Microalbumin niệu là gì?

Xét nghiệm microalbumin niệu nhằm đo lượng protein gọi là albumin có trong nước tiểu của bạn và là cách để biết thận của bạn có hoạt động tốt hay không. Nó còn được gọi là xét nghiệm tỷ lệ albumin trên creatinine (ACR) hoặc xét nghiệm albumin trong nước tiểu.

Nếu bác sĩ tin rằng bạn có thể có nguy cơ bị tổn thương thận hoặc mắc bệnh thận, thì có khả năng là bạn sẽ được chỉ định xét nghiệm microalbumin niệu. Xét nghiệm microalbumin niệu là xét nghiệm nước tiểu để đo lượng albumin trong nước tiểu của bạn.

Albumin là một loại protein mà cơ thể bạn sử dụng để phát triển tế bào và giúp sửa chữa các mô. Nó thường có trong máu. Mức albumin cao trong nước tiểu có thể là dấu hiệu của tổn thương thận.

Thận của bạn chịu trách nhiệm loại bỏ các chất thải ra khỏi máu và điều chỉnh lượng nước trong cơ thể. Thận khỏe mạnh đảm bảo rằng chất thải được lọc ra khỏi cơ thể và giữ các chất dinh dưỡng cũng như protein cần thiết cho sức khỏe của bạn, chẳng hạn như albumin, ở lại trong cơ thể bạn.

Điều quan trọng là đảm bảo thận của bạn hoạt động bình thường để albumin vẫn còn trong máu. Nếu thận của bạn bị tổn thương, chúng có thể không giữ được albumin trong máu và nó sẽ bắt đầu tràn vào nước tiểu của bạn. Khi điều này xảy ra, bạn có thể gặp phải tình trạng gọi là albumin niệu. Albumin niệu hiểu đơn giản là nước tiểu của bạn có chứa albumin.

Mục đích của xét nghiệm là gì?

Bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm microalbumin niệu nếu bạn có nguy cơ bị tổn thương thận hoặc nghi ngờ thận của bạn đang bị tổn thương. Bạn phải được bác sĩ khám và chẩn đoán cho bạn càng sớm càng tốt nếu thận của bạn bị tổn thương. Điều trị có thể trì hoãn hoặc ngăn ngừa bệnh thận. Hai nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh thận ở Hoa Kỳ là bệnh tiểu đường và tăng huyết áp. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm microalbumin niệu nếu bạn mắc một trong những bệnh lý này.

Mục đích của xét nghiệm microalbumin niệu là đo lượng albumin trong nước tiểu. Xét nghiệm này thường được sử dụng kết hợp với xét nghiệm creatinine để cung cấp tỷ lệ albumin trên creatinine. Creatinine là một chất thải trong máu mà thận cần loại bỏ. Khi tổn thương thận xảy ra, nồng độ creatinine trong nước tiểu giảm trong khi nồng độ albumin có thể tăng.

Tần suất bạn cần xét nghiệm microalbumin niệu tùy thuộc vào việc bạn có bất kỳ bệnh lý tiềm ẩn nào hay bạn có các triệu chứng tổn thương thận hay không. Giai đoạn đầu của tổn thương thận thường không có dấu hiệu hoặc triệu chứng. Tuy nhiên, nếu tổn thương thận lan rộng, nước tiểu của bạn có thể xuất hiện bọt. Bạn cũng có thể bị sưng hoặc phù nề ở:

• Bàn tay
• Bàn chân
• Bụng
• Khuôn mặt

Bệnh tiểu đường

Những người mắc bệnh tiểu đường được khuyên nên xét nghiệm microalbumin niệu hàng năm. Điều này là do bệnh tiểu đường có thể gây tổn thương thận. Bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm microalbumin niệu để phát hiện tổn thương này.

Nếu bạn có kết quả xét nghiệm dương tính và bạn mắc bệnh tiểu đường, bác sĩ sẽ xác nhận kết quả thông qua xét nghiệm bổ sung trong khoảng thời gian từ ba đến sáu tháng. Nếu bác sĩ xác nhận bạn bị tổn thương thận, bác sĩ sẽ có thể điều trị tổn thương thận và giúp cải thiện và duy trì chức năng thận của bạn.

Tăng huyết áp

Nếu bạn bị tăng huyết áp, bác sĩ cũng có thể sàng lọc tổn thương thận bằng xét nghiệm microalbumin niệu. Tăng huyết áp có thể gây tổn thương mạch máu thận, dẫn đến giải phóng albumin vào nước tiểu. Việc kiểm tra albumin nên được thực hiện đều đặn. Bác sĩ sẽ xác định khi nào bạn cần xét nghiệm này.

Chuẩn bị cho xét nghiệm

Xét nghiệm microalbumin niệu là một xét nghiệm nước tiểu đơn giản. Bạn có thể ăn uống bình thường trước khi xét nghiệm. Không cần chuẩn bị đặc biệt cho xét nghiệm này.

Xét nghiệm được thực hiện như thế nào?

Một số loại xét nghiệm nước tiểu microalbumin niệu có sẵn:

• Xét nghiệm nước tiểu ngẫu nhiên

Bạn có thể làm xét nghiệm nước tiểu ngẫu nhiên bất cứ lúc nào. Các bác sĩ thường kết hợp nó với xét nghiệm creatinine để cải thiện độ chính xác của kết quả. Bạn có thể thực hiện xét nghiệm này ở bất kỳ cơ sở y tế nào. Bạn sẽ lấy mẫu vào cốc vô trùng và mẫu sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích.

• Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ

Đối với xét nghiệm này, bạn sẽ cần thu thập tất cả nước tiểu của mình trong khoảng thời gian 24 giờ. Bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn một hộp đựng nước tiểu mà bạn phải giữ trong tủ lạnh. Sau khi thu thập nước tiểu trong 24 giờ, bạn sẽ cần gửi lại mẫu cho cơ sở y tế để phân tích trong phòng thí nghiệm.

• Xét nghiệm nước tiểu theo thời gian

Bác sĩ có thể yêu cầu bạn cung cấp mẫu nước tiểu vào buổi sáng hoặc sau khoảng thời gian bốn giờ không đi tiểu.

Sau khi phòng thí nghiệm đưa ra kết quả, bác sĩ sẽ có thể cung cấp cho bạn thêm thông tin về kết quả xét nghiệm và ý nghĩa của chúng.

Hiểu kết quả của bạn

Albumin niệu là sự hiện diện của albumin trong nước tiểu. Microalbumin niệu là sự hiện diện của hàm lượng protein hơi cao trong nước tiểu và macroalbumin niệu là sự hiện diện của hàm lượng albumin rất cao trong nước tiểu mỗi ngày. Kết quả xét nghiệm albumin niệu được đo bằng miligam (mg) protein rò rỉ trong nước tiểu của bạn trong 24 giờ. Kết quả thường chỉ ra như sau:

• Ít hơn 30 mg protein là bình thường.
• 30 đến 300 mg protein được gọi là microalbumin niệu và nó có thể chỉ ra bệnh thận giai đoạn đầu.
• Hơn 300 mg protein được gọi là macroalbumin niệu và nó cho thấy bệnh thận đã tiến triển nặng hơn.

Một số yếu tố tạm thời có thể gây ra kết quả microalbumin niệu cao hơn bình thường, chẳng hạn như:

• Có máu trong nước tiểu hoặc tiểu ra máu
• Sốt
• Tập thể dục mạnh mẽ trong thời gian gần đây
• Mất nước
• Nhiễm trùng đường tiết niệu

Một số loại thuốc cũng có thể ảnh hưởng đến nồng độ albumin trong nước tiểu của bạn. Bao gồm:

• Acetazolamid
• Kháng sinh, bao gồm aminoglycoside, cephalosporin, penicillin, polymyxin B và sulfonamid
• Thuốc chống nấm, bao gồm amphotericin B (Abelcet) và griseofulvin (Gris-PEG)
• Lithium, một loại thuốc người ta dùng để điều trị rối loạn lưỡng cực
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin (Bufferin), ibuprofen (Advil) và naproxen (Aleve)
• Penicillamine (Cuprimine), một loại thuốc trước đây được sử dụng để điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp
• Phenazopyridine (Pyridium), một loại thuốc người ta dùng để điều trị đau đường tiết niệu
• Tolbutamid, một loại thuốc người ta dùng để điều trị bệnh tiểu đường

Khi kết quả của bạn đã được xử lý, bác sĩ có thể muốn xét nghiệm lại nước tiểu của bạn nếu xét nghiệm đầu tiên có kết quả bất thường. Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ đề xuất các lựa chọn điều trị tốt nhất cho tổn thương thận và nguyên nhân gây bệnh.

Đo lượng albumin trong nước tiểu của bạn là rất quan trọng để phát hiện sự hiện diện của tổn thương thận. Tổn thương thận có thể dẫn đến bệnh thận hoặc suy thận. Nếu suy thận xảy ra, việc lọc máu thường là điều trị cần thiết. Bằng cách xác định tổn thương thận trước khi dẫn đến suy thận, bác sĩ có thể làm chậm sự tiến triển của bất kỳ tổn thương nào và giúp bảo tồn chức năng thận của bạn về lâu dài.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp