1. Đôi nét về bệnh viêm xoang
1.1 Xoang là gì?
Xoang là những khoang rỗng nhỏ trong hộp sọ và chứa đầy không khí. Gồm có xoang trán, xoang sàng, xoang hàm và xoang bướm. Chức năng của xoang là tiết ra chất nhầy giúp bảo vệ mũi tránh khỏi các chất gây dị ứng và không khí ô nhiễm.
1.2 Thế nào là viêm xoang?
Viêm xoang là khi các tế bào niêm mạc lót các khoang này bị viêm. Quá trình viêm gây sưng nề tổ chức xoang, cạnh xoang dẫn đến hạn chế lưu thông xoang. Hậu quả là chất nhầy bị ứ lại gây nên những cơn đau nhức khó chịu. Tình trạng viêm xoang càng nặng nề hơn nếu bị bội nhiễm thêm vi khuẩn.
Dựa vào thời gian mắc người ta chia viêm xoang thành 2 loại. Đó là viêm xoang cấp tính và viêm xoang mạn tính. Viêm xoang cấp tính thì các triệu chứng kéo dài dưới 4 tuần và tiên lượng tốt hơn. Viêm xoang mạn tính dai dẳng, khó điều trị và dễ tái phát.
1.3 Dấu hiệu của viêm xoang?
Biểu hiện nổi bật nhất của viêm xoang là người bệnh đau nhức các vùng xoang tương ứng. Ví dụ như viêm xoang trán sẽ đau nhức vùng trán phía trên 2 ổ mắt. Kèm theo đó người bệnh chảy dịch xoang qua đường mũi sau xuống họng. Ngạt mũi, chảy nước mũi, khàn tiếng, đau họng, sốt… là các biểu hiện khác cũng thường gặp ở một người viêm xoang.
2. Đôi nét về bệnh trào ngược dạ dày thực quản
2.1 Trào ngược dạ dày thực quản là gì?
Trào ngược dạ dày thực quản là hiện tượng trào ngược các chất chứa trong dạ dày bao gồm dịch vị vào thực quản. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể là một biểu hiện sinh lí. Hoặc là dấu hiệu bệnh lí nào đó của nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên.
Biểu hiện đặc hiệu của trào ngược dạ dày thực quản là chứng ợ chua, ợ hơi, ợ nóng. Bệnh cũng có thể ẩn dưới dạng các triệu chứng tinh vi hơn gây chẩn đoán nhầm với các bệnh lý khác. Như là đau ngực, ho kéo dài, đau rát họng, viêm họng hay viêm xoang. Cũng có khi trào ngược dạ dày thực quản không có dấu hiệu gì đặc biệt. Người bệnh tình cờ phát hiện qua nội soi dạ dày hoặc thậm chí đến khi có biến chứng thì mới phát hiện ra bệnh.
2.2 Trào ngược dạ dày thực quản có nguy hiểm không?
Tần suất tiếp xúc của acid dạ dày với niêm mạc thực quản càng lớn sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Các biến chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản bao gồm viêm loét thực quản, hẹp thực quản, chảy máu thực quản. Một tỷ lệ nhỏ có thể dẫn tới ung thư thực quản. Đây là một bệnh khá phổ biến và ngày càng gia tăng ở Việt Nam. Bệnh có thể gặp ở cả trẻ em lẫn người lớn.
Trào ngược dạ dày thực quản còn gây nên biến chứng ít người biết tới. Đó là thủ phạm bệnh lý viêm xoang của nhiều người.
3. Trào ngược dạ dày có thể là nguyên nhân gây bệnh viêm xoang
3.1 Mối liên quan giữa trào ngược dạ dày thực quản và viêm xoang
Trào ngược dạ dày thực quản và viêm xoang (Ảnh internet)
Mối liên quan giữa trào ngược dạ dày thực quản với viêm xoang đã được nhắc tới ở nhiều nghiên cứu khác nhau. Cơ chế của tình trạng viêm xoang ở những bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản được giải thích qua những giả thuyết sau đây:
- Một là khi tiếp xúc với dịch dạ dày axid có thể làm tổn thương niêm mạc khoang mũi xoang. Đi sau đó là kích thích một loạt các đáp ứng viêm miễn dịch. Cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho các nhiễm trùng tấn công.
- Hai là các dịch acid cũng có thể kích thích các dây thần kinh giao cảm trong hệ hô hấp. Dẫn tới biểu hiện nghẹt mũi, tiết dịch mũi quá mức và chảy dịch sau mũi.
- Ba là trào ngược dạ dày thực quả góp phần gây nhiễm trùng đường hô hấp trên, trong đó có viêm xoang do các vi khuẩn từ đường ruột.
3.2 Nhận biết viêm xoang do trào ngược dạ dày thực quản
Nhiều bệnh nhân bị viêm xoang dai dẳng mà không rõ nguyên nhân. Tới khi được điều trị bằng các thuốc chữa trào ngược dạ dày thực quản (như thuốc kháng acid) thì tình trạng viêm xoang cải thiện hoặc khỏi hẳn. Thế mới biết nguyên nhân của bệnh viêm xoang là do trào ngược dạ dày gây ra.
Ở các bệnh nhân này thì triệu chứng viêm xoang xuất hiện và tăng lên khi người bệnh nằm ngủ về đêm. Hoặc khi người bệnh ăn uống các loại thực phẩm gây kích ứng dạ dày như đồ ăn cay nóng, rượu bia… Kèm theo đó ngoài các biểu hiện viêm xoang hiện hữu, người bệnh có thêm các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Các dấu hiệu như ợ nóng, ợ hơi, ợ chua, nóng rát sau xương ức hoặc thượng vị. Nội soi dạ dày thực quản có thể thấy tổn thương viêm loét thực quản dạ dày.
3.3 Điều trị viêm xoang do trào ngược dạ dày thực quản
Trong các trường hợp viêm xoang do trào ngược dạ dày thực quản, muốn điều trị bệnh viêm xoang hiệu quả cần kết hợp cả điều trị bệnh viêm xoang và bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Thêm vào đó, người bệnh cũng cần có chế độ sinh hoạt nghỉ ngơi hợp lý. Tránh căng thẳng stress hoặc ăn uống các đồ ăn không tốt cho dạ dày. Bởi chúng sẽ làm cho tình trạng viêm xoang và trào ngược dạ dày thực quản nặng thêm.
Khi nghi ngờ bị viêm xoang do trào ngược dạ dày thực quản cần được đi khám và chẩn đoán bệnh cụ thể. Bệnh viêm xoang do trào ngược dạ dày thực quản nếu được phát hiện và điều trị đúng cách sẽ kiểm soát được bệnh lý này.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
