Những điều cần biết về bệnh viêm đường tiết niệu

Viêm đường tiết niệu là bệnh lý viêm nhiễm xả ra ở đường tiết niệu, nguyên nhân là do vi khuẩn gây viêm nhiễm. Tình trạng viêm nhiễm không đe dọa nghiêm trọng đến cuộc sống của người bệnh nhưng gây hiện tượng đau rát và khó chịu. Khi vi khuẩn có hiện tượng phản kháng lại các loại thuốc thông thường thì tình trạng sẽ trở nên đau đớn và khó chữa hơn. Thực tế phụ nữ có tỷ lệ mắc bệnh nhiều hơn nam giới. Bệnh xảy ra ở trẻ gái nhiều hơn hẳn trẻ trai với con số tỷ lệ 5:1. Theo thống kê cho thấy có 20 – 40% phụ nữ đã từng mắc chứng bệnh này.

Triệu chứng bệnh viêm đường tiết niệu

Viêm đường tiết niệu có những biểu hiện và triệu chứng giống nhau ở cả nam và nữ, dưới đây là những triệu chứng thường gặp:

Người bệnh thường xuyên đi tiểu hoặc muốn đi tiểu, có cảm giác muốn đi vệ sinh liên tục nhưng mỗi lần lượng nước tiểu rất ít
Khi đi tiểu có cảm giác đau buốt, có cảm giác như kim châm giữa các lần đi vệ sinh
Đau vùng bụng dưới và lưng, nóng rát vùng bụng dưới
Tình trạng viêm nhiễm nặng lan tỏa đến thận và dạ con, gây ra các chứng như đau lưng, ớn lạnh, sốt, buồn nôn và nôn
Nước tiểu có màu khác khi đi tiểu khó khăn, tiểu rắt, bụng ậm ạch, khó chịu

Để chuẩn đoán xem có phải mắc bệnh viêm đường tiết niệu hay không thì cần phải làm các xét nghiệm. Đối tượng trẻ em dễ mắc chứng bệnh này. Với các dạng bệnh chính của viêm đường tiết niệu là:

Viêm bàng quang
Viêm thận
Nhiễm khuẩn niệu

Trong đó dạng nhiễm khuẩn niệu là nhẹ nhất, vi khuẩn chỉ mới xuất hiện trong nước tiểu chứ chưa gây dạng viêm, viêm thận được coi là thể nặng nhất.

Đối tượng trẻ em thường khó chuẩn đóan viêm đường tiết niệu vì không có triệu chứng đặc trưng mà thay vào đó là những biểu hiện chung chung cũng giống triệu chứng của các bệnh khác ví dụ như: đau bụng, sốt, quằn quại, quấy khóc, bỏ ăn, bỏ bú. Do đó các bậc phụ huynh cần chú ý nếu thấy trẻ sốt cao, sờ vào bụng mà trẻ khóc to hơn thì cần chú ý tới 2 bệnh thường gặp đó là bệnh về đường tiêu hóa và viêm đường tiết niệu ở trên. Ở thể bệnh viêm bàng quang thì có một số biểu hiện rõ ràng hơn như trẻ tiểu khó, tiểu không liên tục, tiểu ngắt quãng và nước tiểu rất hôi.

Nguyên nhân gây bệnh viêm đường tiết niệu

Viêm đường tiết niệu chủ yếu do vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu gây nên. Chúng thường xâm nhập theo đường viêm ngược dòng, từ bộ phận sinh dục ngoài rồi lan lên thận. Đầu tiên mầm bệnh lây từ phân trong đại tràng vào bộ phận sinh dục ngoài, gây viêm niệu đạo, bàng quang rồi sau đó xâm nhập và gây viêm lan lên các bộ phận trên.

Có đến 90% trường hợp gây bệnh là do vi khuẩn “ Escherichia coli ” gây ra. Vì vi khuẩn này có khả năng thâm nhập trực tiếp vào đường tiết niệu, hoặc qua sinh hoạt tình dục, qua các dụng cụ đặt xông dẫn lưu, phẫu thuật nội soi….

Một số vi khuẩn khác gây bệnh ví dụ như Klebsiella , Proteus , Staphylococcus Saprophyticus . Phần lớn các vi khuẩn này là vi khuẩn đường ruột, thường ký sinh ở ruột già của trẻ, phần nhỏ là nguyên nhân do nấm gây ra.

Viêm đường tiết niệu do thấp nhiêt (nóng trong) gây nóng, rát, buốt mỗi khi đi tiểu, đối tượng này thường bị tái phát vào mùa hè.

Các yếu tố khác làm cho viêm đường tiết niệu dễ bị xảy ra như các bệnh sỏi đường tiết niệu , ứ trệ nước tiểu do u, phì đại tuyến tiền liệt, sinh hoạt tình dục với người bị bệnh đường sinh dục – tiết niệu mà không dùng phương tiện bảo vệ, mắc các bệnh như đái tháo đường , suy giảm miễn dịch , già yếu, suy kiệt… Bệnh rất dễ tái phát nếu bạn không điều trị dứt điểm.

Mức độ nghiêm trọng của bệnh còn phụ thuộc vào cơ quan bị viêm, chẳng hạn như bị ở bàng quang thì viêm nhiễm không mấy quan trọng. Nhưng khi vi khuẩn xâm nhập tới thận thì tính chất viêm nhiễm trong tình trạng này trở nên nghiêm trọng và cần đi khám ngay lập tức để có biện pháp điều trị kịp thời.

Quan hệ tình dục cũng là nguyên nhân chính gây ra tình trạng viêm đường tiết niệu, nó làm tăng nguy ciư viêm đường tiết niệu.

Điều trị viêm đường tiết niệu

Viêm đường tiết niệu là chứng bệnh dễ tái phát, vì vậy khi người bệnh mắc chứng bệnh này cần điều trị kịp thời và triệt để, để bệnh không kéo dài về sau.

Điều trị bằng kháng sinh

Viêm đường tiết niệu không điều trị sớm sẽ làm giảm chức năng của bàng quang và thận đối với cả nam và nữ giới thậm chí nó còn gây ra nhiều biến chứng. Cách sử dụng thông thường đó là sử dụng những loại kháng sinh diệt vi khuẩn. Kèm theo đó là giữ gìn vệ sinh đúng cách nếu không bệnh sẽ nặng hơn, tái phát sẽ rất khó chữa.

Tuy nhiên cần lưu ý khi sử dụng kháng sinh đó là phải đúng và đủ liều, đồng thời cần điều trị theo phác đồ để tránh tình trạng vi khuẩn chưa được tiêu diệt hết, sẽ tái phát khi gặp điều kiện thuận lợi. Khi đó sử dụng các loại kháng sinh liều cao hơn sẽ làm cho người cảm thấy mệt mỏi.

Viêm đường tiết niệu do thấp nhiệt thì không nên điều trị bằng kháng sinh vì bản thân người bệnh không bị nhiễm khuẩn. Do đó sử dụng kháng sinh chỉ làm bệnh nặng hơn mà thôi.

Điều trị bằng đông y

Trong đông y, có một số loại thảo dược có tác dụng chữa bệnh viêm đường tiết niệu. Kim Ngân Hoa và Kim Tiền Thảo là hai loại thảo dược được sử dụng kết hợp để điều trị bệnh an toàn và cho hiệu quả cao với cơ chế “thông, xả”.

Kim Ngân Hoa được ví như kháng sinh tự nhiên, giúp diệt khuẩn cực mạnh, đặc biệt là vi khuẩn E.Coli. Đồng thời Kim Tiền Thảo có tác dụng thanh nhiệt, lợi niệu, từ đó giúp đào thải vi khuẩn đã chết và vi khuẩn bám trên bề mặt đường niệu ra ngoài.

Uống nhiều nước kết hợp với sử dụng hiệu quả dược liệu sẽ giúp cơ thể rửa trôi vi khuẩn, mảng viêm ở bàng quang, đồng thời xả sạch vi khuẩn ở đường tiết niệu một cách dễ dàng và an toàn. Cách này sử dụng cũng có hiệu quả cao đối với bệnh nhân vị viêm đường tiết niệu do thấp nhiệt (nóng trong).

Phòng tránh viêm đường tiết niệu

Để phòng tránh hiệu quả chứng bệnh này cần vệ sinh sạch sẽ để ngăn chặn các loại vi khuẩn gây viêm nhiễm.

Trước và sau khi quan hệ nên đi tiểu để loại bỏ bớt các vi khuẩn có thể xâm nhập vào bên trong cơ thể. Sau khi giao hợp nên uống nước và đi tiểu để giảm vi trùng xâm nhập vào bọng đái và ống dắt tiểu. Vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục, thay băng vệ sinh thường xuyên trong những ngày có kinh nguyệt , thực hiện quan hệ chung thủy một vợ một chồng. Bao cao su cũng là một biện pháp phòng tránh cần thiết nhất khi quan hệ không chủ định trước hoặc tình một đêm.

Nên uống nhiều nước mỗi ngày, nên uống ít nhất 1,5 đến khoảng 2 lít nước mỗi ngày có thể là nước lọc , nước râu ngô, bông mã đề … để giúp làm loãng nước tiểu và góp phần loại bỏ vi khuẩn. Biện pháp này được coi là hữu hiệu để phòng tránh viêm đường tiết niệu.
Không nên nhịn tiểu vì như vậy sẽ làm cho nước tiểu bị ngưng đọng, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển. Đồng thời làm tăng nguy cơ trương cơ, co thắt bàng quang. Khi đi tiểu thì đừng vội vã khi đi tiểu, hãy đi từ từ.

Tránh mặc quần áo, đồ lót quá chật sẽ khó thoát mồ hôi. Không nên sử dụng thường xuyên các sản phẩm thụt rửa không phù hợp có chứa chất kiềm, có chất sát khuẩn…

Nên bổ sung vitamin C,vì chúng ngăn ngừa viêm bàng quang. Vitamin C tăng axit trong nước tiểu, vì thế, hạn chế được sự bùng phát của các loại vi khuẩn. Đồng thời làm tăng mức độ axít trongnước tiểu, giúp giảm số lượng vi khuẩn có hại hiện diện trong hệ thống đường tiết niệu..

Nên uống một số loại nước ép như nước ép trái cây nam việt quất, nước cam nhất là trộn nước cam với nước dừa non sẽ rất lợi tiểu trong trường hợp ít đi tiểu, viêm nhiễm đường tiết niệu và các chứng đau khác do viêm nhiễm gây ra. Ngoài ra còn các loại nước chanh nho tươi , chuối, hạt dưa …

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP