Các yếu tố nguy cơ gây sảy thai hoặc phải đình chỉ thai kỳ

Sảy thai hoặc buộc phải đình chỉ thai kỳ là một trải nghiệm có thể để lại hậu quả tâm lý nặng nề cho các cặp vợ chồng. Nhận thức đúng đắn về các yếu tố nguy cơ giúp can thiệp sớm, cải thiện tiên lượng thai kỳ và nâng cao hiệu quả chăm sóc tiền sản.

Bệnh lý nền và tình trạng sức khỏe tổng quát

Các bệnh lý mạn tính nếu không được kiểm soát tốt có thể làm tăng nguy cơ sảy thai và dị tật bẩm sinh. Ví dụ:

Đái tháo đường chưa kiểm soát hoặc tiền đái tháo đường: có thể gây rối loạn phát triển phôi thai, tăng tỷ lệ dị tật tim, thần kinh và thai lưu.
Bệnh động kinh và các thuốc chống động kinh: một số loại thuốc có nguy cơ gây quái thai nếu sử dụng không đúng cách trong thai kỳ.

Khuyến nghị: Phụ nữ có bệnh mạn tính cần được quản lý và điều trị ổn định trước khi mang thai, đồng thời thảo luận với bác sĩ chuyên khoa về việc điều chỉnh thuốc phù hợp với thai kỳ.

Rối loạn chức năng tuyến giáp

Tuyến giáp có vai trò thiết yếu trong sự phát triển não bộ và hệ thần kinh trung ương của thai nhi, đặc biệt trong tam cá nguyệt đầu tiên.

Suy giáp hoặc cường giáp không kiểm soát có thể dẫn đến sảy thai, sinh non hoặc ảnh hưởng đến phát triển trí tuệ của trẻ.

Khuyến nghị: Tất cả phụ nữ có kế hoạch mang thai nên được sàng lọc chức năng tuyến giáp (TSH, FT4) nếu có tiền sử rối loạn nội tiết hoặc dấu hiệu lâm sàng nghi ngờ.

Tiêm chủng phòng ngừa trước thai kỳ

Một số bệnh truyền nhiễm nếu mắc phải trong giai đoạn sớm của thai kỳ có thể gây sảy thai hoặc dị tật bẩm sinh nghiêm trọng.

Virus Rubella (sởi Đức): là nguyên nhân hàng đầu gây hội chứng Rubella bẩm sinh nếu nhiễm trong 12 tuần đầu, với các hậu quả như dị tật tim, điếc, đục thủy tinh thể và chậm phát triển trí tuệ.

Khuyến nghị: Phụ nữ nên tiêm vắc xin Rubella ít nhất 3 tháng trước khi có thai nếu chưa có miễn dịch.

Tiếp xúc với hóa chất độc hại và chất ô nhiễm môi trường

Các chất độc công nghiệp và sinh hoạt có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh sản và thai kỳ, ngay cả ở nồng độ thấp.

Bao gồm: dung môi hữu cơ, thuốc trừ sâu, phân bón hóa học, kim loại nặng (chì, thủy ngân), khí độc, phân động vật (đặc biệt là Toxoplasma gondii trong phân mèo), thuốc diệt côn trùng.

Khuyến nghị: Tránh tiếp xúc với các tác nhân độc hại tại nơi làm việc và môi trường sống, đặc biệt trong giai đoạn chuẩn bị và trong thai kỳ.

Mỹ phẩm và sản phẩm làm đẹp có chứa hóa chất

Một số sản phẩm mỹ phẩm có thể chứa các hợp chất hóa học có khả năng gây rối loạn nội tiết (như phthalates, parabens) và ảnh hưởng đến thai nhi.

Các sản phẩm cần lưu ý: sơn móng tay, son môi, nước hoa, các loại kem dưỡng không rõ nguồn gốc.

Khuyến nghị: Giới hạn sử dụng các sản phẩm mỹ phẩm trong thai kỳ và ưu tiên sản phẩm có thành phần an toàn, được chứng nhận.

Chế độ dinh dưỡng và thực phẩm có chứa chất bảo quản

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển phôi thai và phòng ngừa dị tật.

Thực phẩm chứa thuốc trừ sâu, chất bảo quản tổng hợp, phụ gia nhân tạo (như nitrat, benzoat) có thể làm tăng nguy cơ ảnh hưởng đến phát triển thần kinh và tim mạch thai nhi.

Khuyến nghị: Ưu tiên sử dụng thực phẩm tươi, rõ nguồn gốc, hạn chế đồ chế biến sẵn, đóng gói hoặc có chất bảo quản công nghiệp.

KẾT LUẬN

Việc phát hiện và kiểm soát các yếu tố nguy cơ trước và trong thai kỳ có ý nghĩa thiết yếu trong dự phòng sảy thai và đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh. Phụ nữ có kế hoạch mang thai cần được tư vấn tiền sản toàn diện, bao gồm: