Hút thuốc
Thuốc lá không chỉ đem lại tác hại cho không chỉ người hút mà cả người hít khói thuốc thụ động. Đặc biệt, nếu người hút thuốc là thai phụ thì sức tàn phá còn lớn hơn vì còn ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi.
Máu sẽ theo cuống rốn để cung cấp oxy, vậy nên mỗi hơi thuốc lá mà mẹ hút vào sẽ khiến lượng oxy giảm mà thay vào đó là khí CO. Điều đó khiến thai nhi không thể hoạt động bình thường ít nhất một tiếng sau khi mẹ hút thuốc.
Ngoài ra, chất nicotin trong thuốc lá cũng làm suy giảm chuyển động hô hấp của trẻ. Và dù là hút trực tiếp hay hút thuốc lá thụ động cũng sẽ gây tác hại xấu cho sức khỏe của cả mẹ và bé. Sinh non, tăng nguy cơ bị SIDS, và thai chết lưu là những hậu quả có thể gặp nếu người mẹ thường xuyên hút thuốc lá trong kì mang thai.
Thuốc lá không chỉ đem lại tác hại cho không chỉ người hút mà cả người hít khói thuốc thụ động
Rượu
Các loại đồ uống có cồn hay chất kích thích như rượu bia đều đem lại những ảnh hưởng xấu cho sức khỏe của cả mẹ và bé. Uống rượu trong thời kỳ mang thai có thể khiến sản phụ mắc phải hội chứng rượu bào thai, bao gồm các triệu chứng như cân nặng khi sinh thấp, các vấn đề y tế, và hành vi bất thường.
Hơn thế nữa, việc uống rượu bia khi mang thai còn khiến trẻ mắc phải một số dị tật bẩm sinh không mong muốn như các vấn đề phát triển trí não, chiều cao và cân nặng không đạt chuẩn,…
Caffeine
Có nhiều nghiên cứu trái ngược nhau về caffeine và việc mang thai. Một số người tin rằng caffeine không có hại như người ta vẫn thường “đồn đại”. Tuy nhiên, FDA cảnh báo không nên tiêu thụ cà phê trong thời kỳ mang thai. Caffeine đã được chứng minh là ảnh hưởng đến nhịp tim của thai nhi và thời gian tỉnh táo (bào thai phát triển khi ngủ).
Caffein có trong cà phê cũng có thể gây hại kể từ khi nhà sản xuất thường thêm các hóa chất bổ sung để loại bỏ các chất caffeine. Caffeine cũng có thể làm tăng nguy cơ của vết rạn da. Nếu bỏ uống cà phê đột ngột có thể gây ra đau đầu, nên hầu hết các chuyên gia khuyên bạn nên giảm dần số lượng tiêu thụ trước khi đột ngột bỏ hẳn.
Các loại thuốc và các thảo dược
Trong thời kỳ mang thai, việc sử dụng thuốc hay thảo dược là vấn đề cực kỳ quan trọng vì nếu sử dụng thuốc không đúng có thể gây ra những tổn hại cho cả sản phụ lẫn thai nhi. Đối với những trường hợp bất khả kháng phải sử dụng thuốc để điều trị bệnh tật thì cần nhận được chỉ định của các bác sĩ và tuyệt đối không được tự ý uống bất kì loại thuốc nào khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.
Tuyệt đối không được tự ý uống bất kì loại thuốc nào khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ
Thiếu dinh dưỡng
Dinh dưỡng tốt là điều rất quan trọng để một đứa trẻ đang phát triển, đặc biệt là mẹ cần được nhận đủ axit folic. Thiếu acid folic có thể gây ra dị tật bẩm sinh. Các bác sĩ đề nghị sản phụ cần ít nhất 400-1000 microgram vitamin B mỗi ngày (khoảng mười lần nếu bạn đã có một đứa con với dị tật bẩm sinh ống thần kinh), bắt đầu từ một tháng trước khi mang thai và trong suốt toàn bộ thai kỳ. Các loại rau lá, nước cam, và các loại đậu là một số nguồn tự nhiên của axit folic.
Lười tập thể dục
Tập thể dục vừa phải là hữu ích vì nó cải thiện trạng thái tinh thần của người mẹ và có thể tăng lưu lượng oxy cho thai nhi. Tuy nhiên, quá gắng sức có thể gây nguy hiểm. Hầu hết các chuyên gia khuyên bạn nên giảm cường độ tập thể dục của bạn trong thời gian mang thai. Các hoạt động như đi bộ, bơi lội, yoga và được phổ biến cho phụ nữ mang thai.
Không chăm sóc trước khi sinh
Đi khám bác sĩ thường xuyên rất quan trọng cho sự phát triển của bé. Cơ thể trải qua nhiều thay đổi trong quá trình mang thai. Một số tác dụng phụ có thể được hoàn toàn bình thường, trong khi các tác dụng phụ khác có thể không. Khám bệnh thường xuyên giúp đảm bảo rằng em bé của bạn sẽ được sinh ra khỏe mạnh.
Tiếp xúc với hóa chất
Trong thời gian mang thai, nên giảm tiếp xúc với hóa chất không tự nhiên, đặc biệt là thuốc trừ sâu trong thực phẩm. Nhiều người ăn sản phẩm hữu cơ, được trồng mà không có hóa chất. Biện pháp phòng ngừa đơn giản nhất cần làm trước khi tiêu thụ rau hoặc trái cây là rửa thật kỹ lưỡng. Ngoài ra, loại bỏ vỏ bề mặt bên ngoài của các loại sẽ tốt hơn vì hầu hết các thuốc trừ sâu sẽ phần còn lại bên ngoài của các loại rau hoặc trái cây.
Tuổi của người mẹ
Đối với phụ nữ thì tuổi tác cũng là một trong số những yếu tố ảnh hưởng đến khả năng mang thai. Thường sau 30 tuổi thì khả năng sinh nở của phụ nữ bắt đầu giảm dần dẫn đến việc khó có con hơn và đối mặt với nhiều vấn đề sinh sản hơn độ tuổi 20.
Ngoài ra đối với phụ nữ ngoài 35 thì quá trình sinh nở cũng có nhiều nguy cơ hơn và phải sử dụng nhiều biện pháp can thiệp y học như thúc chuyển dạ, gây tê ngoài màng cứng, kẹp phooc-sep,..
Còn với thai nhi thì nguy cơ chết lưu cũng cao hơn khi người mẹ bước vào độ tuổi 35 trở lên. Theo đó, cứ 440 bà bầu mang thai trong độ tuổi từ 35 trở lên thì có 1 trường hợp thai bị chết lưu, còn đối với những bà mẹ trẻ tỷ lệ này chỉ có 1/1000.
Bên cạnh đó biến chứng Down ở trẻ cũng thường gặp ở những mẹ bầu lớn tuổi. Tỷ lệ trẻ mắc Down khi mẹ trên 35 tuổi là 1/400, 1/109 đối với các bà mẹ tuổi 40 và 1/32 đối với các bà mẹ 45 tuổi.
Đối với phụ nữ thì tuổi tác cũng là một trong số những yếu tố ảnh hưởng đến khả năng mang thai
Căng thẳng quá mức khi mang thai
Điều quan trọng nhất để có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn đó là việc người mẹ luôn phải giữ trạng thái tinh thần thoải mái nhất, tránh căng thẳng quá mức. Bởi chỉ cần một động tĩnh nhỏ trong trạng thái tinh thần của người mẹ cũng sẽ ảnh hưởng đến môi trường bên trong thay đổi, dẫn đến thay đổi trong cơ thể bé.
Các chuyên gia đã chỉ ra rằng việc người mẹ thường xuyên căng thẳng, lo âu hay ưu phiền sẽ làm cho hành vi, tính cách và nhận thức của đứa trẻ cũng bị thay đổi khi chào đời. Nguy hiểm hơn nếu người mẹ thường xuyên bị stress sẽ khiến trẻ có nguy cơ mắc phải các bệnh như tăng động, tự kỷ, chậm nói,…
Bên canh đó việc căng thẳng quá mức còn dẫn đến tình trạng thiếu oxy máu của thai nhi và ảnh hưởng trực tiếp đến các thành tố trong máu và dinh dưỡng cho trẻ. Chính điều này có thể khiến trẻ mắc phải các dị tật bẩm sinh không mong muốn.
Thời kỳ mang thai là giai đoạn tương đối nhạy cảm đối với các chị em phụ nữ nên mọi người cần có một sự chuẩn bị thật tốt với tinh thần thật thoải mái để có một kỳ dưỡng thai an toàn và thật khỏe mạnh.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
