1. Men gan cao là bệnh gì ?
Men gan cao là tình trạng khi các enzym xúc tác ở gan được giải phóng ra ngoài với mức độ lớn. Trong cơ thể, khi gan phải chịu một tác động nào gây tổn thương sẽ khiến các tế bào gan bị phá hủy và làm tăng cao nồng độ men gan vượt giới hạn bình thương. Các loại chỉ số men gan lần lượt là ALT, AST, GGT và ALP. Việc tham khảo các chỉ số này sẽ giúp bạn nắm bắt được tình trạng men gan trong cơ thể trong quá trình thăm khám.
Men gan cao là bệnh lý khá phổ biến hiện nay và xuất hiện ngày càng nhiều ở giới trẻ. Mặc dù vậy, do bệnh ở giai đoạn đầu thường không xuất hiện triệu chứng gì, người bệnh chỉ có thể tình cờ phát hiện khi làm xét nghiệm máu hoặc men gan nên rất nhiều người chủ quan và bỏ qua thời điểm “vàng” để điều trị, đến khi phát hiện thì bệnh cũng vào giai đoạn nặng.
Men gan cao là “tín hiệu” cảnh báo gan đang bị thương tổn
2. Triệu chứng của men gan cao
Thông thường, nếu chỉ số men gan tăng nhẹ từ 1 – 2 lần so với giới hạn bình thường thì người bệnh chưa nhận thấy những triệu chứng rõ rệt. Thế nhưng, nếu men gan tăng cao hơn gấp 5 lần trở lên thì các triệu chứng điển hình của men gan cao sẽ thấy rõ, cụ thể như:
2.1 Vàng da
Vàng da, vàng mắt là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất bằng mắt thường khi men gan tăng cao. Nguyên nhân là do gan bị tổn thương và không chuyển hóa, thải được sắc tố bilirubin khiến chúng giải phóng vào đường máu gây ra vàng da và vàng mắt. Một số trường hợp cả móng tay cũng chuyển màu vàng và trong khoang miệng xuất hiện lớp màng nhày.
Vàng da, vàng mắt là triệu chứng phổ biến ở người bị men gan cao
2.2 Phân màu nhạt và nước tiểu đậm hơn
Khi thấy nước tiểu có màu đậm hơn so với bình thường và phân có màu nhạt thậm chí màu trắng, thì đây cũng là một dấu hiệu cho thấy men gan tăng cao. Nguyên nhân là do khi gan bị tổn thương, các dịch tiêu hóa sẽ đi vào máu, gây đầy hơi, chướng bụng, phân có màu nhạt. Nếu rơi vào trường hợp này, người bệnh cần khẩn trương đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị sớm bởi có thể chức năng gan đã bị tổn thương nghiêm trọng.
2.3 Mẩn ngứa
Một triệu chứng khác của men gan cao là mẩn ngứa da, có mức độ nhẹ đến nghiêm trọng tùy thuộc vào chỉ số men gan tăng cao đến đâu. Lý do bị mẩn ngứa là do chức năng thải độc của gan bị suy giảm, gan không thể thải hết độc tố và tích tụ trong da, gây ngứa và khó chịu.
2.4 Phù nề
Men gan tăng cao, chức năng gan suy giảm, quá trình thanh lọc không đào thải được độc tố ra bên ngoài sẽ tích tụ lại, gây phù nề bất thường ở phía dưới cơ thể như mắt cá chân, bàn chân.
2.5 Các triệu chứng khác cần điều trị men gan cao
Ngoài những triệu chứng phổ biến ở trên, người bệnh cũng có thể gặp phải một số triệu chứng khác như: buồn nôn, đau bụng, đi ngoài, chán ăn, mệt mỏi cơ thể, thay đổi tâm lý, giảm ham muốn tình dục…
Ngay khi xuất hiện một trong những triệu chứng trên, người bệnh cần nhanh chóng đến ngay các bệnh viện uy tín để được thăm khám, tư vấn và có hướng điều trị phù hợp, tránh để lâu dài tình trạng tăng nặng và khó điều trị hơn.
3. Men gan cao có nguy hiểm không?
Như đã đề cập phía trên, men gan không chỉ là chỉ số nhận biết tăng giảm thông thường, mà nó còn phản ánh tình trạng sức khỏe của lá gan trong cơ thể đang bị tổn thương ở mức nào.
– Nếu như chỉ số men gan đạt từ 40 – 80 sẽ cảnh báo nguy cơ gan nhiễm mỡ, viêm gan virus hay do rượu bia, béo phì…
– Nếu chỉ số men gan từ 80 – 150 cảnh báo chức năng gan đã bị suy giảm, có thể gây biến chứng xơ gan, xuất hiện cổ trướng.
– Nếu chỉ số men gan từ 150 trở lên tức gan đã bị tổn hại nghiêm trọng, có thể dẫn tới xơ gan, suy gan hoặc ung thư gan rất nguy hiểm.
Khi men gan tăng, nếu được kiểm soát và điều trị kịp thời sẽ không gây hại cho sức khỏe người bệnh. Ngược lại, nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách thì bệnh sẽ ngày càng nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng người bệnh.
4. Cách phòng ngừa và điều trị men gan cao
4.1 Điều trị men gan cao
Để điều trị men gan cao hiệu quả thì cần căn cứ vào tình trạng, nguyên nhân và cơ chế gây bệnh.
– Trường hợp men gan tăng cao là do viêm gan virus A,B, C thì cần có phác đồ điều trị để ức chế hoạt động của virus, hạ men gan và bảo vệ gan.
– Nếu men gan tăng cao do sử dụng rượu bia và các thức uống chứa chất kích thích thì việc đầu tiên là phải ngừng sử dụng rượu bia ngay. Bên cạnh đó, kết hợp sử dụng các thảo dược để tăng cường chức năng gan, giúp quá trình thải độc gan hiệu quả.
Tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe cũng như có hướng điều trị hiệu quả, người bệnh vẫn nên thăm khám, xét nghiệm tại các chuyên khoa gan mật định kỳ để được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, xác định mức độ nặng, nhẹ và nguyên nhân từ đâu.
4.2 Phòng ngừa men gan tăng cao
Men gan tăng cao không có biểu hiện ở những giai đoạn ban đầu. Do vậy, để phòng ngừa men gan tăng cao, bản thân mỗi người đều cần có ý thức tự bảo vệ mình thông qua việc thay đổi lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng khoa học và hạn chế những yếu tố nguy cơ làm tăng men gan. Sau đây là một số biện pháp phòng ngừa men gan cao hiệu quả:
– Không hút thuốc lá, thuốc lá không chỉ gây ảnh hưởng đến gan mà còn gây ra các bệnh lý tim mạch nguy hiểm.
– Hạn chế ăn mặn, các thức ăn chế biến sẵn, đồ ăn cay nóng hoặc nhiều dầu mỡ
– Sử dụng những thực phẩm có chứa chất chống oxy hóa, đặc biệt là rau lá xanh và hoa quả giàu vitamin.
– Kết hợp sử dụng các loại trà thảo mộc để hỗ trợ tăng cường và phục hồi chức năng gan.
– Duy trì luyện tập hàng ngày, lựa chọn các bài tập phù hợp với thể trạng và có kế hoạch tập luyện lâu dài.
– Nếu bạn đang điều trị bệnh lý khác, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc để tránh các tác động xấu đến gan.
Điều trị men gan cao có hiệu quả hay không còn tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố như thể trạng bệnh nhân, mức độ tăng men gan và có bệnh lý đi kèm hay không. Chính vì thế, khám sức khỏe định kỳ chính là điều hết sức cần thiết để có những biện pháp can thiệp và điều trị hiệu quả.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
