Chứng cuồng ăn là gì?
Chứng cuồng ăn (hoặc chứng ăn vô độ) không giống như những trường hợp ăn uống vô độ. Rất nhiều người ăn rất nhiều trong một khoảng thời gian ngắn như bữa ăn ở lễ Tạ ơn. Nhưng với những người bị mắc chứng cuồng ăn, việc ăn uống là một việc bị thức ép cưỡng bách ăn thường xuyên – ít nhất mỗi tuần một lần trong khoảng thời gian 3 tháng hoạc lâu hơn.
Cảm giác đau khổ
Những người mắc chứng cuồng ăn họ không thể kiểm soát được họ ăn bao nhiêu thức ăn và những thứ họ ăn. Họ thường ăn một mình cho đến khi họ cảm thấy mệt thì thôi hoặc khi họ không còn cảm thấy đói nữa. Tội lỗi, xấu hổ, ghê tởm hoặc buồn bã là những cảm giác của người mắc chứng cuồng ăn. Họ thường cảm thấy xấu hổ về hành vi của họ đến nỗi họ trốn tránh gặp gia đình và bạn bè.
Chứng cuồng ăn khác với chứng ăn vô độ tâm thần
Chứng ăn vô độ tâm thần và chứng cuồng ăn không phải là cùng một bệnh. Những người bị chứng ăn vô độ tâm thần cũng gặp vấn đề ăn uống không kiểm soát, họ cũng có những cảm xúc giống với chứng cuồng ăn như sự không kiểm soát, tội lỗi xấu hổ. Nhưng quan trọng là những người mắc chứng ăn vô độ tâm thần sau đó thường tự “tẩy ruột mình”. Nghĩa là sau đó họ sẽ làm đủ mọi cách để đẩy thức ăn ra ngoài nhưu móc họng để nôn, sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc thuốc lợi tiểu hoặc tập thể dục điên cuồng. “ Tự tẩy ruột” không phải là một phần của chứng cuồng ăn.
Người có nguy cơ cao mắc chứng cuồng ăn
Bất kỳ ai cũng có nguy cơ phát triển chứng cuồng ăn không phân biệt giới tính, độ tuổi, cân nặng, chủng tộc. Mắc dù người ta thấy phụ nữ mắc chứng này nhiều hơn nhưng đàn ông cũng có thể mắc. Tại Mỹ có khoảng 2% nam giới và 3,5% nữ giới mắc tình trạng này, thường gặp ở độ tuổi trung niên, chỉ có khoảng 1,6% thanh thiếu niên mắc chứng này.
Chứng cuồng ăn ảnh hưởng đến cân nặng
Rất nhiều người mắc chứng cuồng ăn đang gặp vấn đề với cân nặng. Trong số những người mắc chứng này thì có đến 2/3 người là béo phì. Một nghiên cứu chũng chỉ ra rằng khoảng 30% số người đang tìm cách để giảm cân cũng chịu ảnh hưởng của chứng cuồng ăn. Những người thừa cân béo phì cũng gặp phải những vấn đề sức khỏe liên quan đến tim mạch, huyết áp cao và bệnh tiểu đường typ 2.
Về mặt sức khỏe tâm thần
Rất nhiều nguồi mắc chứng cuồng ăn cũng có vấn đề về cảm xúc và các rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu, lạm dụng chất, rối loạn cảm xúc lưỡng cực. Họ cũng cảm thấy trầm cảm, rối loạn giấc ngủ hoặc đấu tranh với bản thân hoặc xấu hổ về bản thân mình.
Nguyên nhân gây ra chứng cuồng ăn
Các chuyên gia không biết nguyên nhân chính xác gây ra chứng cuồng ăn. Bệnh diễn ra bởi sự phối hợp của nhiều nguyên nhân như gen, rối loạn tâm lý, hoặc có tiền sử gia đình. Ăn kiêng không khoa học có thể dẫn đến chứng cuồng ăn hoặc một số người cực kỳ nhạy cảm với nhứng tín hiệu của đồ ăn như nhìn hình ảnh, nhắc đến thức ăn, mùi thức ăn…. Rối loạn này cũng là kết quả của các stress trong cuộc sống hằng ngày hoặc tổn thương tâm lý.
Có thể điều trị khỏi
Nếu bạn nghĩ mình mắ chứng cuồng ăn thì đừng quá lo lắng vì bệnh này có thể chữa khỏi. Bước đầu tiên là bạn phải được chẩn đoán là thực sự mắc chứng cuồng ăn sau đó bác sỹ sẽ tiến hành một cuộc kiểm tra toàn diện như thói quen ăn uống của bạn, tâm lý, cảm xúc của bạn với thực phẩm, bạn cảm thấy thân hình bạn thế nào…
Điều trị toàn diện cho những người mắc chứng cuồng ăn
Nhận thức trị liệu là một trong số những phương pháp quan trọng cho người mắc chứng cuồng ăn nhằm mục đích thay đổi những cảm xúc tiêu cực gây ra việc ăn uống không kiểm soát. Điều trị cá nhân cũng là một phương pháp giúp cho người mắc chứng này, qua đó các chuyên gia dinh dưỡng sẽ tìm ra cách giúp bạn lựa chọn những thực phẩm lành mạnh và theo dõi sự phục hồi thói quen ăn uống của bạn.
Thuốc điều trị chứng cuồng ăn
Một số thuốc tâm thần như thuốc chống trầm cảm, thuốc chống động kinh có thể kiểm soát sự thèm ăn. Vyvanse (lisdexamfetamine) - một loại thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý cũng dùng để diều trị chứng cuồng ăn.
Giảm cân và chứng cuồng ăn
Chứng cuồng ăn có thể dẫn tới việc tăng cân và gây khó khăn cho việc giảm cân và việc duy trì cân nặng lý tưởng. Giảm cân cho người mắc chứng cuồng ăn được coi như một phần trong phương pháp điều trị. Các giảm cân truyền thống có thể có tác dụng nhưng với một số người thì thật khó khi phải vật lôn với chế độ giảm cân nghiêm ngặt.
Phòng bệnh
Nếu bạn là người có nguy cơ cao mắc chứng cuồng ăn thì bạn phải hành động ngay. Bạn thường xuyên để ý đến cảm xúc của bạn về đồ ăn hoặc nếu có người mắc các rối loạn ăn uống trong gia đình bạn thì bạn nên xin lời khuyên từ các bác sỹ hoặc trị liệu tâm lý.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh