Chấn thương sọ não có gây bệnh Alzheimer?
“Chúng tôi phát hiện những người lớn tuổi bị suy giảm nhận thức nhẹ (MCI=Mild Cognitive Impairment) có tiền sử chấn thương sọ não có khuynh hướng liên quan đến bệnh lý Alzheimer. Và không có bất cứ mối liên quan nào đối với những người không bị MCI”.
Kết quả nghiên cứu trên bổ sung những kết luận nghiên cứu trước là sự va đập, chấn thương và bệnh lý Alzheimer có thế có liên quan với nhau. Tuy nhiên, việc chứng minh mối liên quan giữa chấn thương sọ não và hình ảnh amylolid trong não bộ còn khó khăn và phức tạp.
Các nghiên cứu về não bộ sau tử vong cho biết các mảng amyloid- β lên tới 30% ở người chết đột ngột vì chấn thương sọ não, kể cả trẻ em. Các tác giả còn phát hiện tỷ lệ amyloid- β trong dịch não tủy thấp, nhưng tỷ lệ TAU ngay sau chấn thương cao hơn.
“Một số nghiên cứu đã tìm ra được mối liên quan này giữa chấn thương sọ não và bệnh Alzheimer, một số nghiên cứu khác thì không”.
Nghiên cứu này thực hiện trên 448 người không bị MCI và 141 người bị CMI, tuổi từ 70 – 89 với kỹ thuật PET và MRI kết hợp tiền sử chấn thương sọ não ở mức độ thấp nhất là có mất ý thức hoặc mất trí nhớ trong một thời gian.
17% người CMI bình thường và 18 % người bị CMI có tiền sử chấn thương sọ não.
.png)
Ở nhóm người CMI bình thường, hình ảnh PET và MRI không khác nhau giữa người có và không có chấn thương sọ não. Tuy nhiên, ở nhóm người bị CMI có tiền sử chấn thương sọ não, tỷ lệ amyloid cao (OR 0.36; P=.002).
Các tác giả đưa ra một vài giải thích về sự khác nhau giữa kết quả của 2 nhóm có và không có CMI. Một trong các giải thíc đó là amyolid được sản sinh ra bời quá trình tái bình phục myelin và các mảng amyolid chỉ hình thành sau khi xuất hiện mức độ thoái hóa myeline trầm trọng xảy ra.
Chấn thương sọ não là nguyên nhân đứt dập sợi trụ tế bào thần kinh, một số bệnh nhân có thể có khả năng để lại di chứng nhưng một số bệnh nhân khác không có khả năng này. Đây là giả thuyết về nguyên nhân gây tăng hình thành mảng amyolid ở người bệnh sa sút tâm thần Alzheimer.
Hiện nay, nhiều bệnh nhân chấn thương sọ não đến khám vì quên lẫn, vì rối loạn hành vi và cơn co giật động kinh, đặc biệt là tình trạng suy giảm nhận thức. Người bệnh thường không nhận biết đúng thời gian, lẫn lộn trong sinh hoạt hàng ngày, dễ vui buồn giận dỗi, đôi khi cộc cằn, một số còn có rối loạn hoạt động tính dục,… Chỉ định dùng thuốc êm dịu (nhóm benzodiazepines) và hoặc các thuốc an thần kinh hay chống loạn thần β(antipsychotics) có thể có hiệu quả nhưng không thể tránh khỏi tác dụng phụ nên rất cần sự theo dõi chăm sóc kỹ lưỡng.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
