Bạn biết gì về thai chết lưu?

Khi em bé còn trong bụng mẹ, các bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp siêu âm để xác định xem tim của em bé có đập hay không. Nếu bác sĩ không tìm thấy nhịp tim và chẩn đoán rằng em bé đã qua đời, sẽ có thể có một số lựa chọn để sinh, bao gồm cả kích thích chuyển dạ. Để giảm nguy cơ thai chết lưu, bạn có thể thực hiện các biện pháp để giảm các yếu tố nguy cơ, chẳng hạn như bỏ hút thuốc và kiểm soát huyết áp cao.

Định nghĩa thai chết lưu

Mặc dù thai chết lưu và sảy thai đều mô tả hiện tượng sảy thai, nhưng các bác sĩ xác định tình trạng sảy thai tùy theo thời điểm xảy ra. Sảy thai trước tuần thứ 20 của thai kỳ là sảy thai, còn sảy thai ngoài thời điểm này là thai chết lưu. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), 24.000 ca thai chết lưu xảy ra ở Hoa Kỳ mỗi năm, tức là cứ 160 ca thì có 1 ca thai chết lưu. Có ba loại thai chết lưu:

Sớm: Thai chết lưu sớm xảy ra giữa tuần thứ 20 - 27 của thai kỳ
Muộn: Thai chết lưu muộn xảy ra giữa tuần thứ 28-36 của thai kỳ
Trước sinh: Thai chết lưu đủ tháng xảy ra vào tuần thứ 37 của thai kỳ hoặc sau đó

Nguyên nhân thai chết lưu

Các bác sĩ không phải lúc nào cũng biết tại sao thai chết lưu, nhưng những nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:

Biến chứng thai nghén và chuyển dạ: Những biến chứng này chiếm gần 1/3 số ca thai chết lưu. Các biến chứng có thể liên quan đến chuyển dạ sinh non, mang thai đôi hoặc sinh ba và tách nhau thai khỏi bụng mẹ. Nhau thai cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho em bé
Các vấn đề về nhau thai: Các vấn đề với nhau thai, chẳng hạn như thiếu lưu lượng máu đến cơ quan này, xảy ra ở gần một phần tư số thai chết lưu
Bất thường về phát triển: Hơn 1 trong số 10 ca thai chết lưu có thể do rối loạn cấu trúc hoặc di truyền ở thai nhi
Nhiễm trùng: Cứ 10 ca thai chết lưu thì có hơn 1 ca là do thai nhi, nhau thai hoặc người đang mang thai bị nhiễm trùng
Các vấn đề về dây rốn: Những vấn đề này có thể chiếm khoảng 1/10 trường hợp thai chết lưu. Ví dụ, dây có thể bị thắt lại, làm mất oxy cho thai nhi
Tăng huyết áp: Các dạng tă huyết áp có thể góp phần gây ra thai chết lưu, huyết áp cao mãn tính và tiền sản giật, là tình trạng liên quan đến huyết áp cao liên quan đến thai kỳ
Tình trạng bệnh của người mang thai: Trong ít hơn 1/10 trường hợp thai chết lưu, nghiên cứu cho rằng nguyên nhân là do một bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như bệnh tiểu đường

Các yếu tố nguy cơ

Các yếu tố nguy cơ đối với thai chết lưu ở Hoa Kỳ bao gồm em bé nhỏ hơn mức trung bình, cùng với các đặc điểm sau của người đang mang thai:

tiền sử bệnh béo phì, tiểu đường hoặc huyết áp cao
mang thai đôi hoặc sinh ba
lần mang thai đầu tiên
lịch sử thai chết lưu trong quá khứ
mang thai bằng công nghệ hỗ trợ sinh sản, chẳng hạn như thụ tinh trong phòng thí nghiệm của trứng với tinh trùng
mang thai ở người trên 35 tuổi
tiền sử hút thuốc lá hoặc cần sa hoặc sử dụng ma túy bất hợp pháp

Nhiều kết quả của sự bất bình đẳng về sức khỏe cũng là các yếu tố nguy cơ của thai chết lưu và các kết quả thai kỳ kém khác. Các yếu tố này bao gồm:

hạn chế tiếp cận chăm sóc sức khỏe
chăm sóc trước khi sinh hoặc không có
tiền sử căng thẳng hoặc chấn thương
phân biệt chủng tộc

Các dấu hiệu và triệu chứng cảnh báo

Một trong những dấu hiệu chính là không thể nghe thấy nhịp tim bằng ống nghe hoặc siêu âm. Nhưng trải nghiệm về thai chết lưu của mỗi người có thể khác nhau. Các triệu chứng tiềm ẩn khác của thai chết lưu bao gồm chảy máu, các đốm máu và giảm chuyển động thai nhi. Nhiều tình trạng khác có thể dẫn đến các triệu chứng này. Do đó, điều quan trọng là phải thảo luận với bác sĩ để hiểu nguyên nhân có thể là gì.

Chẩn đoán

Các bác sĩ thường sử dụng phương pháp siêu âm trước khi sinh để tìm hiểu xem tim của em bé có đập hay không. Siêu âm là một xét nghiệm hình ảnh sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh. Sau khi sinh, trẻ bị chết lưu nếu:

không có nhịp tim
không thở
không thực hiện các chuyển động vô thức
không có xung động trong dây rốn

Quy trình lấy thai chết lưu

Các phương pháp mà bác sĩ sử dụng để lấy thai chết lưu bao gồm:

đợi cho đến khi người mang thai chuyển dạ
làm giãn nở cổ tử cung và sử dụng dụng cụ để lấy em bé ra
kích thích chuyển dạ bằng cách sử dụng thuốc làm mở cổ tử cung và làm tử cung co lại

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sử dụng phương pháp mổ lấy thai trong trường hợp thai chết lưu. Một nghiên cứu nhỏ năm 2017 đã xem xét biểu đồ của 611 người đã từng bị thai chết lưu vào hoặc sau 20 tuần của thai kỳ và phát hiện ra rằng khoảng 15% đã sinh mổ. Các tác giả lưu ý rằng các chuyên gia đã liên kết việc mổ lấy thai của thai chết lưu với khả năng mắc bệnh ở người mang thai. Vì lý do này, họ kêu gọi hạn chế sinh mổ trong những trường hợp bất thường.

Hồi phục

Thai chết lưu thường là một sự kiện rất khó khăn. Một trong những khía cạnh khó khăn nhất là căng thẳng cảm xúc mà nó có thể gây ra. Trong quá trình hồi phục, có thể trải qua các giai đoạn sau:

Giai đoạn 1: Các triệu chứng bao gồm mất cảm giác, sốc, nhầm lẫn và từ chối
Giai đoạn 2: Các triệu chứng bao gồm tìm kiếm, tức giận, cảm giác tội lỗi và khao khát
Giai đoạn 3: Các triệu chứng bao gồm trầm cảm, mất phương hướng hoặc năng lượng thấp
Giai đoạn 4: Giai đoạn cuối cùng này liên quan đến việc tổ chức lại hoặc giải quyết

Mặc dù có thể là một quá trình khó khăn, nhưng có những bước nhất định mà mọi người có thể thực hiện có thể giúp ích cho họ, bao gồm cho họ ôm và chạm vào em bé, lưu giữ kỷ vật của em bé, chẳng hạn như một bức ảnh hoặc dấu chân,... Nhân viên bệnh viện có thể mang em bé trong chăn để bố mẹ có thể dành chút thời gian với bem bé. Điều này có thể giúp chấp nhận và cung cấp ký ức hữu hình về con họ.

Mang thai trong tương lai

Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), hầu hết những người mang thai sau khi thai chết lưu đều sinh con khỏe mạnh. Nhưng NIH lưu ý rằng những người đã từng có thai chết lưu có nguy cơ bị thai chết lưu khác cao hơn. Những người có tiền sử thai chết lưu trước đây có nguy cơ bị thai chết lưu cao gấp 2–10 lần so với những người chưa từng có. Nếu một gia đình quyết định cố gắng sinh con lại sau khi thai chết lưu, NIH khuyên họ nên thảo luận trước với bác sĩ. Bác sĩ có thể đề nghị một số biện pháp phòng ngừa nhất định để giảm nguy cơ.

Phòng ngừa thai chết lưu

Mặc dù nguyên nhân của nhiều trường hợp thai chết lưu vẫn chưa được biết rõ, nhưng các biện pháp dưới đây có thể làm tăng khả năng sinh con khỏe mạnh:

bỏ hút thuốc
đạt hoặc duy trì cân nặng vừa phải
kiêng sử dụng các chất cấm, ma túy
kiểm soát huyết áp cao và bệnh tiểu đường

Tổng kết, thai chết lưu là khi em bé qua đời trước hoặc trong khi sinh. Các bác sĩ thường phát hiện thai chết lưu nếu tim của em bé ngừng đập, bằng cách sử dụng ống nghe hoặc siêu âm. Những người có thai chết lưu vẫn có những lần mang thai và sinh con khỏe mạnh sau này. Đối với những người gặp phải tình trạng thai chết lưu, nhiều tài nguyên có sẵn để hỗ trợ và giúp mọi người vượt qua nỗi đau xảy đến với sự kiện đau thương này.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP