt hoặc không tỉnh táo
mất trí nhớ, ví dụ khó khăn trong việc nhớ lại những gì đã xảy ra trước và sau chấn thương.
nôn
đau đầu
nhìn mờ và nhạy cảm với ánh sáng
nói lắp hoặc nói những thứ không có ý nghĩa
khó khăn trong việc tập trung, suy nghĩ hoặc đưa ra quyết định
khó điều chỉnh hoặc lấy thăng bằng( ví dụ không thể bắt quả bóng hoặc thực hiện những động tác dễ khác)
lo sợ hoặc dễ cáu kỉnh mà không có lí do

Nếu bạn nghi ngờ trẻ bị chóang hãy thông báo ngay cho bác sĩ

Ngăn ngừa chấn thương đầu

Rất khó để không để trẻ gặp bất cứ chấn thương nào, nhưng đây là một số cách bạn có thể sử dụng để ngăn trẻ bị đập đầu

Chắc chắn rằng:

nhà bạn là nơi an toàn cho trẻ để tránh những tai nạn trong nhà
trẻ luôn được mặc đồ bảo hộ phù hợp và thiết bị an toàn khi đạp xe, trượt ván và những môn thể thao tương tác
trẻ luôn sử dụng dây thắt an toàn hoặc ngồi ở vị trí an toàn
trẻ không tiếp tuc chơi những trò chơi hoặc những môn thể thao khó cho đến khi bác sĩ đồng ý. Nếu trẻ lại bị tổn thương não trong thời gian hồi phục, sẽ mất nhiều thời gian hơn để trẻ hồi phục hoàn toàn.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP