Bạn biết gì về suy thận mạn tính?
Vậy thận là gì?
Thận của bạn nằm dưới xương sườn, ở hai bên cột sống. Mỗi thận có kích thước bằng khoảng một bàn tay và có hình hạt đậu. Phần lớn mọi người có hai quả thận, nhưng chúng làm việc rất hiệu quả chính vì thế một người có thể sống vui vẻ và khỏe mạnh với chỉ một quả thận. Điều đó thật tuyệt đúng không?
Hãy kiểm tra công việc của thận: mỗi ngày thận của bạn hoạt động như một máy lọc công suất lớn để lọc khoảng 189 lít máu trong cơ thể. Lượng dịch này đủ để đổ đầy 100 bình soda có dung tích 2 lít.
Làm sao chất cặn xuất hiện trong máu? Máu vận chuyển chất dinh dưỡng đi khắp cơ thể. Các phản ứng hóa học xảy ra trong tế bào của cơ thể và phân cắt chất dinh dưỡng. Một số chất cặn là kết quả của những phản ứng này. Một số chất cơ thể bạn không cần bởi vì đã có đủ. Chất cặn phải được vận chuyển đi và đây là lúc thận làm việc Thận đem những chất này cùng với nước để tạo thành nước tiểu trong bàng quang, chính vì thế bạn có thể thải chất cặn ra khỏi cơ thể khi bạn đi vệ sinh.
Bên cạnh việc loại bỏ chất cặn bã của cơ thể, thận còn giúp cân bằng lượng muối, nước, và chất khoáng để những cơ quan khác và xương có thể làm việc tốt nhất. Chúng còn giúp sản xuất hồng cầu và sản xuất vitamin D cần thiết để cho xương khỏe mạnh. Ngoài ra, thận giữ cho huyết áp của bạn luôn ở mức bình thường.
Các bệnh về thận
Giống như những máy móc phức tạp, không phải tất cả thận đều hoạt động một cách hoàn hảo. Khi thận có vấn đề trong một thời gian dài, bác sĩ có thể gọi đó là bệnh thận mạn tính. Những vấn đề về thận ở trẻ em có thể là do bẩm sinh hoặc mắc phải. Sự sai lệch do bẩm sinh xuất hiện khi trẻ mới sinh ra. Những bệnh thận mắc phải tiến triển trong một thời gian dài, thường gây ra tổn thương thận, viêm thận hoặc những bệnh khác. Một số bệnh về thận là do di truyền liên quan đến gen.
Làm sao để chẩn đoán bệnh thận?
Những vấn đề về thận thường không được để ý đến ở giai đoạn đầu. Khi bệnh tiến triển, một số người có thể đi tiểu nhiều hoặc ít, có máu trong nước tiểu, cảm thấy mệt, buồn nôn, ngứa, hoặc mệt mỏi. Người bệnh cũng có thể xuất hiện phù ở mắt, mắt cá chân hoặc ngón chân bởi vì cơ thể gặp khó khăn khi loại bỏ lượng dịch dư thừa. Khi gặp những vấn đề trên bạn nên đến gặp bác sĩ.
Khi đến khám, bác sĩ sẽ kiểm tra và hỏi một vài câu hỏi về những vấn đề về sức khỏe của bạn trước đây và hiện tại. Bác sĩ cũng có thể sử dụng các xét nghiệm đặc biệt để phát hiện bất thường của thận. Bạn cũng sẽ được đo huyết áp, nếu huyết áp tăng cao, có thể chỉ ra thận đang gặp vấn đề. Bởi vì thận sản xuất ra nước tiểu, bác sĩ có thể kiểm tra xem có máu hoặc protein trong nước tiểu hay không. Bác sĩ cũng làm thêm xét nghiệm máu để kiểm tra lượng creatinin, một sản phẩm đươc cơ giải phóng vào máu, và lượng ure nitrogen (BUN) thu được khi phân giải protein trong thức ăn. Nồng độ creatinin và BUN có thể tăng cao nếu thận không làm việc hiệu quả. Để kiểm tra bác sĩ chỉ định chụp X- quang thận hoặc siêu âm, chụp CT, hoặc chụp MRI. Để chỉ rõ vấn đề của thận, bác sĩ có thể làm sinh thiết. Trong xét nghiệm này, bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô thận bằng một kim và nhìn dưới kính hiển vi. Trong quá trình sinh thiết, bác sĩ và y tá sẽ dùng thuốc gây mê để bệnh nhân thấy thoải mái.
Làm sao để điều trị các vấn đề về thận?
Phương pháp điều tri bệnh thận mạn tính phụ thuộc vào nguyên nhân và chức năng của thận. Điều trị bao gồm việc thay đổi chế độ ăn uống, bổ sung vitamin, chất khoáng, và tẩm bổ để hổi phục và tránh các bệnh về xương. Đôi khi thận không khỏe dẫn đến các vấn đề trong việc sản xuất hormon giúp tăng sinh tế bào hồng cầu - tế bào mang oxy đi nuôi cơ thể. Khi bạn không có đủ số lượng hồng cầu được gọi là thiếu máu, điều này có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi. Nếu gặp phải vấn đề này, bác sĩ có thể chỉ định truyền máu và thuốc để giúp cơ thể sinh hồng cầu.
Trẻ em có những vấn đề về thận thường huyết áp tăng cao, điều này rất nguy hiểm nếu như không được kiểm soát. Trong những trường hợp trên, trẻ cần uống thuốc điều hòa huyết áp. Với những trường hợp thận cần bổ sung chức năng, bác sĩ có thể chỉ định lọc thận giúp lọc sạch máu một cách nhân tạo. Việc cấy ghép thận là một cách điều trị khác. Trong phẫu thuật, bác sĩ sẽ thay thế quả thận không còn hoạt động tốt của bạn bằng thận của người hiến.
Cuộc sống của trẻ như thế nào nếu gặp các vấn đề về thận?
Những đứa trẻ gặp vấn đề về thận cũng giống như những đứa trẻ khác, nhưng chúng cần được chăm sóc đặc biệt hoặc đến bệnh viện để chữa trị, chẳng hạn như lọc thận. Trẻ cũng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc tham gia các hoạt động thể thao, nhưng thường trẻ có thể vui chơi. Một số trẻ cần tránh những môn thể thao tương tác như bóng đá.
Trẻ có bệnh thận cũng cần nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng về vấn đề ăn uống. Một số trẻ không phải tuân theo chế độ ăn uống đặc biệt, nhưng một số khác cần tránh ăn những thức ăn mặn và hạn chế uống nước. Kali và protein cũng là một vấn đề đáng ngại với những trẻ có rối loạn về thận.
Thật không vui khi bị ốm dù lí do là gì. Nhưng tin vui cho trẻ có bệnh thận là chúng có thể từng bước trở nên khỏe mạnh hơn với sự giúp đỡ của gia đình và bác sĩ.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
