Theo con số thống kê tại các bệnh viện lớn thì số lượng bệnh nhân đột quỵ đã tăng gần gấp 4 lần so với 10 năm trước đây; với khoảng 200.000 ca đột quỵ mới được ghi nhận mỗi năm.
Trong số đó, có đến 75% trường hợp có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến tình trạng thừa cholesterol. Nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy: Kiểm soát tốt tình trạng thừa cholesterol có thể giảm 27% nguy cơ bị đột quỵ.
Chính vì vậy, để chủ động giảm thiểu tình trạng thừa cholesterol trong cơ thể, phòng ngừa đột quỵ, mỗi người cần lưu ý những vấn đề sau:
Thực tế, cholesterol khi ở ngưỡng bình thường rất có ích cho sự hoạt động của màng tế bào sợi thần kinh. Tuy nhiên, khi hàm lượng cholesterol trong cơ thể tăng cao và tích tụ có thể dẫn đến tình trạng “xơ vữa động mạch”, gây ra nhiều bệnh lý đi kèm như: tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, tắc động mạch ngoại biên, tổn thương thận…trong đó nặng nhất là dẫn đến bị đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não. Theo thống kê, đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam.
Tình trạng thừa cholesterol diễn ra khá âm thầm, gần như không có triệu chứng rõ ràng. Nhiều người chỉ phát hiện khi thực hiện các xét nghiệm, hay đã gặp các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ.
Cholesterol vốn là thành phần thiết yếu trong cơ thể, nhưng tình trạng thừa cholesterol sẽ gây ra hiện tượng tích tụ, tạo ra các mảng xơ vữa khiến mạch máu hẹp lại và cuối cùng dẫn đến tắc nghẽn, từ đó gây thiếu máu não dẫn đến đột quỵ.
Hầu hết mọi người thường nghĩ rằng chất béo không tốt cho sức khỏe, khi gặp tình trạng thừa cholesterol thì loại bỏ hoàn toàn chất béo ra khỏi khẩu phần ăn. Nhưng thực tế thì đây là một nhóm chất thiết yếu mà cơ thể cần dung nạp mỗi ngày với hàm lượng hợp lý để hấp thụ một số vitamin, giúp thúc đẩy các chức năng trong cơ thể. Vì vậy, chúng ta không nên kiêng sử dụng chất béo mà cần có kiến thức để phân biệt, lựa chọn sử dụng các chất béo có lợi thay vì chất béo có hại.
Cụ thể, nên hạn chế sử dụng nguồn chất béo từ nội tạng động vật, óc, lòng, mỡ động vật, thức ăn nhanh, đồ đóng hộp, thịt đỏ vì nhóm chất béo này chứa nhiều cholesterol. Nếu ăn thịt nên sử dụng phần nạc và bỏ phần da, mỡ. Ngoài ra, để ngăn ngừa tình trạng thừa cholesterol, cần tăng thêm nguồn protein từ các loại cá, hải sản, đậu đỗ; tăng cường bổ sung rau xanh, các thực phẩm chứa chất xơ, các loại quả chín không quá ngọt…
Sử dụng các chất béo có lợi, loại bỏ chất béo có hại là cách thức phòng ngừa tình trạng thừa cholesterol hiệu quả.
Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra rằng việc kiểm soát chế độ ăn uống hàng ngày và tăng cường sử dụng các dưỡng chất Gamma - Oryzanol (có trong dầu gạo lứt) và Phytosterol (có trong một số loại dầu thực vật như dầu đậu nành) có khả năng cải thiện được tình trạng thừa cholesterol, phòng ngừa đột quỵ.
Dưỡng chất Phytosterol có tác dụng giúp cơ thể giảm hấp thụ cholesterol. Trong khi đó, Gamma - Oryzanol có tác dụng ức chế enzyme, thúc đẩy sản xuất cholesterol và tăng đào thải cholesterol thừa ra khỏi cơ thể.
Một trong những cách bổ sung Gamma - Oryzanol và Phytosterol tiện lợi là thông qua việc sử dụng dầu thực vật có chứa dưỡng chất này trong việc nấu nướng hàng ngày. Tronng đó, dầu ăn Neptune Light đã được Viện Y học ứng dụng Việt Nam nghiên cứu và chứng nhận có công dụng giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm do có chứa công thức Healthy GP, bao gồm cả 2 dưỡng chất Gamma-Oryzanol và Phytosterol.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần tăng cường bổ sung nguồn chất béo có lợi như acid béo omega 3, thường được tìm thấy nhiều trong các loại cá biển sâu như cá hồi, cá trích, và trong những loại dầu thực vật như dầu gạo lứt, dầu đậu nành, dầu hướng dương,…Neptune Light - Sản phẩm được Viện Y học ứng dụng Việt Nam nghiên cứu và chứng nhận công dụng hỗ trợ giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm.
Trước tình hình dịch bệnh như hiện nay, mỗi người càng phải chủ động chăm sóc nhiều hơn cho sức khỏe, nâng cao ý thức phòng bệnh.
Có hai nhóm nguyên nhân chính dẫn đến thừa cholesterol bao gồm: yếu tố không thay đổi được là di truyền, tuổi tác, giới tính, bệnh lý nền, và yếu tố thay đổi được xuất phát từ thói quen hàng ngày như chế độ dinh dưỡng không lành mạnh, lối sống thiếu vận động, hút thuốc lá, dùng chất kích thích (rượu, bia…).
Để xây dựng một chế độ ăn uống tốt cho sức khỏe, mỗi bữa ăn hằng ngày cần tăng thêm lượng rau củ quả và các chất dinh dưỡng cần thiết. Bên cạnh chế độ ăn uống lành mạnh, cũng cần phải tập thể dục thường xuyên ít nhất 30 phút mỗi ngày và kiểm tra sức khoẻ định kỳ để phòng ngừa bệnh đột quỵ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh