Xem lại: Những điều cần biết về chứng sa sút trí tuệ Lewy
Người chăm sóc đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của người bệnh sa sút trí tuệ thể Lewy. Để giảm bớt các triệu chứng và cải thiện chất lượng của sống của người bệnh cần:
- Sắp xếp thời gian biểu và tạo thói quen: Tạo lập các thói quen hằng ngày hay những hoạt động thường nhật, như giờ ăn, tập thể dục và đi ngủ, có thể giảm bớt lo âu và lú lẫn.
- Đơn giản hóa công việc: Chia công việc thành nhiều bước nhỏ và sử dụng các công cụ và thiết bị hỗ trợ, như bộ dao nĩa đặc biệt, có thể giúp cuộc sống của người mắc sa sút trí tuệ thể Lewy trở nên dễ dàng hơn.
- Thay đổi môi trường: Giảm các tác nhân gây căng thẳng từ môi trường, như bày bừa lộn xộn, đèn sáng và tiếng ồn lớn.
- Tạo sự hứng thú: Sự buồn chán có thể làm cho các triệu chứng về nhận thức và tâm trạng tệ hơn. Những nguồn kích thích phù hợp cho người bị sa sút trí tuệ thể Lewy gồm sách nói, câu đố và trò chơi, âm nhạc.
- Khuyến khích các hoạt động xã hội và thể chất: Gặp gỡ bạn bè và gia đình, tập thể dục, và hòa mình vào thiên nhiên, đều có thể cải thiện cuộc sống của những người bị sa sút trí tuệ thể Lewy.
- Thực hiện chế độ ăn uống cân bằng với các loại thực phẩm thích hợp: Điều chỉnh thực phẩm tùy theo nhu cầu mỗi cá nhân. Một số người cần thức ăn rất mềm, đặc biệt nếu bị khó nuốt. Những người có vấn đề về giấc ngủ cần hạn chế lượng caffeine và đường.
Điều quan trọng là người chăm sóc phải điều chỉnh các hoạt động và hành động cho phù hợp với nhu cầu của người bị sa sút trí tuệ thể Lewy, là những người thay đổi theo thời gian, từ ngày này sang ngày khác.
Mẹo giao tiếp
Khi nói chuyện với một người bị sa sút trí tuệ thể Lewy, điều quan trọng là phải điều chỉnh lời nói. Các mẹo sau có thể giúp ích:
- Nói rõ ràng và với âm lượng thích hợp;
- Dùng những từ đơn giản và câu ngắn;
- Nói chuyện với giọng nhẹ nhàng và khiến người nghe an tâm;
- Chỉ trình bày một ý mỗi lần nói;
- Chỉ vào vật hoặc dùng thẻ hình ảnh để truyền tải thông điệp;
- Tránh đánh đố người bệnh, điều này có thể khiến người bệnh buồn hơn;
- Duy trì giao tiếp bằng mắt;
- Chờ hồi đáp, có thể cần chút thời gian;
- Hãy cho người bệnh biết bạn đang lắng nghe và hiểu họ;
- Tìm hiểu các mối quan tâm hay nỗi sợ của người bệnh.
Hãy nói chuyện với người bệnh cả ngày và cho họ biết những gì đang xảy, đặc biệt ở các thời điểm chuyển tiếp, chẳng hạn như trước giờ ăn hay giờ đi ngủ hoặc trước khi đi ra ngoài.
Kiểu giao tiếp này giúp giảm cảm giác bấp bênh và lú lẫn của người bệnh, từ đó có thể giảm lo lắng và đau buồn.
Hỗ trợ cho người chăm sóc và gia đình
Việc chăm sóc một ai đó là một thách thức khó khăn, vì vậy người chăm sóc không còn nhiệt huyết nữa là điều có căn cứ. Do đó, người chăm sóc cần phải quan tâm tới bản thân bằng cách:
- Yêu cầu giúp đỡ khi cần thiết;
- Dành thời gian cho các sở thích và hoạt động yêu thích;
- Tập thể dục thường xuyên;
- Có chế độ ăn uống cân bằng;
- Cố gắng nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc;
- Cố gắng kiểm soát căng thẳng bằng thiền, yoga và các phương pháp khác;
- Tham gia nhóm hỗ trợ cho những người chăm sóc;
- Xem xét việc sử dụng các dịch vụ y tế tại nhà;
- Gặp bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần nếu cảm thấy căng thẳng, lo lắng hoặc thấy không khỏe ở bất kỳ đâu trên cơ thể.
Các biến chứng và tiên lượng
Sa sút trí tuệ thể Lewy là một bệnh diễn tiến, với các triệu chứng trở nên xấu đi theo thời gian. Các biến chứng có thể xuất hiện như:
- Thay đổi tâm trạng, như đau buồn, lo âu, và cáu gắt;
- Mất khả năng vận động;
- Tăng nguy cơ té ngã và chấn thương;
- Bệnh mất trí nhớ trở nên xấu đi.
Trung bình, tuổi thọ sau khi được chẩn đoán là 5-8 năm, có thể thay đổi từ 2 đến 20 năm.
Tóm tắt
Sa sút trí tuệ thể Lewy là tình trạng bệnh diễn tiến ảnh hưởng đến nhận thức, vận động, hành vi và tâm trạng của một người. Đây là một thách thức cho những người bị sa sút trí tuệ thể Lewy, cũng như gia đình và người chăm sóc họ.
Tuy nhiên, điều trị có thể giúp kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Người bị sa sút trí tuệ thể Lewy vẫn có thể tận hưởng thời gian bên gia đình và bạn bè và các bài tập và hoạt động trong suốt thời gian bị bệnh.
Những người đang chiến đầu với sa sút trí tuệ thể Lewy có thể nhận được sự giúp đỡ từ bác sĩ, chuyên gia sức khỏe tâm thần, bạn bè và gia đình. Các tổ chức và hội nhóm cũng hỗ trợ cho cả người bệnh và những người thân yêu của họ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
