Nhiễm trùng đường tiểu (UTI) là bệnh thường gặp và có thể xảy ra với bất cứ ai. Tuy nhiên, có một số đối tượng dễ có nguy cơ mắc bệnh này hơn.
Nam giới ở độ tuổi này, tuyến tiền liệt thường phình to hơn, có thể chèn ép niệu đạo và gây tiểu tiện khó, đôi khi là không thể tiểu tiện. Và theo Cheryl Taylore Lee, trưởng khoa Niệu học tại Trung tâm Y ĐH Wexner, bang Ohio, Mỹ, nơi nước tiểu bị lưu lại có thể xảy ra nhiễm trùng.
Nếu bạn đang gặp rắc rối về tiểu tiện, tiểu đêm hoặc bị đau, nguyên nhân có thể do u xơ tuyến tiền liệt và bạn nên đi khám bác sĩ để chẩn đoán xác định.
Bạn không nên quá lo lắng vì u xơ lành tính ở tuyến tiền liệt là tình trạng khá phổ biến ở nam giới độ tuổi này. Trong một số trường hợp có thể cần phẫu thuật nhưng nếu có ít triệu chứng người bệnh sẽ không cần điều trị xâm lấn.
BS Alana Murphy, một nhà tiết niệu học từ Bệnh viện ĐH Thomas Jefferson và trợ giảng khoa Tiết niệu tại ĐH Thomas Jefferson cho biết, phụ nữ lớn tuổi có nguy cơ cao hơn bị UTI vì hàm lượng estrogen thấp. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng sử dụng kem estrogen âm đạo có thể có lợi trong trường hợp này.
Theo BS Thomas Turk, nhà tiết niệu học của Trung tâm Y, ĐH Loyola, nếu bạn không muốn cho trẻ cắt bao quy đầu, cần vệ sinh dương vật của bé đúng cách để bé không bị UTI. Tuy nhiên, cũng không nên vệ sinh sạch sẽ quá vì như vậy dễ dẫn đến kích ứng và làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Khi trẻ lớn hơn, cần khuyến khích trẻ kéo bao quy đầu khi đi tiểu và lau khô bằng giấy vệ sinh.
Turk cho biết ở người trên 80 tuổi, bàng quang bắt đầu hoạt động kém hiệu quả và nước tiểu có thể bị đọng lại sau khi đi tiểu. Nước tiểu còn sót lại có thể trở thành nơi chứa vi khuẩn. Tùy vào độ nặng của bệnh mà các phương pháp điều trị rất khác nhau. Nếu chỉ bị ở mức độ nhẹ, chỉ cần uống kháng sinh liều thấp, tuy nhiên một số người có thể cần dùng ống thông tiểu.
UTI có thể ảnh hưởng lớn tới bệnh nhân cao tuổi, nhất là phụ nữ. Ngoài sự khó chịu, UTI còn làm thay đổi trạng thái tâm thần của người già. Hàm lượng ammonia trong máu ảnh hưởng tới độ minh mẫn của tinh thần, những bệnh nhân nữ cao tuổi bắt đầu có hành động lạ khi bị bệnh. Vì vậy cần đi khám bác sĩ sớm khi có dấu hiệu mắc bệnh.
Mắc bệnh tiểu đường phụ thuộc insulin có thể khiến bạn dễ bị nhiễm trùng hơn bất kể ở độ tuổi nào. Một phần là do một số người bị bệnh này bị các rối loạn cảm giác, vì vậy không nhận ra rằng bàng quang bị đầy dẫn tới lưu giữ nước tiểu quá lâu. Tiểu đường cũng có thể khiến bàng quang ít có khả năng co bóp và không dẫn lưu nước tiểu tốt, điều này có thể dẫn tới nhiễm trùng.
Theo BS Anuja Vyas, một PGS sản phụ khoa ở Trường Y Baylor, những phụ nữ có quan hệ tình dục nhiều lần trong tuần dễ có nguy cơ bị nhiễm trùng đường tiểu (UTI).
Vyas cho biết, viêm bàng quang tuần trăng mật (honeymoon cystitis) là tình trạng xảy ra khi vi khuẩn xung quanh hậu môn xâm nhập vào niệu đạo. Niệu đạo của nữ giới ngắn hơn của nam giới, vì vậy nữ giới thường dễ bị UTI hơn.
Để có thể loại bỏ vi khuẩn gây hại và giảm nguy cơ UTI, cần duy trì độ ẩm, luôn vệ sinh từ trước ra sau và tiểu tiện càng sớm càng tốt sau khi giao hợp. Các nhà nghiên cứu khuyến nghị uống nước nam việt quất rất tốt cho tình trạng bệnh này. Nếu nhiễm trùng thường xuyên tái phát, hãy hỏi ý kiến bác sĩ về việc kê đơn kháng sinh nhẹ mỗi lần bạn mắc bệnh.
Nếu bạn vừa trải qua bất kỳ loại phẫu thuật nào liên quan tới gây mê, bạn có thể bị đặt ống thông tiểu. Và bất cứ vật gì xâm nhập từ bên ngoài vào bàng quang đều tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng. Nguy cơ này tăng lên khi đặt ống thông, vì vậy ống thông cần được cắm đúng cách để hạn chế ảnh hưởng.
Nhân viên y tế và người chăm sóc cần giữ vệ sinh sạch sẽ cho người bệnh, đặt túi nước tiểu thấp dưới đất để nước tiểu không chảy ngược trở lại.
Bệnh xơ cứng rải rác, xơ cứng một bên teo cơ, bại não, nhiễm trùng não và chấn thương tủy sống thường gây rối loạn chức năng bàng quang. Vì vậy, bàng quang của người bệnh có thể bị hoạt động quá mức hoặc kém đi, gây tiểu tiện không tự chủ hoặc tắc nghẽn.
Những người làm nghề này do đặc thù công việc nên nhiều khi phải nhịn tiểu quá lâu khiến cho vi khuẩn có cơ hội phát triển và dễ bị nhiễm trùng đường tiểu.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh