Dạ dày bị loét gây ra bệnh viêm loét dạ dày bắt gặp ở nhiều đối tượng. Nhận biết sớm các dấu hiệu nghi ngờ và tiến hành điều trị đúng phác đồ là cách tốt nhất giúp dứt điểm bệnh nhanh chóng.
1. Nguyên nhân dạ dày bị loét
Hai nguyên nhân chính dẫn tới viêm loét dạ dày là nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) dương tính và việc dùng thường xuyên các nhóm thuốc kháng viêm không steroid (NSAID).
1.1. Dạ dày bị loét do vi khuẩn HP
Đây là một tác nhân chủ yếu gây ra bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng khi có tời 90% trong tổng số ca viêm loét là viêm loét dạ dày HP.
Cơ chế gây bệnh của vi khuẩn là sau khi xâm nhập vào cơ thể, vi khuẩn HP sẽ khu trú tại lớp nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày – tá tràng. Tại đây, khi gặp điều kiện thuận lợi, vi khuẩn sẽ tiết ra các độc tố làm mất dần chức năng chống lại axit của niêm mạc, lớp bảo vệ bị phá vỡ lộ ra các lớp bên dưới và hình thành nên các ổ viêm, loét.
1.2. Dạ dày bị loét do lạm dụng các loại thuốc kháng viêm, giảm đau
Việc sử dụng lâu dài và thường xuyên các loại thuốc kháng viêm, giảm đau nhất là ở người lớn tuổi sẽ làm ức chế quá trình tổng hợp prostaglandin. Đây là chất có tác dụng bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày. Tình trạng này kéo dài, thành niêm mạc sẽ yếu dần và gây viêm loét dạ dày – tá tràng.
2. Những đối tượng nào tăng nguy cơ bị viêm loét dạ dày
Viêm loét dạ dày là bệnh lý phổ biến có thể xảy ra ở bất cứ đối tượng nào, không phân biệt độ tuổi hay giới tính. Tuy nhiên, bệnh thường gặp nhất ở người trên 50 tuổi. Bên cạnh đó, những người có các yếu tố nguy cơ sau sẽ dễ mắc bệnh hơn bình thường:
2.1. Người hút thuốc lá, uống rượu bia và sử dụng các chất kích thích
Trong thuốc lá chứa nhiều chất độc hại có thể làm suy yếu cơ chế bảo vệ dạ dày, làm cơ quan này dễ bị tổn thương. Rượu, bia, đồ uống có cồn khác hay các chất kích thích làm các vết loét có sẵn lâu lành hơn, đồng thời kích thích dạ dày tăng tiết axit và gây ra các vết loét mới.
2.2. Người hay căng thẳng, bị stress kéo dài
Tình trạng căng thẳng, lo lắng, stress kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến hoạt động của dạ dày, có thể khiến dịch vị dạ dày tiết ra liên tục, tăng nguy cơ hình thành nên các vết loét.
2.3. Chế độ ăn uống và nếp sống sinh hoạt không khoa học
Những thói quen không tốt như thường xuyên bỏ bữa nhất là bữa sáng, ăn uống không đúng giờ, ăn uống thất thường, thức khuya, lười vận động,… cũng sẽ làm tăng nguy cơ gây ra viêm loét dạ dày.
Hút thuốc là là một trong những tác nhân làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày
3. Nhận biết đúng và ngay từ sớm các dấu hiệu bệnh
Triệu chứng của viêm loét dạ dày sẽ rất đa dạng song lại không quá điển hình, nhiều người bệnh có thể chủ quan vì nhầm lẫn với các triệu chứng rối loạn tiêu hóa thông thường.
Trong đó, triệu chứng phổ biến nhất kể tới là cảm giác nóng rát, cồn cào và đau ở vùng bụng thượng vị (vùng bụng nằm trên rốn). Nhận diện đặc điểm cơn đau thượng vị thường là đau âm ỉ hoặc sẽ dữ dội hơn khi dạ dày trống, đau từ bụng lan rộng ra cả lưng, kéo dài trong vài phút hoặc có thể vài giờ tùy vào mức độ bệnh.
Ngoài ra, các dấu hiệu phổ biến khác giúp nhận biết tình trạng dạ dày bị loét bao gồm:
– Đầy hơi, khó tiêu
– Buồn nôn hoặc nôn
– Nhanh cảm thấy no khi ăn hoặc cảm giác không muốn ăn vì cơn đau
– Ợ hơi, ợ chua hoặc bị trào ngược dạ dày thực quản
– Khó ngủ, ngủ không ngon, mất giấc
– Cơ thể mệt mỏi, mặt mũi xanh xao, suy nhược
– Đi cầu phân đen hoặc ra cả máu
– Sụt cân.
Khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường nêu trên, bạn tuyệt đối không thể chủ quan mà bỏ qua. Các triệu chứng bệnh ban đầu có thể nhẹ nhưng điều này không thể kết luận về mức độ nghiêm trọng của các tổn thương. Trên hết, hãy chủ động thăm khám sớm để được chẩn đoán bệnh chính xác và lên phương án xử lý đúng cách.
4. Chẩn đoán xác định bệnh và điều trị viêm loét dạ dày đúng cách
4.1. Chẩn đoán viêm loét dạ dày
Để chẩn đoán bệnh viêm loét dạ dày, bác sĩ sẽ triển khai khám lâm sàng và sau đó chỉ định các thủ thuật hay xét nghiệm cần thiết nhằm khẳng định chẩn đoán.
– Thủ thuật nội soi tiêu hóa: Nội soi dạ dày sẽ giúp bác sĩ quan sát rõ ràng và chi tiết tình trạng niêm mạc dạ dày. Phát hiện các ổ loét nếu có đồng thời đánh giá chính xác vị trí, mức độ bệnh để từ đó tiên lượng khả năng điều trị. Cụ thể, với những ổ loét đơn giản có thể được điều trị nội khoa, các ổ loét xấu, xù xì, lồi lõm thì cần tiến hành sinh thiết nhằm kiểm tra khả năng có thể là ung thư dạ dày sớm hay không.
– Xét nghiệm máu, phân, test hơi thở: Điều này giúp đánh giá tình trạng thiếu máu, tìm vi khuẩn HP hoặc xác định biến chứng xuất huyết tiêu hóa do viêm loét dạ dày gây ra,…
4.2. Điều trị viêm loét dạ dày
Bệnh viêm loét dạ dày khi được phát hiện ngay từ giai đoạn đầu và điều trị đúng cách sẽ tiến triển rất tốt. Với trường hợp viêm loét đã phát triển thành mạn tính, việc điều trị sẽ khó khăn và kéo dài hơn.
Dựa theo tình trạng của thể của người bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị nội khoa phù hợp. Người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ chỉ định để tốt cải thiện tình trạng đồng thời ngăn ngừa nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Khi các biến chứng xảy ra như xuất huyết tiêu hóa nặng, hẹp môn vị, thủng bao tử, ung thư dạ dày,… việc điều trị có thể cần can thiệp phẫu thuật ngoại khoa.
Bên cạnh đó, người bệnh viêm loét dạ dày cần lưu ý thực hiện những yêu cầu như sau:
– Dừng các loại thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ.
– Áp dụng đúng phác đồ và thuốc điều trị theo chỉ định.
– Ăn uống điều độ, ăn đúng bữa, đảm bảo dinh dưỡng và hạn chế rượu bia, đồ ăn tính chua cay.
– Thường xuyên tập thể dục, làm việc nghỉ ngơi khoa học, tránh lo lắng và stress.
– Thực hiện tái khám định kỳ.
Viêm loét dạ dày là bệnh lý không quá nghiêm trọng nhưng tuyệt đối không thể chủ quan. Dạ dày bị loét nặng sẽ gây ra những ảnh hưởng khôn lường. Nhận biết sớm và điều trị đúng cách ngay từ đầu giúp dứt điểm bệnh nhanh chóng và đảm bảo sức khỏe cho người bệnh.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
