Các động mạch mang máu giàu oxy lên não. Các động mạch lớn đi vào não và phân nhánh ra thành các động mạch nhỏ và mao mạch để cung cấp máu giàu oxy tới các vùng của não.
Nếu một động mạch lớn bị tắc nghẽn, mọi nhánh lớn, nhỏ bắt nguồn từ động mạch lớn đó sẽ không thể cung cấp máu tới các vùng não bộ, dẫn đến tình trạng đột quỵ mạch lớn, gây tổn thương đến một vùng não lớn. Nếu một nhánh nhỏ của động mạch bị tắc nghẽn, thì một cơn đột quỵ nhỏ xảy ra, làm tổn thương tại một vùng nhỏ trong não do động mạch nhỏ tưới máu.
Cơn đột quỵ mạch nhỏ là sự gián đoạn trong lưu lượng máu tại một động mạch nhỏ trong não. Các mạch máu phân nhánh thành các mao mạch nhỏ hơn cung cấp máu giàu oxy đến một vùng rất nhỏ của não. Một cơn đột quỵ mạch nhỏ làm tổn thương đến phần não được cung cấp bởi các mạch máu nhỏ, thường được gọi là vùng phân bố của mạch máu nhỏ.
Có một số nguyên nhân gây đột quỵ mạch nhỏ. Một động mạch nhỏ có thể trở nên không đều ở bên trong, do đó dễ bị bắt dính cholesterol hơn và hình thành huyết khối khi máu chảy qua.
Khi cục máu đông hình thành trong mạch máu, cản trở lưu thông máu, cục máu đông đó được gọi là huyết khối.
Nhưng nếu cục máu đông hình thành ở bất cứ nơi nào khác trong cơ thể, thường là ở động mạch cảnh hoặc tim, nó có thể bong ra và đi đến các mạch máu khác, cuối cùng dừng ở động mạch nhỏ trong não để gây đột qụy.
Cục máu đông di chuyển này được gọi là thuyên tắc mạch.
Các mạch máu bị tổn thương trong não sẽ dễ hình thành tình trạng thuyên tắc mạch hơn và sẽ dễ bắt dính các cục huyết khối hơn. Khi nhiều mạch máu bị tổn thương, tình trạng này được gọi là bệnh mạch máu. Khi một số mạch máu trong não bị tổn thương, tình trạng này được gọi là bệnh mạch não.
Các mạch máu nhỏ bị rạn nứt ở bên trong do phơi nhiễm lâu dài với các vấn đề làm tổn hại lớp niêm mạc bên trong. Các vấn đề này bao gồm bệnh tim, tiểu đường, cao huyết áp, cholesterol trong máu và triglyceride, căng thẳng và chất độc (thường là do thuốc lá) trong cơ thể.
May mắn thay, bệnh mạch não và các yếu tố nguy cơ đột quỵ khác có thể hồi phục được.
Một cơn đột quỵ mạch nhỏ có thể nhẹ, nhưng nó cũng khá nghiêm trọng. Một cơn đột quỵ mạch nhỏ có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào trong não.
Động mạch não nhỏ: Các cơn đột quỵ mạch nhỏ ảnh hưởng đến thân não có thể nghiêm trọng vì thân não là một không gian tương đối nhỏ nhưng lại kiểm soát các chức năng quan trọng của cơ thể. Đột quỵ tại thân não bao gồm đột quỵ não giữa, cầu não và thân não gặp trong hội chứng Wallenberg.
Các cơn đột quỵ ở mạch máu nhỏ vùng vỏ: Một cơn đột quỵ mạch máu nhỏ vùng vỏ não ảnh hưởng đến vùng bên ngoài của não, một nơi thường xuyên nhận máu từ nhiều mạch máu. Do có thể có rất nhiều mạch máu nhỏ cùng cung cấp máu tới một vùng não, nên có thể, một vài cơn đột quỵ mạch nhỏ sẽ không để lại hậu quả hoặc hậu quả rất nhỏ. Một số thậm chí có thể hoàn toàn không được chú ý.
Một cơn đột quỵ không đáng kể được gọi là đột quỵ im lặng. Vấn đề với nhiều đột qụy im lặng là các mạch máu nhỏ dự phòng, cung cấp máu cũng có thể bị gián đoạn, gây ra các triệu chứng đột ngột từ một cơn đột quỵ mạch máu nhỏ. Điều này có thể dẫn đến một vấn đề gọi là chứng mất trí , đó là một loại chứng mất trí khác với bệnh Alzheimer. Chứng mất trí mạch là kết quả của nhiều đợt đột quỵ mạch nhỏ theo thời gian.
Đột quỵ ở mạch máu nhỏ vùng dưới vỏ: Một đột qụy mạch nhỏ vùng dưới vỏ, ảnh hưởng đến vùng sâu hơn của não, có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như mất cảm giác hoặc suy nhược, nhưng thường không đe dọa tính mạng..
Trừ khi cơn đột quỵ mạch nhỏ của bạn là đột quỵ thân não, đó là dấu hiệu cảnh báo tình trạng đe dọa tính mạng. Hầu hết mọi người đều có thể hồi phục hoàn toàn sau vài tháng. Tuy nhiên, đột quỵ mạch nhỏ là dấu hiệu cho thấy cần thay đổi lối sống để kiểm soát các yếu tố nguy cơ đột quỵ. Đột quỵ có thể gây tử vong hoặc tàn tật. Ngăn ngừa đột quỵ khác có thể kéo dài thêm 12 năm rưỡi cuộc đời bạn! Một cơn đột quỵ mạch nhỏ có nghĩa là đã đến lúc phải tiến hành các biện pháp dự phòng đột quỵ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh