✴️ Bệnh lỵ amip ở trực tràng: Tổng quan và cách phòng tránh

Nhiễm lỵ Amip ở trực tràng là bệnh gì?

Lỵ Amip là một bệnh truyền nhiễm ở đường tiêu hóa, gây ra bởi Amip thuộc nhóm Entamoeba. Trong đó, Entamoeba histolytica là loài chính gây bệnh.

Lỵ Amip chủ yếu gây bệnh ở ruột già (đại tràng), nhất là trong điều kiện vệ sinh kém. Lỵ Amip ở ruột già có thể tiến triển, lan sang trực tràng gây nhiễm lỵ ở trực tràng. Bất cứ ai cũng có thể nhiễm lỵ Amip, mọi lứa tuổi, giới tính đều có thể mắc bệnh.

Biến chứng của bệnh lỵ Amip

Bệnh lỵ Amip nếu không được điều trị sớm sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Chúng bao gồm:

• Viêm phúc mạc do thủng ruột;
• Chảy máu ruột;
• Áp-xe gan do amip di chuyển đến gan với các triệu chứng sốt, nôn mửa, sụt cân nhanh, gan to;
• U Amip đại tràng;
• Polyp đại tràng;
• Sa niêm mạc trực tràng thường gặp ở bệnh nhân lỵ Amip mãn tính;
• Viêm ruột thừa do Amip.

Bệnh lỵ Amip ở trực tràng có biến chứng nguy hiểm

Nhiễm lỵ Amip có nguy hiểm không?

Lỵ Amip ở trường hợp nhẹ không quá ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh nhưng lại gây phiền toái rất lớn đối với cuộc sống thường ngày của họ. Tuy nhiên, nếu không được chữa trị sớm, bệnh có thể gây nhiều biến chứng như phá hủy các biểu mô, áp xe, viêm nhiễm, thậm chí gây tử vong với những trường hợp rất nặng.

Nguyên nhân gây nhiễm lỵ Amip

Lỵ Amip có vòng đời được chia làm 2 thời kỳ là thời ký hoạt động (tự dưỡng) và thời kỳ nghỉ (kén). Trong quá trình tồn tại của nó, tùy điều kiện sống mà nó có thể chuyển từ trạng thái tự dưỡng sang thể kén hoặc ngược lại.

Con người được cho là vật chủ duy nhất của amip lỵ. Do đó, nguồn lây bệnh chính là người bệnh, người mang mầm bệnh nhưng không có triệu chứng hoặc người mắc bệnh mãn tính. Với những người mắc bệnh cấp tính thì rất ít có khả năng lây nhiễm bệnh do amip ở thể tự dưỡng rất dễ chết khi chui ra khỏi ký chủ.

Đường lây nhiễm của lỵ amip

Đường lây nhiễm chính của lỵ amip là qua đường ăn uống. Trong đó, hai trung gian truyền bệnh chủ yếu là ruồi và nhặng. 

Amip Entamoeba histolytica thường đi vào cơ thể con người khi họ ăn thức ăn hoặc uống nước chứa nang của nó. Ngoài ra, một con đường lây nhiễm khác nữa là tiếp xúc trực tiếp với phân. Các u nang là hình thức hoạt động của Amip Entamoeba histolytica và chúng có thể sống được vài tháng trong đất hoặc nơi chúng được lắng đọng phân.

Ngoài ra, quan hệ tình dục không an toàn qua đường hậu môn cũng là một con đường lây nhiễm lỵ Amip. Vi khuẩn này sẽ sinh sản trong đường tiêu hóa và gây viêm nhiễm ở trực tràng, đại tràng.

Bệnh lỵ Amip trưc tràng lây chủ yếu qua đường ăn uống

Triệu chứng khi mắc bệnh lỵ amip ở trực tràng

Trong thời kỳ ủ bệnh, đa số bệnh nhân không có triệu chứng gì rõ ràng. Một số ít bệnh nhân sẽ gặp phải các triệu chứng như mệt mỏi, chóng mặt, chán ăn, đau bụng… Tuy nhiên, rất khó để phát hiện bệnh vì những triệu chứng này không điển hình và dễ nhầm lẫn với những bệnh lý khác.

Ở giai đoạn toàn phát, người nhiễm lỵ Amip trực tràng sẽ có một số biểu hiện sau:

• Đau bụng âm ỉ, thỉnh thoảng xuất hiện những cơn đau quặn. Kèm theo đó là cảm giác buồn đi đại tiện, nhưng sau khi đi xong lại nhanh muốn đi lại;
• Món rặn, đi ngoài nhiều lần trong ngày, thậm chí cả chục lần. Tuy nhiên, sau khi đi xong, bệnh nhân không có cảm giác hết phân nên lại nhanh chóng món rặn. Thế nhưng, có nhiều lần rặn, người bệnh lại không đi ngoài ra phân và nếu có phân thì lại hay dính nhầy và máu. Đây được xem là triệu chứng điển hình của bệnh;
• Tính chất phân thay đổi: Vài ngày đầu nhiễm bệnh, phân thường lỏng, có ít nhầy và máu. Những ngày sau, phân chủ yếu là nhầy và máu. Trong đó, nhầy không lẫn máu, đứng riêng rẽ và không dính bô.

Bệnh lỵ Amip trực tràng thường kéo dài, nếu không được điều trị sẽ dễ phát triển thành mãn tính. Nếu được điều trị sớm và đúng cách, bệnh sẽ được chữa khỏi sau khoảng 7 – 10 ngày.

Ai có nguy cơ cao bị nhiễm lỵ amip?

Bệnh lỵ amip có thể gặp ở bất cứ ai, không phân biệt giới tính, độ tuổi. Tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh có thể kể đến như:

• Sinh sống ở các nước nhiệt đới có điều kiện vệ sinh kém;
• Người sống ở nơi có điều kiện vệ sinh kém như nhà tù, khu vực gần bãi rác, có đường dẫn nước thải chạy qua…;
• Nam giới quan hệ tình dục với đàn ông là đối tượng dễ mắc bệnh;
• Những người thường xuyên quan hệ tình dục không an toàn như quan hệ bằng miệng, quan hệ bằng đường hậu môn;
• Người có hệ thống miễn dịch yếu;
• Người từng đi đến những nước ở vùng nhiệt đới có điều kiện vệ sinh kém.

Nếu bạn là một trong số những trường hợp này, hãy đến gặp bác sĩ ngay nếu thấy xuất hiện các biểu hiện bất thường.

Điều trị bệnh lỵ Amip trực tràng

Amip Entamoeba histolytica dễ dàng bị tiêu diệt bởi các thuốc kháng sinh nhóm nirtroimidazoles, Emetin…

Bên cạnh đó, cần kết hợp điều trị giảm đau và nhiễm khuẩn cho bệnh nhân. Với những trường hợp bệnh nặng, có thể can thiệp phẫu thuật hoặc chọc hút để điều trị các biến chứng như viêm ruột thừa, áp-xe gan…

​​​​​​​

Điều trị bệnh lỵ Amip trực tràng bằng thuốc

Biện pháp phòng ngừa bệnh nhiễm lỵ amip ở trực tràng

Nhiễm lỵ Amip trực tràng không chỉ gây phiền toái, khó chịu cho cuộc sống thường ngày của bệnh nhân mà nó còn gây biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị sớm. Chính vì vậy, phòng ngừa ngay từ khi chưa có bệnh là biện pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của chính mình.

Hãy áp dụng các biện pháp sau để ngăn ngừa lỵ Amip xâm nhập vào cơ thể:

• Luôn giữ môi trường sống luôn sạch sẽ, thoáng mát;
• Ăn chín uống sôi, sử dụng thực phẩm sạch, rõ nguồn gốc, không ăn thực phẩm ôi thiu;
• Trái cây, rau cần được rửa sạch trước khi ăn;
• Hạn chế tối đa việc sử dụng đồ uống đóng chai, nước giải khát không cồn;
• Tránh sử dụng các sản phẩm từ sữa, phô mai chưa được tiệt trùng;
• Hạn chế ăn uống vỉa hè, đường phố vì bạn không chắc chúng có đảm bảo vệ sinh hay không;
• Rửa tay sạch bằng xà phòng sát khuẩn trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp