Ngày nay, chúng ta dễ dàng bắt gặp các thông tin về sức khỏe đại loại như làm sao để bảo vệ sức khỏe tim mạch, các loại thực phẩm chống ung thư, công thức nấu ăn cũng như các loại thực phẩm ổn định lượng đường trong máu phòng ngừa tiểu đường...
Đây rõ ràng là những vấn đề hàng đầu liên quan đến sức khỏe nhiều người phải đối mặt. Thế nhưng bên cạnh đó chúng ta cũng phải chú ý hơn đến thận - cơ quan sinh đôi được nhiều bác sĩ coi là 'anh hùng vô danh' của cơ thể.
Không chỉ có chức năng bài tiết và tham gia vào quá trình hình thành một số hormone trong cơ thể, điều hòa huyết áp, thận còn tham gia vào quá trình tạo vitamin D giúp xương chắc khỏe, cung cấp vitamin C để tránh loãng xương.
Michael Forman, nhà dinh dưỡng lâm sàng và châm cứu ở Miami cho biết: 'Thận là một trong những cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể con người. Nó thực sự là nền tảng của sức khỏe, đảm bảo sự trao đổi chất, điều tiết khối lượng và áp suất máu, tạo ra các tế bào máu đỏ, giữ xương chắc khỏe, điều chỉnh điện giải và thải lọc các độc tố ra khỏi cơ thể'. Nhưng thận cũng chỉ đáp ứng các chức năng này khi nó khỏe mạnh. Một khi bị tổn thương hoặc phải làm việc quá sức, khả năng hoạt động của thận giảm đi, các cơ chế khác trong cơ thể bị tác động theo, dễ dẫn đến bệnh.
Khi thận đang phải 'không được khỏe', cơ thể sẽ phát ra một số tín hiệu như: Mệt mỏi, khó tập trung, khó thở, phát ban ngoài da...
Những thói quen chính gây hại thận
- Hút thuốc lá: Hút thuốc cũng làm tăng lắng đọng cholesterol trong các mạch máu lớn, giảm lượng máu cung cấp cho thận. Điều này có nghĩa là nồng độ oxy trong thận giảm, gây ra tình trạng thiếu oxy, làm giảm bớt khả năng hoạt động tối ưu của thận.
- Uống ít nước: Nước có nhiệm vụ pha loãng nước tiểu, nhờ đó cũng giảm tải cho thận khi phải bài tiết. Nước tiểu được bài tiết nhanh chóng còn giúp ngăn ngừa hình thành sỏi.
- Lạm dụng thuốc giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau lâu dài sẽ làm giảm tốc độ dòng chảy trong máu của cơ thể, do đó, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng thận.
- Ăn quá nhiều muối: 95 % muối trong chế độ ăn uống được chuyển hóa bởi thận, nếu không kịp đào thải nó sẽ tiếp tục tăng thêm gánh nặng, dẫn đến giảm chức năng thận.
Một số biện pháp bảo vệ thận ít người biết
Xuất phát từ những nguyên nhân trên, ai cũng biết rằng nếu muốn bảo vệ thận thì cần bỏ ngay thói quen hút thuốc cũng như tránh hít phải khói thuốc, uống nhiều nước, giảm lượng muối trong chế độ ăn uống và hạn chế dùng thuốc giảm đau... Tuy nhiên, bạn có biết rằng còn có rất nhiều nguyên nhân khác hại thận, từ môi trường bên ngoài lẫn thói quen hàng ngày của chúng ta.
Vì vậy, để thận khỏe mạnh, ngoài những điều trên, bạn cũng nên biết cách làm sạch, tăng năng lượng cho thận bằng 3 cách sau đây:
- Ngủ nhiều hơn
Một nghiên cứu gần đây của Bệnh viện Brigham and Women's Hospital cho thấy rằng những phụ nữ chỉ ngủ 5 giờ hoặc ít hơn môi đêm sẽ làm cho chức năng thận giảm đi tới 65% so với những phụ nữ ngủ liền mạch 7-8 giờ.
Để có giấc ngủ ngon, bạn nên duy trì giờ ngủ nhất quán, tránh đồ uống chứa nhiều caffeine vào cuối buổi chiều và buổi tối, hạn chế tiếp xúc với ánh sáng trước khi đi ngủ, kể cả điện thoại và màn hình máy tính...
- Vận động thường xuyên
Tập thể dục giúp giảm huyết áp, nhờ đó ngăn ngừa bệnh thận và các vấn đề liên quan khác. Tập thể dục để đổ mồ hôi cũng có nghĩa là máu trong cơ thể được lưu thông đều đặn hơn. 'Hơn 120 lít máu đi qua thận mỗi ngày. Trong thực tế, tập thể dục là việc rất quan trọng vì nó đảm bảo thận hoạt động tốt, có như thế nó mới lọc máu tốt', bác sĩ Forman cho biết.
Có rất nhiều hình thức vận động cho bạn lựa chọn, nếu không muốn phải vận động mạnh, nặng nhọc thì bạn có thể đi bộ nhanh, chạy bộ chậm, hoặc đi xe đạp... hàng ngày.
- Ăn thức ăn tốt cho thận
'Một chế độ ăn giàu rau củ quả là rất cần thiết cho sức khỏe của thận', bác sĩ Prudence Hall, người sáng lập và giám đốc y tế tại Trung tâm y tế Hall ở Santa Monica, CA, cho biết.
Thận có nhiệm vụ duy trì lượng kali trong cơ thể. Nếu lượng kali tăng có thể làm tăng nhịp tim, thậm chí dẫn đến cơn đau tim. Vì vậy, ăn những thực phẩm có hàm lượng kali thấp sẽ tốt hơn cho thận, ví dụ như dứa, đậu xanh.
Một số trái cây tươi và rau quả khác tốt cho thận bao gồm nho, việt quất, quả việt quất, táo, ớt chuông đỏ, rau bina, củ cải, tỏi, măng tây... Bác sĩ Hall cũng nhấn mạnh rằng 'các loại thực phẩm lựa chọn ít đường, đậu nành và gluten sẽ giúp giảm viêm, do đó tốt hơn cho chức năng thận'.
Ngoài ra, bất kì ai cũng cần phải uống nhiều nước để thận khỏe mạnh.
Cơ thể được cung cấp đủ nước là điều rất quan trọng để thận khỏe mạnh. 'Tuyến thượng thận - nằm trên đỉnh của mỗi thận - sản xuất ra kích thích tố căng thẳng và một loại hormone chịu trách nhiệm điều hòa huyết áp của bạn. Nó được gọi là aldosterone và giúp thận giữ nước và natri để giữ cho lượng máu ở mức phù hợp', Jolene Brighten, bác sĩ chuyên về liệu pháp tự nhiên đã phát biểu tại Oakland, CA. Điều này có nghĩa là nếu cơ thể bị mất nước, tuyến thượng thận sẽ bị căng thẳng, ảnh hưởng đến cơ chế hoạt động của thận và gây ra huyết áp tăng vọt.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh