Đột quỵ là tình trạng suy giảm dòng máu đến não do cục máu đông hoặc do xuất huyết. Đột quỵ là một tình trạng cấp cứu. Các bác sỹ vần thường khuyên rằng, với bệnh đột quỵ, việc nhận được điều trị càng sớm sẽ càng tốt. Điều trị muộn sẽ khiến các mô não bị tổn thương vĩnh viễn. Khoảng 80% số trường hợp đột quỵ là do cục máu đông và 20% còn lại là do xuất huyết não.
Những biện pháp điều trị đột quỵ cần được áp dụng trong vòng 3-4 tiếng đầu tiên sau khi các triệu chứng xuất hiện, ví dụ như việc dùng thuốc làm tan cục máu đông. Do vậy, nếu thấy cần phải đến bệnh viện thì hãy đi cấp cứu ngay.
Nếu bạn nhận thấy bản thân hoặc người thân có những triệu chứng sau, hãy gọi cấp cứu ngay.
Đột quỵ có thể gây ra tình trạng nhìn đôi, nhìn mờ hoặc mất thị lực ở một bên mắt. Tuy nhiên, triệu chứng về thị lực không phải là triệu chứng đặc trưng của đột quỵ như yếu mặt, yếu tay hay khó nói. Khảo sát 1.300 người Mỹ bị đột quỵ, chỉ có 44% số người biết rằng mất thị lực là một triệu chứng của đột quỵ.
Đột quỵ có thể ảnh hưởng đến khả năng nói hoặc hiểu lời nói của người khác. Nếu bạn nói lắp bắp, dùng sai từ hoặc không thể nói được thì 72% rằng bạn đã bị đột quỵ.
Khi bạn bị đột quỵ, thì việc một hoặc cả hai bên tay/chân cuả bạn đột nhiên bị yếu, tê bì hoặc liệt là triệu chứng thường gặp. Thông thường, bên bị liệt sẽ là bên ngược với bên não bị tổn thương. Hãy giơ hai tay với lòng bàn tay ngửa lên trong vòng 10 giây. Nếu một tay của bạn thõng xuống, thì điều đó có nghĩa là cơ ở bên tay đó bị yếu và là dấu hiệu của cơn đột quỵ. Một cách thử khác, đó là khi mở mắt, hãy nhấc từng chân lên một.
Nếu bạn bị chóng mặt, buồn nôn hoặc gặp khó khăn khi đi lại, nhiều người có thể sẽ nghĩ rằng bạn đang bị ngộ độc thứ gì đó, nhưng trên thực tế là bạn đang có cơn đột quỵ. Người bệnh thường nhầm lẫn các triệu chứng đột quỵ với triệu chứng của các bệnh khác. Đôi khi, một cơn chóng mặt bất ngờ có thể là do bạn bị nhiễm virus nhưng đó cũng có thể là dấu hiệu của cơn đột quỵ.
Đau không phải là triệu chứng điển hình của đột quỵ. Nhưng nếu bạn có cơn đau bất ngờ ở cánh tay, chân, một bên mặt hoặc ngực, thì đừng bỏ qua triệu chứng này. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, số phụ nữ sẽ gặp phải các triệu chứng đột quỵ không điển hình nhiều hơn khoảng 62% so với số nam giới mắc phải các triệu chứng này, và đau là một trong số những triệu chứng không điển hình phổ biến nhất.
Cơn đau đầu bất ngờ, dữ dội, và có thể là cơn đau đầu nhất mà bạn từng trải qua là một triệu chứng điển hình của đột quỵ. Một nghiên cứu bao gồm 588 bệnh nhân chỉ ra rằng những người bị đau đầu do đột quỵ thường trẻ hơn và thường có tiền sử đau nửa đầu. Phụ nữ thường sẽ có xu hướng bị đau đầu nhiều hơn nam giới. Theo các chuyên gia, những người trẻ tuổi xuất hiện triệu chứng đột quỵ là đau đầu thường dễ bị chẩn đoán nhầm.
Nếu bạn có các triệu chứng giống đột quỵ, bạn nên yêu cầu bác sỹ chuyên khoa thần kinh tư vấn hoặc yêu cầu chụp cộng hưởng từ não tại phòng cấp cứu.
Bất ngờ, một bên mặt của bạn bị yếu hơn và xệ xuống thì đó có thể là dấu hiệu của cơn đột quỵ. Các nhân viên trực tại phòng cấp cứu sẽ yêu cầu bạn cười hoặc nhe răng. Nếu một bên mặt của bạn xệ xuống hoặc không chuyển động được điều đó có nghĩa là bạn đang có cơn đột quỵ.
Một nghiên cứu gần đây về sự khác biệt giới trong cơn thiếu máu cục bộ não đã chỉ ra rằng phụ nữ bị đột quỵ thường dễ bị suy nhược, mệt mỏi, mất phương hướng và thay đổi tâm lý nhiều hơn nam giới. Một nghiên cứu khác chỉ ra rằng 23.2% số phụ nữ báo cáo lại có tình trạng thay đổi trạng thái tâm lý khi bị đột quỵ, so sánh với chỉ 15.2% so với nam giới.
Thông thường, nấc là một triệu chứng rất bình thường. Nhưng khi cơn đột quỵ ảnh hưởng đến trung tâm điều hòa việc thở của não, thì nó có thể gây ra những đợt nấc bất ngờ, kéo dài, đặc biệt là ở phụ nữ.
Bạn không thể hít thở được hay cảm thấy như tim bạn đang đập liên hồi? Một nghiên cứu về sự khác biệt trong triệu chứng đột quỵ giữa 2 giới cho thấy phụ nữ thường dễ gặp phải những triệu chứng kiểu này hơn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh